ملیحه خورده پا؛ بازار: شیوع موجب اول ویروس کرونا در ایران در حال فروکش کردن بود که برداشتن قرنطینه و بنا به گفته برخی مسئولان عدم رعایت فاصله اجتماعی و عدم استفاده از تجهیزات پزشکی مرتبط با پیشگیری از ابتلا به این بیماری موجب شد تا موج دوم شیوع ویروس کرونا در کشور آغاز شود.
متاسفانه ویروس ناشناخته کرونا که عملکرد و ماهیت ثابتی ندارد در موج دوم شیوع تمامی گروههای سنی را درگیر کرده و با سرعت بیشتری جان مردم را می گیرد تا جایی که طبق اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در موج اول شیوع ویروس کرونا در هر ۱۳ دقیقه یک ایرانی جان خود را از دست می داد اما در موج دوم شیوع ویروس کرونا این زمان به ۹ دقیقه رسیده است.
با توجه به شیوع ویروس کرونا و افزایش مرگ و میر ناشی از این بیماری هفته گذشته حسن روحانی رئیس دولت دوازدهم استفاده از ماسک در اماکن عمومی را از تاریخ ۱۵ تیر ماه جاری اجباری اعلام کرد تا بدین ترتیب تعداد مبتلایان به ویروس کرونا کاهش پیدا کند. اما مساله اساسی قیمت ماسک و هزینه های گزاف تامین آن برای مردم به خصوص دهک های پایین و کیفیت ماسک هایی است که به دست مصرف کنندگان می رسد.
عضو اتاق بازرگانی ایران، عضو هیات مدیره اتحادیه پلاستیک و سرپرست انجمن جانبازان کارآفرین بر این باور است که با ماسک های موجود در بازار نمی توان از شیوع ویروس کرونا پیشگیری کرد زیرا اکثر این ماسک ها با پارچه های بی کیفیت تولید می شود.
در ادامه مشروح گفتگوی بازار با بابک نورایی درباره کیفیت ماسک ها و تاثیر آن بر سلامت جامعه، قیمت این کالا و پشت پرده های گرانی در بازار ماسک و سایر اقلامی که با محصولات پایه پتروشیمی تولید می شود و همچنین تخلفاتی که در اتحادیه صنف پلاستیک رخ داده است را می خوانید.
* از زمان شیوع ویروس کرونا تعدادی از شهروندان که از ماسک استفاده می کردند و حتی پرستاران و پزشکان و کادر درمان به ویروس کرونا مبتلا شده اند. اگر ماسک قابلیت جلوگیری از ابتلا به این ویروس را دارد چرا همچنان مردم و کادر پزشکی مبتلا می شوند؟
برای استفاده از ماسک نیز باید همانند سایر کالاها پیش از مصرف نحوه عملکرد و کیفیت اقلام مصرفی مشخص باشد. همانطور که در داخل بسته های دارویی بروشوری از مشخصات دارو و مزایا و مضرات آن وجود دارد باید برای مصرف کنندگان ماسک نیز کیفیت کالای مصرفی مشخص باشد. ماسکها برای اینکه قابلیت پیشگیری از شیوع ویروس کرونا را داشته باشند باید از کیفیت و استانداردهای بالا و قابل ملاحظه ای برخوردار باشند تا بتوانند مانع ابتلا افراد به ویروس ناشناخته کرونا شوند.
با گذشت ماهها از شیوع ویروس کرونا مشخص شد که نظرات اولیه درباره ویروس کرونا صحت نداشته و این ویروس مانند گاز قابلیت انتشار بالا و تطبیق با هر نوع شرایط محیطی را دارد بنابراین تنها راهکار مقابله با آن استفاده از ماسک های استاندارد سه لایه است.
بدون تردید تا زمانی که مردم از ماسک های استاندارد سه لایه استفاده نکنند نمی توان به کاهش میزان ابتلا به ویروس کرونا امیدوار بود زیرا ماسک های غیراستاندارد موجود در بازار صرفا در مقابل دهان افراد قرار می گیرد اما این پارچه های بی کیفیت توان جلوگیری از انتشار ویروس نوظهور کرونا را ندارد.
* اگر ماسک های سه لایه استاندارد قابلیت پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا را دارد چرا مصرف کنندگان ماسک از جمله کادر پزشکی تا این حد به این ویروس مبتلا شدند؟
یکی از مشکلاتی که در بازار وجود دارد این است که اکثر ماسک های موجود در بازار فاقد استانداردهای لازم و کیفیت هستند به همین دلیل امکان پیشگیری از شیوع ویروس کرونا با این ماسک ها وجود ندارد.
تولید ماسک در کشور در ایام شیوع ویروس کرونا و تولید این کالا به صورت جهادی با پارچه هایی صورت گرفت که شبیه پارچه ماسک سه جداره است و این درحالی است که برای تولید ماسک سه لایه باید از پارچه «اس ام اس» سه لایه استفاده شود.
همچنین برای افزایش میزان کارآیی ماسک های تولید شده با این پارچه های مخصوص می توان یک لایه پارچه ملت بلون داخل آنها قرار داد اما متاسفانه ماسک هایی در کشور تولید شد که ظاهرا پارچه های آن شبیه پارچه های «اس ام اس» بودند ولی درواقع آنها پارچه هایی هستند که بیشتر برای تولید ملحفه و گان های بیمارستانی استفاده می شود.
تولید ماسک و گان با این نوع پارچه بدون لمینت کردن موجب شد تا تعداد زیادی از کادر درمانی کشور به ویروس کرونا مبتلا شوند که پس از شناسایی این ایراد و رفع آن در دور دوم شیوع ویروس کرونا تعداد کادر درمانی مبتلا به ویروس کرونا کاهش یافت.
اکثر ماسک های تولید شده در کشور نیز با پارچه های شبیه پارچه های ماسک سه لایه است که به دلیل کیفیت پایین و لمینت نشدن می توان با آنها راحتتر تنفس کرد زیرا روزنه های زیادی در این ماسک وجود دارد.
مصرف کنندگان این نوع ماسک ها نیز که از کیفیت کالای مصرفی بی اطلاع هستند به راحتی در اماکن عمومی و کانون های خطر حضور پیدا کرده و به ویروس کرونا مبتلا می شوند.
* اهمیت استفاده از ماسک در شرایط فعلی بر کسی پوشیده نیست. چرا برای تولید ماسک از پارچه های با کیفیت استفاده نمی شود؟ آیا این پارچه وارداتی است؟
پارچه ای که برای تولید ماسک سه لایه استاندارد و با کیفیت استفاده می شود، وارداتی نیست و تولید آن در داخل کشور انجام می شود. متاسفانه افزایش تقاضا برای استفاده از این پارچه موجب شده تا این کارخانه نتواند تمامی نیاز کشور را تامین کند.
البته همه مشکل به ظرفیت واحد تولید کننده پارچه «اس ام اس» برنمی گردد بلکه بخشی از کمبود پارچه مناسب برای تولید ماسک ناشی از پیش خرید پارچه های تولیدی این کارخانه توسط برخی از تولیدکنندگان است. پیش خرید پارچه های تولید شده و انبارکردن آنها موجب شده تا تولیدکنندگان ماسک با کمبود پارچه مواجه شوند بنابراین آن دسته از تولیدکنندگان که به کیفیت کالای تولید شده متعهد هستند، از چرخه تولید خارج می شوند و عده ای از تولیدکنندگان برای کسب سود بیشتر از پارچه های بی کیفیت استفاده می کنند.
شما از تولید ماسک های بی کیفیت در کشور و توزیع آن در شرایطی که ویروس کرونا سلامت و جان مردم را به مخاطره انداخته است، صحبت می کنید. آیا بر روند تولید و توزیع ماسک اتحادیه تجهیزات پزشکی نظارتی انجام می دهد یا خیر؟
عدم نظارت اتحادیه تجهیزات پزشکی بر روند تولید تا توزیع ماسک یک واقعیت است اما باید مشخص شود که قانون برای نظارت این اتحادیه بر روند تولید تا توزیع ماسک به این اتحادیه چه اختیاراتی داده است.
اتحادیه صنف تجهیزات پزشکی یک تشکل علمی نیست و نیروی متخصص و ماهر و ابزار کافی برای نظارت در حوزه تولید تا توزیع ماسک و کیفیت این کالا را در اختیار ندارد. فردی که از جوانی کار خرید و فروش تجهیزات پرشکی را بدون داشتن تخصص انجام داده، عضو این اتحادیه است به همین دلیل بررسی سوابق اعضای اتحادیه تجهیزات پزشکی نشان می دهد اکثر اعضای این اتحادیه فاقد تخصص و یا ندارک مرتبط با فعالیت در این صنف هستند بنابراین نمی توان از آنها انتظار داشت که مسئولیت نظارت بر این بازار را به عهده بگیرند.
نظارت بر کیفیت ماسک های تولید شده باید از سوی وزارت بهداشت و معاونت غذا و دارو انجام شود. بر اساس قانون؛ ستاد ملی مبارزه با کرونا برای تصمیم گیری های اساسی در حوزه مقابله با شیوع این ویروس تشکیل شده است ولی مشکل اساسی این است که وزارت بهداشت و معاونت غذا و دارو هیچ نظارتی بر فرآیند تولید و عرضه ماسک ها که مستقیم با سلامت مردم مرتبط هستند، ندارند و حتی بعضا در این عرصه مافیایی ایجاد کرده اند.
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که دارای کمیته های تخصصی است نظارت بر عملکرد تولیدکنندگان ماسک را رها کرده و این بازار اسیر دست مافیایی شده است که فقط به دنبال کسب سود و منفعت هستند.
*با توجه به عدم نظارت بر عملکرد تولیدکنندگان ماسک مردم چگونه می توانند از سلامت خود محافظت کنند؟ نقش تولیدکنندگان ماسک در شیوع ویروس کرونا تا چه حدی است؟
مردم باید با ساختار وجودی ماسک آشنا شوند و بدانند که چطور می تواند ماسک از سلامت آنها محافظت کند. دیانت و تعهد در تولیدکننده و ابزار نظارتی هم وجود ندارد که نتیجه آن می شود این که به مادرانتان بگویید در خانه ماسک درست کنند. این ویروس گاز است که از هر نوع پارچه رد می شود به غیر از ماسک سه لایه.
البته یکی دیگر از ابزارهایی که می تواند میزان ابتلا به ویروس کرونا را کاهش دهد «فیس شیلد» است که به دلیل قیمت های گزاف محصولات وارداتی خارجی مردم کمتر از آن استفاده می کنند.
*اگر این محصول در حفظ سلامت مردم موثر است چرا در داخل تولید نمی شود؟ آیا برای تولید فیس شیلد نیاز به واردات مواد اولیه داریم؟
مشکل اصلی برای تولید فیس شیلد، عدم تامین تلق برای سرمایه گذاران و تولیدکنندگان این محصول است. اگر تلق به میزان کافی در اختیار تولیدکنندگان داخلی قرار بگیرد می توانیم این کالا را نهایتا با قیمت ۲۵ تا ۳۵ هزار تومان تولید کرده و در اختیار مردم قرار بدهیم.
مواد اولیه تولید فیس شیلد باید وارد شود اما بر اساس دستورالعمل ستاد ملی مبارزه با کرونا هر نوع واردات و صادرات اقلام مرتبط با ویروس کرونا ممنوع شده است در حالیکه اگر این تصمیم اتخاذ نمی شد ما توان تولید و صادرات تمامی اقلام مورد نظر را داشتیم. متاسفانه در ایران حکایت یک اقلیم و هزار پادشاه در فرآیند تصمیم گیری ها حاکم است و همین امر موجب شده تا همواره تصمیمات اشتباه اتخاذ شود.
*هر چند از سوی کادر پزشکی و رئیس ستاد ملی مقابله با کرونا استفاده از ماسک به عنوان ابزار حفاظتی در مقابل شیوع ویروس کرونا معرفی شده است ولی مساله اساسی این است که بسیاری از مردم از جمله دهک های پایین قادر به خرید ماسک با قیمت های گزاف نیستند زیرا هزینه و درآمد آنها با هم تطبیقی ندارد. مسئولیت اجتماعی شما در قبال سلامت دهک های پایین جامعه چیست؟
تولیدکنندگانی که ماسک با قیمت و کیفیت مناسب تولید کرده و در اختیار مردم قرار داده اند به مسئولیت اجتماعی خود در قبال مردم عمل کرده اند.
* پیش از این سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان و تولید کنندگان قیمت عرضه ماسک را ۴۲۱ تومان تعیین کرده بود ولی با این حال نه ماسک با این قیمت در بازار عرضه می شد و نه بخش عمده ای از مردم توان خرید ماسک با قیمت های بالا را داشتند. در روزهای اخیر ستادی در اتاق اصناف تشکیل و قیمت ماسک را ۱۵۰۰ تومان اعلام کرد. تبعات این تصمیم گیری بر بازار و میزان استفاده دهک های پایین از ماسک چیست؟ این تصمیم با چه معیاری اتخاذ شده است؟
بدون تردید تصمیمی که عده ای از تولید کنندگان ماسک در اتاق اصناف برای تولید ماسک با قیمت ۱۵۰۰ تومان اتخاذ کردند صرفا برای تامین منافع عده ای خاص از تولیدکنندگان بوده است زیرا برای تولید این کالا نه نیازی به واردات مواد اولیه با ارز آزاد و بالای ۲۰ هزار تومان داریم و نه تغییری در هزینه های تولید ایجاد شده است.
یکی از تبعات آشکار تصمیم گیری اتاق اصناف برای تولید ماسک با قیمت ۱۵۰۰ تومان این است که در بهترین حالت مردم باید این کالا را با قیمت ۲۵۰۰ تومان خریداری کنند.
دومین نتیجه تصمیم اشتباه اتاق اصناف ایران برای تولید ماسک با قیمت ۱۵۰۰ تومان خود را در قالب کاهش میزان مصرف ماسک و افزایش شیوع ویروس کرونا و در نهایت مهیا شدن بستر گرانفروشی این کالا نشان می دهد.
این تصمیم گیری ها به دلیل بی سوادی تصمیم گیران است و تولیدکنندگانی که به فکر جیبشان بودند این تصمیمات را گرفتند تا این پول باید از جیب مردم در بیاید. دهک های خوب همان روز اول ماسک به میزان کافی خریداری کرده و نگهداری می کنند. همچنین این دهک ها به لحاظ شرایط مالی در موقعیت مناسبی قرار دارند و اگر ماهها سر کارنروند اتفاقی به لحاظ مالی برای آنها رخ نخواهد داد بنابراین تبعات تصمیم اشتباه اصناف خود را در قالب به مخاطره انداختن سلامت دهک های پایین جامعه که قدرت خرید کافی ندارند و برای تامین معاش روزانه در کانون های خطر تردد می کنند خود را نشان خواهد داد.
* با توجه به اجباری شدن استفاده از ماسک و قیمت افزایشی این کالا برای جلوگیری از احتکار و سوء استفاده از بازار ماسک چه باید کرد؟
اگر اتاق اصناف ایران در تامین ماسک مورد نیاز مردم صداقت دارد و می خواهد سلامت مردم تامین شود باید مواد اولیه واقعی و با کیفیت را تامین و در اختیار عاملان واقعی تولید قرار دهد و فرآیند توزیع ماسک را به اتحادیه ها بسپارد تا ماسک از این طریق در بین مردم توزیع شود. به عنوان مثال اتحادیه پوشاک ۲۰ هزار عضو دارد که اگر با نیروی انسانی فعال در واحدهای توزیعی محاسبه کنیم این اتحادیه می تواند به یک میلیون نفرماسک را از مجاری که فساد در آن نباشد، برساند.
* نقش اتاق اصناف در بی برنامگی برای بازار و تخلفات آشکاری که رخ می دهد تا چه حدی است؟
شما قانون نظام صنفی را بخوانید که سر تا پا ایراد و اشتباه است. چرا اتاق بازرگانی دارای شان بین المللی است و اتاق اصناف این جایگاه را ندارد. عملکرد روسای اتاق های اصناف به اتحادیه ها سرایت کرده است. برخی اتحادیه ها قومیتی اداره می شوند مثل اتحادیه خواروبارفروشان که اکثر فعالان این صنف دریانی ها هستند و اتحادیه پلاستیک که همچنان در اختیار یک قوم خاص است و مدیرانی که پرونده باز فساد اقتصادی دارند همچنان این اتحادیه را اداره می کنند.
*در مورد تخلفات اتحادیه پلاستیک می توانید بیشتر توضیح بدهید؟
رئیس وی هیات رئیسه این اتحادیه را افرادی تشکیل می دهند که پرونده مفاسد اقتصادی دارند و میلیاردها میلیارد اختلاس کرده و در پرونده قبلی مفاسد اقتصادی این اتحادیه به دادن رشوه اعتراف کرده اند ولی همچنان در هیات رئیسه این اتحادیه حضور دارند.
کسی که پرونده فساد اقتصادی در اتحادیه پلاستیک را باز کرد، من بودم که با هیات رئیسه اتاق اصناف تهران موضوع را مطرح می کردم و آنها بلافاصله موضوع را با این افراد در میان می گذاشتند.
اعضای هیات رئیسه اتحادیه پلاستیک مواد اولیه را می گرفتند وبا رانت از تعاونی تامین نیاز در بازار با چندین برابر قیمت عرضه می کردند. به عنوان مثال؛ پت را با قیمت ۵ هزارتومان می خریدند اما آن را مدتها به بازار عرضه نمی کردند تا نایاب می شد و پس از ایجاد کمبود در بازار و افزایش تقاضا پت را با اختلاف ۸ هزار تومانی نسبت به قیمت خریداری شده در بازار می فروختند.
متاسفانه عدم نظارت بر عملکرد اتحادیه ها از سوی اتاق اصناف و مراجع نظارتی باعث شده تا همچنان مفسدان اقتصادی بر مسند اتحادیه پلاستیک حضور داشته باشند. اتحادیه پلاستیک با حضور ۲۴ نفر انجام شد و با توجه به اینکه این انتخابات به دور سوم کشیده شده بود همان هفت نفر کاندیدا انتخاب شدند و کسی که سه ماه به دلیل فساد اقتصادی در زندان بود بار دیگر بر مسند قدرت در این اتحادیه نشست.
متاسفانه بر عملکرد هیچ بخش و دستگاهی نظارتی وجود ندارد به همین دلیل فساد نهادینه شده و همین امر موجب شده تا هرجایی حرف می زنید علیه خودتان پرونده درست می کند.
من پیش از این نیز عنوان کرده ام که اعضای هیات رئیسه اتحادیه پلاستیک همان تیم دوم مفسدان قبلی این اتحادیه است که در این زمینه مستندات لازم را نیز در اختیار دارم.
کسی نمی داند در این اتحادیه چه فسادهایی وجود دارد و از جیب مردم چه پولهایی که در نمی آورند. در این شرایط شیوع کرونا شاید مهمترین سوال این باشد که چرا باید دستکش پلاستیکی با کربن پایین تولید می شود اما نرخ آن یک دفعه از دو هزار تومان به ۲۵ هزار تومان می رسد در حالیکه قیمت تمام شده تولید دستکش این روزها به ۷ هزار تومان رسیده است.
نظر شما