بازار؛ گروه بانک و بیمه: این روزها به دنبال گرانی های سرسام آور، بی ارزش شدن پول ملی و تحمیل فشارهای سنگین اقتصادی بر مردم در حالی گذران زندگی برای خیلی ها بخصوص قشر متوسط و کم درآمد سخت شده است که دولت تصمیم گرفته دست به قطع یارانه بخشی از مردم بزند. هر چند کسی منکر پرداخت یارانه به دهک های بالا درآمدی نیست و اعطای یارانه یکسان به همه بی عدالتی محسوب می شود اما معلوم نیست در این غربالگری چه کسانی مشمول حذف یارانه شوند چرا که خیلی از افرادی که زمانی تا حدی متمکن بودند ولی این روزها به دلیل فشار زندگی، تورم بالا و گرانی های بی حد و حصر به جرگه افراد ضعیف جامعه پیوسته اند. از طرفی نیز معمولا بانک های اطلاعاتی شناسایی دارایی و درآمد مردم نیز خیلی دقیق و شفاف نمی باشد این مسئله نیز ممکن است برخی ها را از دریافت چندر غاز یارانه نقدی بی بهره کند.
تصمیم دولت در حذف یارانه دهک های بالا درآمدی سیاستی است که دولت های پیشین نیز بر آن تاکید داشتند ولی چون شرایط را مساعد نمی دیدند به این سمت نمی رفتند. اکنون جای تعجب است در شرایطی که فشار اقتصادی و افت شدید ارزش شدن پول گلوی مردم را می فشارد دولت برای حذف یارانه ها آستین بالا زده است و طبق برآوردها قرار است یک چهارم جمعیت کشور را از دریافت یارانه حذف کند.
این که نگرانی ها برای حذف یارانه برخی ها وجود دارد به این دلیل است که دولت با ملاک‌هایی چون «درآمد بالای ۳۰ میلیون تومان» و «مالکیت ملک» تصمیم به حذف یارانه خیلی ها را گرفته در حالی که طبق بررسی ها خط فقر در ایران ۴۰ میلیون برای یک خانوار ۴ نفره برآورد شده است
آیا ملاک حذف یارانه در شرایط سخت اقتصادی منطقی است؟
حذف یارانه ۱۷ میلیون نفر، که معلوم نیست این اقدام آیا در راستای عدالت اقتصادی قرار است انجام شود یا اینکه در صورت خطای محاسباتی در حذف یارانه ها افراد نیازمند، بی عدالتی بیشتر شود. سیاستی است که دولت چهاردهم شعار حمایت و بهبود معیشت مردم را در زمان انتخابات برای کسب کرسی قدرت سر می زد اما بی تدبیری ها و ناکارآمدی مدیریتی و بی توجهی به معیشت مردم اکنون طوری است که قیمت هر قرض نان سنگک کیفی (قوت لایموت) به ۲۰ هزار تومان رسیده است، برنج هر کیلو ۲۳۰ هزار تومان، سیب زمینی ۵۰ هزار و میانگین قیمت هر کیلو میوه کمتر از ۱۰۰ هزار تومان نیست. علاوه بر این نرخ خدمات به قدری بالا رفته که زندگی مردم در شرایط فلاکت باری قرار گرفته است.
این که نگرانی ها برای حذف یارانه برخی ها وجود دارد به این دلیل است که دولت با ملاک‌هایی چون «درآمد بالای ۳۰ میلیون تومان» و «مالکیت ملک» تصمیم به حذف یارانه خیلی ها را گرفته است. طبق بررسی ها خط فقر در ایران ۴۰ میلیون برای یک خانوار ۴ نفره است، یعنی هر خانوار سه یا چهار نفره نفره در ایران باید ماهانه ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان درآمد داشته باشند تا فقیر محسوب نشوند. در چنین شرایطی دولت ملاک درآمد ماهانه را تا ۳۰ میلیون تومان در نظر گرفته است با این دست فرمان یعنی عملا باید ۸۰ درصد مردم یارانه هایشان قطع شود. چرا که حدود ۵۰ میلیون جمعیت کشور خانواده کارگری هستند که بالاترین حقوق آن به ۲۵ میلیون هم نمی رسد.
افرادی که مالکیت چند ملک یا خودرو لوکس دارند همچنین از درآمد ماهانه بیش از۳۰ میلیون تومان و یا اینکه از تراکنش‌های بانکی غیرمعمول برخوردارند یا سفرهای خارجی داشته اند از دریافت یارانه نقدی حذف می شوند، البته حذف یارانه پردرآمدهای واقعی اقدامی درست است
یارانه چه کسانی به زودی حذف می شود؟ خط فقر ۵۰ میلیونی، حذف یارانه درآمد ماهانه ۳۰ میلیونی!
اکنون مطابق قانون بودجه سال ۱۴۰۴، دولت مکلف به حذف یارانه نقدی دهک‌های هشتم، نهم و دهم شده است و طبق وعده ها منابع حاصل از این حذف، قرار است به تأمین مالی طرح کالابرگ الکترونیکی و حمایت از دهک‌های پایین اختصاص یابد اما آنگونه که مشخص است اجرای این موضوع نه تنها با کندی روبه‌رو بوده است بلکه رقم هزینه همان کالابرگ به تخصیص خرید یک گونی برنج ۱۰ کیلویی و یک حلب روغن هم نمی رسد. اظهارات اخیر احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در قطع یارانه ۱۷ میلیون نفر که مالک خانه هستند و درآمد ماهانه آنها بیش از ۳۰ میلیون تومان بوده در حالی است که اکنون روزانه باید یک و نیم تا ۲ میلیون درآمد باشد که یک خانوار ۴ نفره زندگی عادی را بگذرانند چرا که خط فقر اکنون در ایران حدود ۵۰ میلیون برآورد شده است.
اما آنگونه که به صراحت اعلام شده است؛ دولت دیگر توان پرداخت یارانه به دهک‌های بالا درآمدی را ندارد. در بررسی‌های انجام شده توسط وزارت تعاون، ملاک‌هایی برای شناسایی پردرآمدها مشخص شده و افرادی که مالکیت چند ملک یا خودرو لوکس دارند همچنین از درآمد ماهانه بیش از۳۰ میلیون تومان و یا اینکه از تراکنش‌های بانکی غیرمعمول برخوردارند یا سفرهای خارجی داشته اند از دریافت یارانه نقدی حذف می شوند. البته حذف یارانه پردرآمدهای واقعی اقدامی درست است ولی اینکه ملاک این باشد که کسی که یک خانه و درآمد ۳۰ میلیون در ماه داشته باشد با وضعیت کنونی بی ارزش شدن پول ملی و هزینه های بسیار بالای زندگی با چنین ملاک و معیاری هم خوانی ندارد.
این احتمال وجود دارد که با معیارهای کنونی حذف یارانه ها، بخشی از طبقه متوسط جامعه در فهرست ثروتمندان قرار گیرند. قشر متوسطی که طی چند سال اخیر در عمل به زیر فقر رفته اند چرا که روز به روز ارزش پول ملی آب می رود و هزینه های زندگی افزایش می یابد
احتمال قرار گرفتن قشر متوسط جامعه در لیست حذف یارانه ها
در چنین شرایطی اگر با این ملاک دست به حذف یارانه ها زده شود بخش عمده ای از قشر متوسط جامعه که روزگاری زندگی مناسبی داشتند و اکنون به دلیل افزایش هزینه های زندگی در شرایط معیشتی بسیار نامساعدی قرار دارند مشمول این طرح خواهند شد و خیلی از آنها که روی دریافت یارانه ها حساب باز کرده اند دچار فشار مضاعف گذران زندگی خواهند شد. زیرا این احتمال وجود دارد که با معیارهای کنونی، بخشی از طبقه متوسط جامعه در فهرست ثروتمندان قرار گیرند. قشر متوسطی که طی چند سال اخیر در عمل به زیر فقر رفته اند و فقرا در شرایط فلاک می باشند. به طور مثال در شرایطی که بسیاری از خانوارها تنها دارایی‌شان یک خانه است، به دلیل داشتن اسم آنها در سامانه املاک، از حمایت‌های معیشتی حذف خواهند شد. در حالی است که طبق گفته کارشناسان و آگاهی مردم مالکیت لزوماً به معنای رفاه اقتصادی نیست آن هم در شرایطی که روز به روز ارزش پول ملی آب می رود و هزینه های زندگی افزایش می یابد.
البته اجرای صحیح و دقیق این سیاست، به شرط رعایت عدالت و شفافیت، می‌تواند گامی مهم در جهت اصلاح نظام رفاهی، تقویت حمایت از دهک‌های پایین‌تر و مقابله با کسری بودجه باشد. حال باید دید آیا دولت می‌تواند این مسیر پرچالش را با همراهی افکار عمومی و دقت در اجرا، به سرانجامی مثبت برساند یا خیر. به هر حال دولت باید در حذف یارانه ها دقت لازم را در شناسایی دارایی و درآمد مردم داشته باشد تا به گونه ای نشود که پس از حذف یارانه مثلا پردرآمدها، اقشار متوسط به پایین درآمدی نیز در این گیر و دار یارنه هایشان قطع شود و برای دریافت حقشان دست به اعتراض بزنند و راهی مراکز دولتی برای وصل یارانه هایشان شوند.
نظر شما