پژمان مرادی؛ بازار: تازه رونق گرفته سرمایه امروزه به یکی از بازارهای پر از امید و نقطه اتکا اقتصاد ایران تبدل شده است. بازاری که با جمع‌آوری حجم بالای از نقدینگی جامعه از تورم بالاتر جلوگیری کرد، بازاری که با تمام ساختارها معیوب خود توانسته نقش مهمی در اقتصاد ایران ایفا کند.
در چند روز اخیر نوسانات قیمت ارز به عنوان یکی از عوامل تاثیر گذار بر شاخص بورس مطرح شده است و گمانه‌زنی‌های مختلفی در رابطه با آن وجود دارد. برخی عنوان می‌کنند که شاخص بورس معکوس قیمت ارز در حال حرکت است و زمان یکه ارز کاهش پیدا کند نقدینگی از این بازار به سمت بورس ورود پیدا می‌کند و سبب رشد شاخص می‌شود اما برخی دیگر نظر متفاوتی دارند که هر چقدر دلار افزایش پیدا کند شاخص هم رشد پیدا می‌کند یعنی شاخص رابطه مستقیم با افزایش قیمت دلار دارد.
برای بررسی تاثیرات دلار بر شاخص بازار سرمایه ابتدا باید دید که شرکت‌های پذیرفته شده در بورس چقدر وابسته به ارز هستند. بیش از نیمی از شرکت‌های حاضر در بازار سرمایه ایران به نوعی با اقتصاد بین‌الملل و به خصوص قیمت کامودیتی‌ها(کالاهای جهانی) در ارتباط هستند و بخش دیگر از نمادهای بورسی شرکت‌های سرمایه‌گذاری یا هلدینگ‌ها هستند که می‌توان گفت به صورت غیر مستقیم با دلار ارتباط دارند.
عمده شرکت‌های تولیدی در بورس یا صادرکننده هستند یا برای تولید محصولات خود به واردات مواد اولیه نیاز دارند. در گروه اول با افزایش قیمت دلار مطمعنن صادرات آن رونق می‌گیرد در نتیجه سود این شرکت بیشتر می‌شود و به تبع آن ارزش سهام این شرکت در بورس افزایش پیدا می‌کند.
رشد ارزش دلار در گروهی از سهام بازار نظیر خودروسازان، تجهیزات‌سازان و... تاثیر منفی دارد که این تاثیر منفی ناشی از عدم تغییر نرخ فروش این شرکت‌ها به میزان افزایش هزینه‌ها است.
گروه دیگر کارخانجاتی هستند که برای تولید محصولات خود نیاز به واردات مواد اولیه دارند و بازار به دلیل رکود توان کشش قیمت بالا را ندارد به همین دلیل افزایش قیمت ارز تاثیرات منفی بر روی تولیدات این شرکت دارد.
در کل با افزایش قیمت دلار دارای همه شرکت‌ها پس از ارزش گذاری افزایش پیدا می‌کند. اما سوال اینجاست تا چه حد افزایش قیمت دلار می‌تواند باعث رشد سهام شرکت‌ها شود؟ کاهش ارزش پول ملی که به تبع افزایش قیمت دلار و نقدینگی رخ می‌دهد یکی از عوامل رشد صادرات در کشور است، اگر کاهش پول ملی بیش از حد رخ دهد بنگاه‌های تولید فرصت جایگزینی مواد را به دست نمی‌آورند و تنش قیمتی شدید باعث افت صادرات می‌گردد به همین دلیل می‌بینیم که افزایش دلار تا یک حد برای صادرات مفید است اما بعدا از آن به یک مقوله خطرناک تبدیل می‌شود.
اکثر کارشناسان بر این باورند که میزان تغییر ارزش پول ملی و دلار یا هر ارز دیگری باید به میزان مابه التفاوت تورم داخلی و خارجی باشد که هنوز معیار و شاخصی برای اندازه‌گیری دقیق آن در اقتصاد ایران تعریف نشده است.
آیا کاهش قیمت دلار می‌تواند بر رشد شاخص بورس کمک کند؟
این تصور که با کاهش قیمت دلار بخش زیادی از مردم از بازار ارز خارج و به سمت بازار بورس هجوم می‌آورند تصور اشتباهی است. بر اساس آمار، بعد از ریزش قیمت دلار مشاهده می‌کنیم که ورود نقدینگی به این بازار هیچ گونه تغییر پیدا نکرده است این در حالی است که با کاهش ریزش بازار بورس تعداد زیادی از افراد خرد از بازار سرمایه به سمت دلار هجوم می‌آورند در حالی که این مسئله هنگام ریزش دلار برای بازار سرمایه دیده نمی‌شود.
در نتیجه می‌توان عنوان کرد که بازار سرمایه به صورت میانگین تحت تاثیر دلار است مثلا زمانی که قیمت دلار ۲۰درصد رشد کند تاثیر آن در بازار سرمایه حدود ۱۰تا ۱۵ درصد است چرا که در کنار عوامل رشد عوامل بازدارنده وجود دارد.
نظر شما