مبادلات ایرانی معتبر می شود؟

بازار؛ گروه بورس: براساس گزارش اخیر بانک مرکزی در سال ۱۴۰۲ دارایی های خارجی کشور به دلیل افزایش نرخ تسعیر رشد چشمگیری داشته است. به طوری که خالص دارایی‌های خارجی از ۳۴۵ هزار میلیارد تومان به ۱۸۳۶ هزار میلیارد تومان افزایش یافته که رشدی ۵ برابری است. این افزایش دارایی ها خارجی بانک مرکزی در تولید، سرمایه گذاری و اشتغال ایران موثر بوده است. همچنین با افزایش توان بانک مرکزی در حفظ ارزش پول ملی، تضمین مالی برای واردات، ایجاد ثبات اقتصادی و رشد اقتصادی کشور موثر بوده است.

سیاستهای پولی با هدف حفظ موازنه پرداخت‌ها، تسهیل بازرگانی خارجی، ایجاد نقدینگی ارزی، کنتـرل بـازار داخلـی ارزهای خارجی، حفظ و ارتقای درجه اعتبار کشور و مهم‌تر از همه حفظ ارزش پول ملی و کمک به رشد اقتصادی اجرا می شوند. بانک‌های مرکزی برای دستیابی به این اهداف ذخایر خارجی را نگهداری می کنند. ذخایر خارجی بانک‌های مرکزی معمولا به شکل ارزهای خارجی و طلا است. به همین دلیل بانک مرکزی در ایران دارایی خارجی را افزایش داده است.

در شرایطی بحرانی ذخایر خارجی سیستم مالی را تثبیت می کنند. از طرف دیگر رتبه اعتباری کشور را بالا می رود و از بروز آشفتگی در بازار ارز جلوگیری می کند. بنابراین یکی دیگر از دستاوردهای افزایش دارایی خارجی در سال های اخیر ثبات نرخ ارز بوده است

دارایی‌های خارجی ایران در زمان وقوع بحران‌های مالی یا آشفتگی‌های اقتصادی نقش ضربه‌گیر را برای اقتصاد دارند. دارایی خارجی از شوک خارجی به اقتصاد کشور جلوگیری می‌کند. در سال های اخیر شاهد این بودیم که بعد از شیوع کرونا در جهان برخی کشورها با تورم بسیار بالا مواجه شدند. در مقابل برخی دیگر از کشورها تورمی منطقی تری را تجربه کردند. این موضوع ناشی از میزان دارایی خارجی آنها و همچنین چگونگی اجرای سیاست های پولی است. در شرایطی بحرانی ذخایر خارجی سیستم مالی را تثبیت می کنند. از طرف دیگر رتبه اعتباری کشور را بالا می رود و از بروز آشفتگی در بازار ارز جلوگیری می کند. بنابراین یکی دیگر از دستاوردهای افزایش دارایی خارجی در سال های اخیر ثبات نرخ ارز بوده است.

ذخایر خارجی چرا مهم است؟

دارایی خارجی از این جهت مهم است که وقتی ایران بخواهد کالا یا خدمات وارد کشور کند، باید معادل قیمت و هزینه آن ارزهای خارجی بپردازد. داشتن ذخایر خارجی بالا کمک می کند که تعهدات پرداختی را بدون اعمال فشار بیش از حد بر پول ملی تامین ‌کند. این ذخایر باعث می‌شود در زمان واردات نقدینگی کافی برای انجام معاملات ارزی یا مقابله با کسری تراز پرداخت‌ها در کشور وجود داشته باشد.

بدهی خارجی در بسیاری از کشورها به دلیل اخذ وام بر پایه ارزهای خارجی حاصل شده است. در دولت دوازدهم میزان وام از بانک جهانی و صندوق بین المللی پول به قدری بالا رفته بود که ایران جزو کشورهای با بدهی خارجی بالا به نسبت تولید ناخالص داخلی مبدل شده بود.

بانک‌های مرکزی با رصد روزانه بازارهای مالی جهان، مدام برای تبدیل ارزهای رو به تنزل به ارزهای در حال تقویت اقدام می‌کنند. همچنین، ذخایر طلای خود را نیز بر اساس قدرت نقدشوندگی و چشم‌انداز قیمت جهانی آن مدیریت می‌کنند

افزایش ذخایر خارجی کمک می کند تا پرداخت سود و بازپرداخت اصل وامهای ارزی راحت تر انجام شود. همچنین، ذخایر خارجی بالای بانک مرکزی این اطمینان را به نهادهای مالی بین‌المللیِ وام دهنده را می‌دهد که کشور وام گیرنده قادر به عمل به تعهدات پولی و مالی خود خواهد بود.

بانک‌های مرکزی اغلب کشورها ذخایر ارزی خود را در دارایی‌های امن و نقدشونده به ارزهای خارجی سرمایه‌گذاری می‌کنند. این سرمایه‌گذاری‌ها می‌تواند برای کشور درآمد ایجاد کند. همچنین، بانک‌های مرکزی با رصد روزانه بازارهای مالی جهان، مدام برای تبدیل ارزهای رو به تنزل به ارزهای در حال تقویت اقدام می‌کنند. همچنین، ذخایر طلای خود را نیز بر اساس قدرت نقدشوندگی و چشم‌انداز قیمت جهانی آن مدیریت می‌کنند.

طلا افزون بر نقدشوندگی بالا، به دلیل همبستگی معکوس قیمت آن با نرخ دلار آمریکا برای بانک‌های مرکزی جذاب است. چون وقتی ارزش دلار کاهش می‌یابد، ارزش طلا افزایش می‌یابد. این رابطه به بانک‌های مرکزی امکان می‌دهد تا از ذخایر خود در دوره‌های نوسان بازار محافظت کنند و موجب حفظ اعتماد بین‌المللی به ثبات اقتصاد ملی خود شوند. همچنین، رشد قیمت طلا در دوره‌های بحران اقتصادی و ژئوپلیتیکی می‌تواند به بانک‌های مرکزی در مقابله با تورم و افت ارزش پول ملی کمک کند.