گروه کشاورزی؛ بازار: غلامعلی نهضتی پاقلعه، مدرس دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران در ابتدا در خصوص تاریخچه شروع اصلاح نژاد زنبور عسل می گوید: اصلاح نژاد مبحثی است که از قدیم الایام بوده است و بحث تازه ای نیست. به این معنا که از قدیم زنبورداران، کشاورزان و دامپروران به دنبال این بوده‌اند که افراد برترشان را برای تکثیر و تولید استفاده کنند که این خود نوعی اصلاح محسوب می‌شده است. بعدها هم که در کشور مسائل علمی پیش آمد، رشته اصلاح نژاد و درسهای اصلاح نژاد تدریس می شد و کم کم روشهای دقیقتر و جدی تری را پیش بردند.
نهضتی پاقلعه می افزاید: در واقع از سال ۱۳۳۵ تا پیش از انقلاب ملکه‌های اصلاح شده خارجی به کشور وارد می شد و وارد کننده آن هم یا دولت بود یا شرکتهای خصوصی زیر نظر دولت این کار را انجام می دادند که این ملکه های اصلاح شده‌ای که وارد می‌شد کیفیت های بسیار بالایی نیز داشتند. اما بعد از انقلاب این موضوع مطرح شد که خودمان تولیدکنندگان ملکه باشیم به همین دلیل جلوی واردات ملکه های اصلاح شده گرفته شد. اما امروز می بینیم که ملکه های خارجی به صورت قاچاق و بدون ضابطه وارد کشور می شود.
در حال حاضر اصلاح زنبور عسل در کشور دچار بحران جدی است؛ چون از یک طرف زنبورهای ملکه از خارج قاچاق می‌شود که این ملکه ها نه قرنطینه هستند و نه کنترلی صورت می گیرد، از طرف دیگر به اصطلاح بدون هیچ حساب و کتابی از روشهای غلط تکثیر و بین زنبورستان ها توزیع می شود
به هیچ وجه ملکه ایرانی و خارجی اصلاح شده در کشور نداریم
این فعال صنعت زنبورداری دانشگاه تاکید می کند: در حال حاضر اصلاح زنبور عسل در کشور دچار بحران جدی است؛ چون از یک طرف زنبورهای ملکه از خارج قاچاق می‌شود که این ملکه ها نه قرنطینه هستند و نه کنترلی صورت می گیرد. از طرف دیگر به اصطلاح بدون هیچ حساب و کتابی از روشهای غلط تکثیر و بین زنبورستانها توزیع می شود. علاوه بر این عده‌ای نیز از پرورش ملکه سود می‌برند؛ یعنی خودشان ملکه خودشان را تولید و تکثیر می کنند که این روش بسیار غلطی است چون ملکه باید فقط از طریق تشکیلات اصلاح ملکه تولید و تکثیر شود.
نهضتی پاقلعه خاطرنشان می کند: از سوی دیگر شاهد هستیم که موسسه تحقیقات علوم دامی کشور ادعا می کند ملکه ایرانی تولید می‌کند اما با توجه به اینکه ما سالها است با این مرکز همکاری داریم، تا به حال ندیده ایم که ملکه ای تولید کنند. به عبارت دیگر ملکه تولید می‌کنند اما کیفیت ندارد و قابل عرضه و استفاده نیست. به این ترتیب می توان گفت در حال حاضر در کشور ملکه خارجی اصلاح شده نداریم و از طرف دیگر ملکه ایرانی اصلاح شده هم نداریم.
وی در خصوص تبعات منفی ورود ملکه های قاچاق به زنبورستان ها ایران می گوید: مسلما با ورود زنبور به صورت قاچاق آن هم از مراکزی که دارای مجوز نیست هم بیماری و آلودگی وارد کشور می شود هم اینکه زنبورداران و زنبورداری صدمه می بینند و میزان تولید عسل پایین می آید.
موسسه تحقیقات علوم دامی کشور ادعا می کند ملکه ایرانی تولید می‌کند اما با توجه به اینکه ما سالها است با این مرکز همکاری داریم، تا به حال ندیده ایم که ملکه ای تولید کنند؛ به عبارت دیگر ملکه تولید می‌کنند اما کیفیت ندارد و قابل عرضه و استفاده نیست
ملکه های قاچاق شده غالبا درجه ۲ و ۳ و حتی ۴ هستند
این مدرس دانشگاه تصریح می کند: باید به یک نکته توجه داشته باشیم که کشورهای خارجی ملکه های اصلاح شده تولید می کنند اما قاچاقچیان نحوه کارشان اینگونه است که از هر ۵ ملکه ای که قاچاق می کنند ۵۰۰ ملکه تولید می کنند!
نهضتی پاقلعه در پاسخ به این سوال که ملکه های اصلاح شده خارجی چه تفاوتی با دیگر ملکه ها دارد، می گوید: ملکه اصلاح شده دارای یکسری صفات اقتصادی مهم بهبود یافته است؛ به طوری که به عنوان مثال نیش کمتر می زند و عسل بیشتر تولید می‌کند. از سوی دیگر رفتار زنبورهای اصلاح شده بهتر است و صنعتی محسوب می شود در نتیجه کار کردن با آنها راحت تر است.
نحوه کار قاچاقچیان اینگونه است که از هر ۵ ملکه ای که قاچاق می کنند ۵۰۰ ملکه تولید می کنند
وی همچنین در پاسخ به این سوال که ملکه های اصلاح شده چند درصد تولید را افزایش می دهند، تاکید می کند: باز هم می گویم که در حال حاضر ملکه اصلاح شده خارجی اصلا در کشور نداریم. بلکه ملکه هایی که الان به کشور قاچاق می شود، ملکه درجه ۲، ۳ و ۴ است و تنها درصدی از ژن های اصلاحی در آنها یافت می شود. در حقیقت زنبوری که اصلاح شده است فقط نوع F۱ آن قابل قبول است؛ یعنی نسل اول. نسل دوم و سوم که می شود عملا کیفیت خود را از دست می دهد. به عبارت دقیق تر باید گفت اصلاح یعنی نسل اول و مجددا اصلاح کننده باید نسل اول را تولید کند و به مصرف کننده بدهد. مصرف کننده نیز دائما باید جنس خوب را خریداری کند و مصرف کند نه اینکه از آن بچه بگیرد و یا ملکه تولید کند.
در حقیقت زنبوری که اصلاح شده است فقط نوع F۱ آن قابل قبول است؛ یعنی نسل اول اما نسل دوم و سوم که می شود عملا کیفیت خود را از دست می دهد
نهضتی پاقلعه ادامه می دهد: اما به طور کلی اگر یک ملکه خوب اصلاح شده F۱ باشد تولیدشان گاهی در هر کندو به ۲۰۰ کیلوگرم می رسد. در صورتی که زنبورهای ما الان در هر کندو در حد ۲ تا ۳ کیلوگرم تولید عسل دارند. بنابراین تفاوت‌ها بسیار زیاد است.
وی در پایان خاطرنشان می کند: در حال حاضر زنبورهای اصلاح شده اروپایی، آمریکایی، استرالیایی و اکثر کشورهای توسعه یافته مرغوبیت بالایی دارد البته کشور چین هم نژاد خاصی را اصلاح کرده که ژل رویال تولید می‌کند.
نظر شما