بازار؛ گروه انرژی: رشد شدید قیمت مسکن در تهران طی سال‌های اخیر، بسیاری از مردم را راهی شهرهای جدید کرده است. در حالی تقاضای خرید و اجاره مسکن در شهرهای همچون پردیس و پرند به شدت در حال افزایش است که نماینده سابق وزیر نیرو در مسکن مهر معتقد است منابع آبی این شهرها متناسب با جمعیت بارگذاری شده در آنها نیست و وزارت نیرو ناچار است از ظرفیت خالی شهرهای مجاور استفاده کند. به گفته او، عزم لازم برای تامین اعتبار مورد نیاز برای ایجاد خدمات زیربنایی توسط وزارت راه و شهرسازی وجود ندارد و همین مساله وزارت نیرو را با مشکل مواجه کرده است. محمدرضا امیر کمالی با اشاره به افزایش شدید قیمت‌ها در بازار مسکن، ادامه می‌دهد: حداکثر ظرف ۲ سال آینده ظرفیت پیش بینی شده برای پذیرش جمعیت در شهرهای تکمیل و در نهایت شاهد حاشیه نشینی در اطراف شهرهای حاشیه تهران خواهیم بود. متن کامل گفتگوی بازار با محمدرضا امیر کمالی نماینده سابق وزیر نیرو در مسکن مهر را در ادامه می‌خوانید:
در تبصره ۸ قانون بودجه ۹۸ و ۹۹ آمده که دولت یا همان وزارت راه و شهرسازی می‌تواند از پتانسیل درآمد حاصل از فروش یا واگذاری اراضی شهرهای جدید برای ایجاد زیرساخت‌های خدماتی استفاده کند. این رقم در سال ۹۸ حدود ۵۲۵ میلیارد تومان و برای امسال هم همین اندازه پیش بینی شده است
* زیرساخت‌های لازم در شهرهای جدید به کندی پیش می‌رود و بسیاری از ساکنین شهرها از نبود حداقل خدمات رفاهی گله مند هستند. به عنوان مثال مشکل افت فشار آب در بسیاری از شهرهای جدید اطراف تهران همچنان جود دارد. مسئولان شهرسازی دلیل اصلی این مشکل را کمبود منابع مالی می‌دانند. بر اساس قانون بودجه منابع مالی مورد نیاز برای ایجاد زیرساخت‌های لازم در خدمات شهری از چه محلی باید تامین شود؟
در تبصره ۸ قانون بودجه ۹۸ و ۹۹ آمده که دولت یا همان وزارت راه و شهرسازی می‌تواند از پتانسیل درآمد حاصل از فروش یا واگذاری اراضی شهرهای جدید برای ایجاد زیرساخت‌های خدماتی استفاده کند. این رقم در سال ۹۸ حدود ۵۲۵ میلیارد تومان و برای امسال هم همین اندازه پیش بینی شده است. اما متاسفانه این مساله توسط متولی آن که وزارت راه شهرسازی است، محقق نشد. این در حالی است که اگر این منابع محقق شده بود، منابع آب و برق و تصفیه فاضلاب در اسرع تامین و انجام می‌شد، مردمی که در این شهرها ساکن هستند امروز از حداقل امکانات رفاهی برخوردار بودند.
باید توجه داشت که مهم‌ترین گام برای توسعه شهرها و اجرای پروژه‌های مسکن، تامین منابع مالی لازم برای آب و برق و فاضلاب است. چرا که ساختن چند تا دیوار و خیابان به تنهایی به معنی ایجاد شهر نیست. نباید فراموش کرد که ایجاد شهر بدون توجه به خدمات زیر بنایی آن جز اینکه به بر معضلات مردم و حاشیه نشینی بیفزاید، فایده ای نخواهد داشت. این همان اتفاقی است که ما امروز در شهرهای جدید شاهد آن هستیم.
ساختن چند تا دیوار و خیابان به تنهایی به معنی ایجاد شهر نیست. ایجاد شهر بدون توجه به خدمات زیر بنایی آن جز اینکه به بر معضلات مردم و حاشیه نشینی بیفزاید، فایده ای نخواهد داشت
دلیل اصلی تحقق نیافتن بودجه ۵۲۵ میلیارد تومانی مربوط به این بخش چه بوده است؟ چرا وزارت راه از فرصتی که قانون بودجه برای آن ایجاد کرده بود، استفاده نکرد؟
*متاسفانه برای ایجاد خدمات زیربنایی در شهرهای جدید توسط وزارت راه و شهرسازی همتی وجود نداشته است. این بی توجهی دلیل دیگری جز بخشی نگری نمی‌تواند داشته باشد. نگاهی به تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد که بخشی نگری بزرگترین آفت در پروژه های مشترک بین چندین وزارتخانه بوده و همین آفت حالا گریبان شهرهای جدید را گرفته است. برخی فراموش کردند که وقتی در یک شهر زندگی می‌کنیم باید تمام عوامل مرتبط با زیست مردم فراهم باشد. از آب و برق و فاضلاب گرفته تا مسائل مربوط به امنیت و آموزش. با ساختن چند تا دیوار و اتاقک ساخته شدن نمی‌توان مردم را در منطقه ای ساکن کرد.
بخشی نگری همواره بزرگترین آفت در پروژه های مشترک بین چندین وزارتخانه بوده و همین آفت حالا گریبان شهرهای جدید را گرفته است
*بسیاری از مسئولین مسکن مهر را میراث دولت قبل دانسته و مدعی‌اند به همین دلیل عزمی برای تکمیل آن در دولت یازدهم و دوازدهم در شهرهای جدید وجود نداشته است. آیا می‌توان گفت که دولت یازدهم و دوازدهم به شهرهای جدید که خاستگاه مسکن مهر بوده‌اند، بی توجه بودند؟
به هر حال دولت‌ها خدمتگزار مردم هستند و تامین خواست آنها باید اولویت مسئولین باشند. درست است که دولت‌ها عوض شده‌اند اما مردم که عوض نشده‌اند. بنابر این فارغ از اینکه پروژه‌های ساخت خانه مربوط به کدام دولت است، دولت‌ها متعهد به اجرای آن و تامین سرپناهی برای مردم هستند. اگر غیر از این نگاهی داشته باشیم به همین جایی خواهیم رسید که امروز در آن قرار داریم.
پیش از ایجاد شهرهای جدید یا شروع پروژه‌های ساخت و ساز در منطقه ای جدید تنها چیزی که اصلا به آن توجه نمی شود، ظرفیت‌ها و منابع آبی منطقه است
* معمولا در توسعه شهری ظرفیت تامین آب و سفرهای زیرزمینی آخرین نکته ای است که به آن توجه می‌شود. همین مساله تامین آب در شهرهای جدیدی همچون پردیس و بومهن را را چالش مواجه کرده است.؟
برق را می‌توان از هر نقطه ای به نقطه دیگر منتقل کرد اما تامین و انتقال آب بسیار سخت و البته هزینه بر است. با این وجود پیش از ایجاد شهرهای جدید یا شروع پروژه‌های ساخت و ساز در منطقه ای جدید توجهی به ظرفیت‌ها آبی منطقه نمی‌شود.
حالا که کار از کار گذشته و شهرهایی در مناطقی با حداقل منابع آبی ایجاد شده و تعداد زیادی جمعیت در آنها بارگذاری شده باید به فکر تامین منابع مالی لازم برای ایجاد خدمات زیر بنایی در این شهرها بود. به طور قطع وزارت نیرو بدون تامین منابع مالی قادر به تامین آب و برق و ایجاد شبکه فاضلاب در این مناطق نیست و حداقل کاری که مسئولان شهرسازی می‌توانند انجام دهند این است که اعتبار مورد نیاز برای انتقال آب را اختصاص دهند. اما متاسفانه در سال‌های گذشته شاهد بی توجهی به تامین منابع لازم برای این طرح‌ها بوده‌ایم.
این بی توجهی در حالی است که در طول سال‌های گذشته به واسطه افزایش قیمت مسکن در داخل شهرها مردم ناچار به مهاجرت به شهرهای جدید و حاشیه ای شده‌اند. اما در این شهرها خدمات زیربنایی به اندازه مورد نیاز نبوده و در آینده نه چندان دور این معضل همانند مثل تاول چرکینی روی آن باز می‌شود و اثرات مخرب آن را خواهیم دید.
در حال حاضر برای تامین آب پردیس، رودهن و بومهن حدود ۴۰ میلیون متر مکعب آب در سال در نظر گرفته شده که ۱۰ میلیون آن متعلق به منطقه و ۳۰ میلیون دیگر از سد لتیان تامین می‌شود. با توجه به این که منطقه ظرفیت آب ندارد هیچ راهی به جز اجرای پروژه لار به کلان نداریم
* در حال حاضر به شدت شاهد افزایش جمعیت در شهرهای حومه کلان شهرها هستیم. آیا زیر ساخت‌های موجود در این شهرها گنجایش این حجم از افزایش جمعیت را دارد؟
برخی از این پروژه‌ها در مناطق نامناسب واقع شده‌اند. این مشکل در پروژه‌های مختلف متفاوت است و شاید در یک استان، دو تا سه پروژه در شرایطی باشند که تامین آب برایشان دشوار باشد. به همین دلیل وزارت نیرو ناچار است که از ظرفیت‌های خالی شهرهای مجاور که برای پیک مصرف دیده شده استفاده می‌کنند. در حال حاضر برای تامین آب پردیس، رودهن و بومهن حدود ۴۰ میلیون متر مکعب آب در سال در نظر گرفته شده که ۱۰ میلیون آن متعلق به منطقه و ۳۰ میلیون دیگر از سد لتیان تامین می‌شود. با توجه به این که منطقه ظرفیت آب ندارد هیچ راهی به جز اجرای پروژه لار به کلان نداریم. ضمن اینکه با توجه به روند روبه رشد قیمت مسکن در داخل شهرها پیش بینی ما این است که خیلی زودتر از آنچه تصور می‌شد به حداکثر ظرفیت بارگذاری جمعیت در شهرهای جدید برسیم.
با توجه به روند روبه رشد قیمت مسکن در داخل شهرها پیش بینی ما این است که خیلی زودتر از آنچه تصور می‌شد به حداکثر ظرفیت بارگذاری جمعیت در شهرهای جدید برسیم. در این صورت شاهد حاشیه نشینی در اطراف شهرهای حاشیه تهران و سایر کلان شهرها خواهیم بود
* فکر می‌کنید که این زمان کی باشد؟
به نظر می‌رسد که ظرف دو سال آینده شهرهای جدید هم دیگر قادر به پذیرش جمعیت نباشند و شاهد رواج حاشیه نشینی در شهرهای حاشیه‌ای باشیم.
* هزینه تمام شده آب منتقل شده برای مسکن مهر چقدر است؟
قطعا هزینه تمام شده تامین آب برای برخی از پروژه‌های مسکن مهر نسبت به پروژه‌های عادی بیشتر است. هزینه تامین آب بستگی به موقعیت مسکن مهر و محل استقرار پروژه دارد. اینکه پروژه در مناطق مسطح، دامنه کوه و دوری و نزدیکی به منابع آب زیرزمینی و سطحی واقع شده باشد و همچنین کیفیت این منابع، در هزینه تمام شده تامین آب تاثیرگذار است.
نظر شما