بازار؛ گروه استانها: شرکت‌های دانش‌بنیان مؤسسات خصوصی یا تعاونی رشد یافته‌ای هستند که به‌منظور افزایش علم و ثروت، توسعه اقتصادی بر پایه دانش و تحقق اهداف علمی و اقتصادی برای گسترش اختراعات، نوآوری و تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه شامل طراحی و تولید کالا و خدمات را در حوزه فناوری‌های برتر و باارزش افزوده فراوان انجام می‌دهند.
یکی از راه‌های تحقق شعار مقدس سال۹۹، ترویج اقتصاد دانش‌بنیان و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان برای جهش تولید است.
جهش تولید تنها به این معنی نیست که حتماً باید تولید یک کارخانه و یا شرکت به ناگهان رشد کند بلکه از طریق دانش فنی در شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توان تولید محصولاتی جدید باارزش افزوده داشته باشیم.
در این زمینه با مهران گرمه‌ای رئیس پارک علم و فناوری خراسان شمالی به گفتگو نشستیم.
* نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در جهش تولید چیست؟
شرکت‌های دانش‌بنیان عملاً خروجی مراحل رشد مقدماتی و رشد شرکت‌های تحت حمایت پارک علم و فناوری هستند، یکی از اساسی‌ترین محورهای توسعه زیست‌بوم نوآوری کشور محسوب می‌شوند.
حمایت‌های پارک‌های علم و فناوری ذیل وزارت علوم تحقیقات و فناوری معطوف به رساندن شرکت‌ها به مرحله بلوغ یعنی سطح دانش‌بنیان است، پس‌ازاین مرحله آن دسته از شرکت‌هایی که مرتبط با اقتصادسنجی است از حمایت‌های معمول در اقتصاد و آن دسته از شرکت‌های خاص و اصطلاحاً دانش‌بنیان می‌شوند تحت حمایت جدی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری قرار می‌گیرند، دسته دوم عموماً از حمایت‌های پارک علم و فناوری نیز بهره‌مندمی مانند.
شرکت‌های دانش‌بنیان استان به‌طورقطع نقش ویژه‌ای در تحقق شعار سال که جهش تولید است، دارند و از همین جهت حرکت‌های ارزنده‌ای در این زمینه آغازشده است.
شرکت‌های دانش‌بنیان در دو بخش نوپا و تولیدی و در دوشاخه نوع یک و دو فعالیت می‌کنند.
* تحریم‌ها چه تأثیری بر شرکت‌های دانش‌بنیان استان داشته است؟
برخی از شرکت‌های دانش‌بنیان استان با توجه به تحریم‌های بین‌المللی با مشکلات جدی مواجه شدند البته برخی از این شرکت‌ها نیز از تحریم‌ها به‌عنوان یک فرصت استفاده کردند و پیشرفت چشمگیری داشتند.
به استناد سامانه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی ریاست جمهوری شمار شرکت‌های دانش‌بنیان استان به۱۷ شرکت افزایش‌یافته است که در محورهای مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوری‌های شیمیایی، فناوری اطلاعات و ارتباطات و نرم‌افزارهای رایانه‌ای، فناوری زیستی، کشاورزی و صنایع غذایی فعالیت می‌کنند.
قطعاً اگر محصولات ارزان‌تر و ساده‌تر به دست این صنایع برسد می‌توانند به جهش تولید فکر کنند.
* دولت و بخش خصوصی چگونه می‌توانند بهترین حمایت را از شرکت‌های دانش‌بنیان داشته باشند؟
برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان هیچ‌گونه مرزی وجود ندارد و تمام توان خود را برای حمایت این شرکت‌ها به کارخواهیم گرفت.
توانسته‌ایم با حمایت‌های پارک علم و فناوری از شرکت‌های دانش‌بنیان و افراد دارای ایده و فکر نو و راه‌اندازی کسب‌وکارهای جدید و سودآور در بازار گامی مهم و اساسی در جهت فعالیت علمی و پژوهشی اثربخش و رشد و توسعه اقتصاد دانش‌بنیان برداریم.
به‌عنوان نمونه هم‌اکنون طرح تولید شمش منیزیم توسط یک شرکت دانش‌بنیان نوع یک به نام آراد لیان فراور آریا (آ آلفا) از طرح‌های مصوب هیئت دولت در سفر سال گذشته رئیس‌جمهور بود که با تفاهم‌نامه منعقدشده با صندوق توسعه ملی مقرر شد تا اعتبار لازم برای اجرای این طرح تأمین شود و با توجه به پیگیری‌هایی انجام‌شده این تسهیلات مصوب و ابلاغ شد.
بدین ترتیب صندوق توسعه ملی و دیگر سرمایه‌گذاران حدود ۲۰۰ میلیارد تومان تسهیلات برای اجرای این طرح تخصیص داده‌اند.
هم‌اکنون شرکت‌های فناوری که صلاحیت علمی، فکری، اقتصادی، اخلاقی دارند، به‌سرعت درحال‌توسعه و پیشرفت و جذب سرمایه‌گذار هستند با توجه به شرایط خاص این شرکت‌ها یک سرمایه‌گذار مناسب باید علاوه بر سرمایه از دانش و تخصص بالایی برای ارائه روند حمایت و توسعه شرکت برخوردار باشد.
سرمایه‌گذاران ذی‌صلاح زمانی که مشاهده می‌کنند که علیرغم وجود تحریم و مشکلات، این شرکت‌ها می‌توانند پیشرفت جهشی داشته باشند، گوشه‌ای از کار را می‌گیرند و جهش تولید با این مشارکت‌های علم و ثروت معنا پیدا می‌کند.
* با شیوع ویروس کرونا و افزایش نرخ دلار وضعیت اقتصاد دانش‌بنیان‌ها را چطور ارزیابی می‌کنید؟
کرونا برخلاف تصور اولیه به‌طور میانگین به‌عنوان عاملی برای رشد و افزایش فروش برخی از واحدهای فناور استان عمل کرد و برخلاف انتظار در بازه رخداد کرونا، فروش شرکت‌های تولیدکننده محصولات و ارائه‌دهنده خدمات مقابله با بیماری کرونا رشد فزاینده ای داشت.
در دوره کنونی که در این بحران به سر می‌بریم، شرایطی برای شرکت‌های تحت حمایت پارک علم و فناوری فراهم‌شده است که به‌راحتی بتوانیم محصولات مورد تقاضای روز بازار را تولید و توزیع کنند.
* زیست‌بوم فناوری و چالش‌هایی که شرکت‌های دانش‌بنیان با آن مواجه هستند کدم‌اند؟
چالش‌های اقتصادی و فنی زیادی است که می‌توان در مورد آن‌ها صحبت کرد ولی چالش‌های اصلی چالش‌های فرهنگی و اجتماعی است. که برخی از افراد ایده‌های بسیار خوبی دارند ولی متأسفانه این تفکر استعماری که قسمتی از خارج محیط زندگی به ما تزریق می‌شود روح کار مشارکتی را هدف می‌گیرد مانند ضرب‌المثل‌هایی که بار منفی دارد و در زندگی و کار گروهی تأثیرگذار است و این باعث می‌شود تنها تعداد معدودی از افرادی که ایده خلاقانه و نوآورانه دارند اقدام کنند
برای اینکه تعداد بیشتری از افراد خلاق و نوآور به گروه یا شرکت فناور بدل شوند نیاز به کار فرهنگی و ترویجی جدی دارد. بهترین راه در این زمینه هم‌افزایی رسانه‌ها، پارک‌های علم و فناوری، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ، صنعت، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است تا بتوانیم این فرهنگ را نهادینه کنیم.
نظر شما