بازار؛ هنگامه خاندوزی: نقش پررنگ دلالان در افزایش قیمت برنج بی بدیل است، اما از این مساله نیز نباید گذشت تصمیم گیری های دولت و سیاست گذاری ها نقش تاثیر گذاری بر کنترل این بازار و تحولات آن در طول سال خواهد داشت.
اگر مشکلات بازار برنج را ریشه یابی کنیم باید مروری بر تحولات سال های گذشته داشت. در سال ۱۴۰۰ به واسطه حذف ارز ترجیحی و افزایش هزینه های تولید و کمبود کشت، قیمت برنج سرسام آور شد و حتی همان سال تا کیلویی ۱۰۰ هزار تومان نیز این محصول فروخته شد. شاید با خود بگوید که این افزایش قیمت به دست کشاورز انجام شده بود اما باید تاکید کرد که کشاورزان هیچگاه صحنه گردانان اصلی قیمت برنج نبودند و سودهای هنگفت برای این قشر نیست.
آنچه مسلم است در همان سال که برنج ایرانی گران شد برنج های خارجی که با ارز چهار هزار تومانی وارد کشور شده بود. با توجه به حذف ارز ترجیحی و افزایش قیمت، برنج با رشد چند برابری در بازار عرضه شد تا باعث تعادل بخشی قیمت برنج شود. همچنین دولت بعد از آن، واردات برنج را افزایش داد و گفته می شود بیش از یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن در سال ۱۴۰۱ برنج وارد کشور شد.
کمبود برنج
نایب رئیس مجمع ملی کشاورزان در این رابطه گفت: در سال ۱۴۰۱ با جنگ اوکراین و احساس کمبود برنج یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن برنج وارد کشور شد. اما چه پیش آمد که در همان سال ۸۰۰ هزار تن برنج بر روی دست کشاورزان گلستان، گیلان و مازندران ماند و در انبارها کرم افتاد؟!
بهزاد محمودی ادامه داد: عملا دیدید در آن سال همه نمایندگان داد و فریاد زدند در صحن مجلس که برنج کشاورز در انبار خراب شد. اما بعد از آن با منع واردات در دو ماه قبل و بعد از برداشت برای سال های آینده بازار برنج کنترل و در آن سال ها به اندازه نیاز برنج وارد کشور شد و کمبودی نداشتیم.
محمودی گفت: اینکه در حال حاضر در سال ۱۴۰۴ با کمبود برنج مواجه شدیم و درست در فصل برداشت، مجوز واردات برنج داده شده است سوال اینجاست آن یک میلیون تن برنج اضافه ای که در سال ۱۴۰۱ وارد کشور شده کجاست؟
با نزدیک شدن به فصل برداشت همچنان قیمت برنج رو به افزایش است
این مسئول معتقد است که افزایش قیمت برنج با توجه به هزینه های تولید امری بی بدیل است و قیمت برنج در حال حاضر ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزار تومان به شکل بوجار نشده است و در این شرایط بیشتر از ۲۲۰ تا ۲۳۰ تومان نباید به دست مصرف کننده برسد و قیمت‌های خارج از این نرخ حباب است.
شاید بازار برنج نیاز کنش های بیشتری باشد و پشت پرده این بازار هر چه هست تاکنون نه به نفع تولید کننده و نه مصرف کننده تمام نشده است.
دولت همچنان عاجز در کنترل بازار برنج
نماینده مردم بابل نیز در صحن مجلس با انتقاد به واردات برنج آن هم در فصل برداشت گفت: قیمت برنج افزایش پیدا کرده است و راز آن در احتکار، طراحی و دست اندازی عرضه برنج از سوی مافیای برنج است. به نحوه ای تصمیم نگیرید که در فصل برداشت با واردات برنج از کشاورز انتقام بگیرید.
احمد فاطمی با بیان اینکه قیمت هر کیلو برنج سال گذشته از کشاورز ۷۰ هزار تومان خریداری شده چرا امروز باید در بازار با قیمت های گزاف عرضه شود افزود:به مسئولان تصمیم ساز تاکید می کنم که در این خصوص مراقبت کنید که کشاورزان ضربه گیر آخر نباشند.
بازار برنج کنترل خواهد شد
با نزدیک شدن به فصل برداشت همچنان قیمت برنج رو به افزایش است و مسئولان معتقدند تا دو هفته آینده با برداشت برنج قیمت این محصول در بازار به تعادل خواهد رسید. معاون اقتصادی استاندار گلستان در این رابطه گفت: خرید برنج از کشاورزان گلستانی در سال های گذشته توسط شرکت های بزرگ انجام شده و قیمت در سطح کشور افزایش پیدا کرده است.
رئیس اتاق گرگان: بازار با کمبود عرضه برنج ایرانی مواجه است
عبدالعلی کیان مهر ابراز امیدواری کرد که در دو هفته آینده قیمت به تعادل خواهد رسید و افزود: ما در گلستان تخلفاتی در عرضه برنج نداشتیم و احتکار در این استان انجام نشده است. بابرداشت برنج درهفته های آینده و عرضه این محصول کمبودها رفع خواهد شد و بازار این محصول کنترل خواهد شد.
کمبود وجود دارد
رئیس اتاق بازرگانی گرگان نیز در این خصوص معتقد است: در حال حاضر بازار با کمبود عرضه برنج ایرانی مواجه است و برنج های خارجی با توجه به اینکه کیفیت کمتری دارند در بازار موجود است و کمبودی وجود ندارد.
امیر یوسفی افزود: با توجه به رسیدن فصل برداشت و خالی شدن انبارها، عرضه برنج ایرانی در بازار کم شده است و همین امر باعث افزایش قیمت برنج است که پیش بینی می شود با برداشت برنج ایرانی در هفته های آینده بازار به تعادل برسد.
وی با اشاره به اینکه برنج ایرانی طرفدارهای خاص خودش را دارد، یاد آور شد: اما با توجه به کمبود منابع آبی کشت این محصول در کشور باید کنترل شود و کشت برنج به روش غرقابی به نفع کشور نخواهد بود از طرف دیگر برنج های وارداتی براساس ذائقه مردم ایران نیست برای همین دولت باید به جای واردات به دنبال کشت فراسرزمینی باشد تا برنجی براساس ذائقه مردم تولید کند.
وی با تاکید براینکه ایرانیان بیشتر از سایر کشورها برنج مصرف می کنند، خاطرنشان کرد: استاندارد مصرف برنج در سطح دنیا ۱۵ الی ۲۰ کیلو در سال است اما در کشور ما این سرانه ۴۰ کیلوگرم است. نان و برنج دو غذای اصلی در سفره ایرانیان است و دولت برای تامین این نیاز مردم باید سیاست گذاری های درست داشته باشد و با توجه به کمبود و زنگ خطر بحران آب در کشور بتواند غذای مردم را تامین کند.
اینکه کشت و بازار برنج در سال های اخیر به نوعی دچار رهاشدگی است بر کسی پوشیده نیست و اگر چه با همه صحبت های که مطرح شد واسطه ها صحنه گردانان اصلی بودند. اما سیاست ها و تصمیم گیری های دولت در حوزه واردات و برنامه ریزی درست برای کشت و تامین این محصول با توجه به بحران آبی کشور نیز نقش انکارنشدنی بر تحولات بازار برنج داشته و دارد.
نظر شما