بازار؛ گروه بین الملل: «دکتر موسی بکر»، استاد علوم سیاسی و متخصص روابط بین قومی و بین مذهبی در طی مقاله ای نوشت: تحریم‌های اعمال شده علیه ایران پس از مراسم تحلیف «دونالد ترامپ»، چهل و هفتمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا افزایش یافته است. با این حال، به دلایل نامعلوم، دولت ترامپ به سازمان‌های آمریکایی در مورد لزوم تعلیق اعمال تحریم‌های جدید اطلاع داده است. این تصمیم احتمالاً در انتظار موفقیت مذاکرات با جمهوری اسلامی بر سر برنامه هسته‌ای این کشور اتخاذ شده باشد.
این خطر نیز وجود دارد که ایران در انتظار انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا که قرار است در سال ۲۰۲۶ برگزار شود، به دنبال متوقف کردن این روند باشد. اگر موازنه قدرت به نفع دموکرات‌ها تغییر کند، بعید است که ایالات متحده خطر حمله نظامی علیه زیرساخت‌های هسته‌ای ایران را به جان بخرد.
گزارشی از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) نگرانی خاصی را در میان همسایگان ایران ایجاد کرده است. در این زمینه کشورهای اروپایی در حال آماده شدن برای ارائه پیش‌نویس قطعنامه‌ای در شورای امنیت سازمان ملل هستند که ایران را به نقض تعهدات هسته‌ای متهم می‌کند.
آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر معظم ایران گفت کنار گذاشتن کامل غنی‌سازی اورانیوم "۱۰۰٪ با منافع ملی ایران مغایرت دارد. وی قاطعانه پیشنهاد ایالات متحده آمریکا را که به عنوان بخشی از مذاکرات برای حل اختلاف دیرینه بر سر برنامه هسته‌ای تهران ارائه شده بود، رد کرد. پیشنهاد ایالات متحده در ۳۱ مه از طریق میانجیگری عمان توسط «استیو ویتکوف»، نماینده «دونالد ترامپ» در خاورمیانه به ایران ارائه شد.
تهران در موضع خود در مورد غنی‌سازی اورانیوم ثابت قدم بوده در حالی که ایالات متحده آمریکا هنوز تصمیمی نگرفته است
ترامپ بارها خواستار برچیدن کامل برنامه هسته‌ای تهران شده است. از نظر دولت ترامپ، این امر برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح‌های هسته‌ای ضروری است. از سوی دیگر، رهبران ایران توقف غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران را «خط قرمز» نامیده‌اند و تأکید کرده‌اند که برنامه هسته‌ای آنها صرفاً برای مصارف غیرنظامی در نظر گرفته شده است. آنها تأکید می کنند که انرژی هسته‌ای بدون غنی‌سازی اورانیوم بی‌فایده است، زیرا نیروگاه‌های اتمی به سوخت نیاز دارند. اگر ایران نتواند آن را در داخل تولید کند، مجبور خواهد شد به ایالات متحده روی آورد که در این صورت، ده‌ها شرط برای تأمین آن وضع خواهد کرد.
باید گفت تهران در موضع خود در مورد غنی‌سازی اورانیوم ثابت قدم بوده است، در حالی که ایالات متحده هنوز تصمیمی نگرفته است. ایران در تلاش است تا دور ششم مذاکرات را سازماندهی کند. واضح است که حتی در این دور، تهران قصد عقب‌نشینی ندارد. این کشور قاطعانه از حق خود برای داشتن برنامه هسته‌ای دفاع می‌کند.
پس از پنج دور مذاکره بین ایالات متحده آمریکا و ایران، تعدادی از مسائل همچنان حل نشده باقی مانده است. مهمترین آنها اصرار تهران بر ادامه غنی‌سازی اورانیوم در خاک خود و امتناع از ارسال ذخایر اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا است که می‌تواند به عنوان ماده‌ای برای سلاح‌های هسته‌ای استفاده شود.
«عباس عراقچی»، وزیر امور خارجه ایران در مورد پیشنهاد اخیر ایالات متحده آمریکا گفت: این پیشنهاد در حال بررسی است و ایران در زمان مناسب و مطابق با منافع ملی پاسخی ارائه خواهد داد. وی افزود با وجود این مشکلات پنجره دیپلماتیک همچنان باز است و فرصتی واقعی برای دستیابی به راه‌حل از طریق مذاکره وجود دارد. به احتمال زیاد، اظهارات عراقچی تاییدی بر پروتکل دیپلماتیک است، زیرا ایالات متحده خواستار توقف کامل غنی‌سازی در تمام سطوح است، در حالی که تهران بر حق خود برای ادامه غنی سازی اصرار دارد.
کاخ سفید در آخرین پیشنهاد خود موضع خود را تعدیل کرده و پیشنهاد داده است که ایالات متحده ممکن است در بخش انرژی هسته‌ای غیرنظامی ایران سرمایه‌گذاری کند
پیش از این واشنگتن تمایل خود را برای تحمل غنی‌سازی در سطح پایین ابراز کرده بود، اما اکنون موضع سختگیرانه‌تری اتخاذ کرده است. از نکات قابل توجه هماهنگی بین «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهور روسیه و ترامپ است که در تماس تلفنی اخیر در مورد توافق هسته‌ای با ایران گفتگو کردند. به گفته ترامپ، پوتین با توجه به روابط نزدیک وی با تهران، تمایل خود را برای شرکت در مذاکرات با تهران ابراز کرد. رئیس جمهور آمریکا به پوتین گفت که نباید به ایران اجازه داشتن سلاح‌های هسته‌ای داده شود - نکته‌ای که به گفته ترامپ، رئیس جمهور روسیه با آن موافق بود. ترامپ افزود که واشنگتن انتظار دارد پاسخ نهایی ایران در مورد توافق هسته‌ای در یک بازه زمانی بسیار کوتاه دریافت شود.
طبق اطلاعات موجود، کاخ سفید در آخرین پیشنهاد خود موضع خود را تعدیل کرده و پیشنهاد داده است که ایالات متحده ممکن است در بخش انرژی هسته‌ای غیرنظامی ایران سرمایه‌گذاری کند و به کنسرسیومی بپیوندد که غنی‌سازی اورانیوم با غنای پایین را در خاک ایران به طور کامل کنترل کند. پیش از این ترامپ اظهار داشته بود که یک توافق احتمالی، ایران را از غنی‌سازی اورانیوم به هر شکلی منع می‌کند.
لازم به ذکر است که اسرائیل از نزدیک تحولات پیرامون مذاکرات را زیر نظر دارد. در صورت شکست مذاکرات، اسرائیل خواهان حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران است. نخست وزیر اسرائیل به کاخ سفید اطمینان داده است که چنین اقدامی انجام نخواهد شد مگر اینکه رئیس جمهور ترامپ اعلام کند که روند دیپلماتیک با تهران قطعاً شکست خورده است.
نظر شما