چراغ معیشت در خانه لوستر سازان بی نور است؛ عید بی کیفیت های چینی، در روزهای کم رمقِ قدرت خرید

عارف اصفهانی؛ بازار: نور زرد و سفید لوسترها از پشت شیشه‌های چند ضلعی وقتی با نور کمرنگ زمستان، پیوند می خورد، هزار رنگ می شود و تلالو و درخشندگی حباب های بلورین چند برابر می شود. لامپ های اطلسی، آویزهای چوبی، مجلسی های چند رنگ و کریستالی های بزرگ و کوچک که بسته به مساحت و متراژ منازل هر کدام خاصیت جداگانه ای برای خودشان دارند.

اینجا در دل یکی از خیابان های قدیمی شهر اصفهان لوسترفروش ها جا خوش کرده اند؛ کسبه ای که از پیرترها و با تجربه ها تا جوانک های تازه به این خیابان رسیده تشکیل شده اند و برای خود کاسبی راه انداخته اند. مثل همیشه واژه پرتکرار کاسب کاران این خیابان هم چین است؛ کسبه ای که اکنون کسب و کارشان با سرزمین زردپوست ها گره خورده و به قول خودشان هر چه دارند و ندارند چینی است.

اما همین چینی ها هم رنگ گرانی دارند و مثل قبل دیگر بازارشان رونق ندارد. لوستر حالا نقش کالایی لوکس به خود گرفته که چندان ضروری نیست و این برای فعالان این شغل مشکل ساز شده است؛ چک های واخورده و فروشندگان سرخورده این وضعیت بازار لوکس لوستر در اصفهان است که به گفته فعالانش افسار آن را دلار به دست گرفته و با نوسانات ارزی آنها هم بالا و پایین می شوند.

گرچه این موضوع با حقیقت نهفته در دل گرانی ها چندان تطابق ندارد و فروشنده ها وقتی اجناسشان را با گران شدن دلار گران می کنند دیگر هیچکس نمی تواند آنها را مجاب کند که قیمت ها را پایین بیاورند. قیمت های شوک دهنده اکنون پایه اصلی بازار لوکس لوستر را تشکیل می دهند. بازاری که نسبت به گذشته تنوع بسیار زیادی پیدا کرده و باب طبع هر سلیقه ای است؛ چه مشکل پسندان تجمل گرا باشد یا ساده پسندان مینی مال در خیابان فروغی همه چیز هست.

لوستر کلاسیک ۶ شعله، هشت میلیون و لوستر چوبی از ۴۰۰ هزار تومان تا ۶ میلیون قیمت خورده است اما برخی لوسترها هم پس از محاسبه اندازه و جنس قطعات و اینکه آیا آبکاری آنها از طلا باشد و یا نقره و غیره تعیین قیمت می شود که این نوع لوسترها معمولا با حجم و اندازه بسیار بزرگ هستند که برای اماکن خاصی استفاده می شوند.

پای چینی ها در میان است!

تا همین چند سال پیش تنها لوسترهایی که با قیمت گران وارد کشور می‌شد، لوسترهای ایتالیایی بودند که شکل و شمایل آنها طوری بود که مناسب استفاده در خانه های بسیار بزرگ بود. قیمت آنها هم بستگی به جنس آنها داشت اما حالا چون پای چینی ها در میان است این بازار تغییر کرده و لوسترهای برنزی، بلوری، آب نقره، آب طلا، لوله‌ای، کریستالی، چوبی و … که البته قیمت هر لوستر بسته به تعداد شاخه‌های به کار رفته شده در ساخت آنها متفاوت است.

لوسترهای چینی در رنگ ها و طرح های مختلف آمده اند و جای پای مناسبی را برای خود باز کرده اند، البته بماند که قیمت مناسب و ارزان آنها تا قبل از بالا رفتن دلار از پله های گرانی باعث می شد که در خانه هر کسی این لوسترها را ببینی اما اکنون به گفته فروشندگان با سابقه لوستر منحصر شده به کسانی که دستشان به دهانشان می رسد و یا کسانی که تک و توک برای هدیه بردن می خرند و یا تازه عروس هایی که می خواهند با این لوسترها خانه ای نو نوارتر داشته باشند.

علیرضا که یکی از وارد کنندگان با سابقه در این راستا است بهترین فردی است که می تواند در ارتباط با لوسترها صحبت کند. او پا خورده بازار است و تقریبا ۳۵ سال است که به گفته خودش در این بازار کار کرده و زیر و بم آن را می داند. لوستر ساده ای را نشان می دهد و می گوید: این را می بینید تا دو سال پیش قیمتش کم بود اما حالا قیمتش سه برابر دو سال قبل است؛ ما گران می خریم و مجبوریم گران بفروشیم.

واردکننده لوستر: گرچه تولید کننده ایرانی توانسته با رقبا برابری کند اما نبود تنوع و گران بودن این لوسترها باعث می شود که چینی ها بُرد کنند؛ از سویی کریستال هایی که ماده اولیه بسیاری از لوسترها را تشکیل می دهد از چین وارد می شود و باید دلاری برایشان خرج می شود

وی ادامه می دهد: گرچه تولید کننده ایرانی توانسته با رقبا برابری کند اما نبود تنوع و گران بودن این لوسترها باعث می شود که چینی ها بُرد کنند. وقتی مواد اولیه گران تمام می شود و به هر حال این کریستال ها که ماده اولیه بسیاری از لوسترها را تشکیل می دهد از چین وارد می شود و دلاری برایشان خرج می شود؛ فرقی نمی کند چینی باشد یا از دبی یا از مجارستان و ایتالیا آمده باشد؛ گرانی یعنی دغدغه وارد کنندگان.

این واردکننده لوستر با اشاره به اینکه با تمام اینها قیمت ها مختلف است، ابراز می کند: مدل‌هایی که از نظر ظاهری شباهت زیادی به هم دارند اما به دلیل تفاوت جنس آلیاژ به کار رفته در آن قیمت‌های متفاوتی دارند.

با توجه به اینکه در حال حاضر لوسترهای ارزان قیمت بین ۳۰۰ تا یک میلیون قیمت دارند و لوسترهای گران بین هشت تا ۱۰ میلیون و بیشتر هم قیمت دارند؛ فروشنده در این رابطه چینی ها را مقصر نمی داند و می گوید: متاسفانه ما برای طراحی پول نمی دهیم و همین باعث می شود که تنوع حرف اول را بزند و بازار فروش بیشتری داشته باشد.

او ادامه می دهد: چینی ها بازار را شناخته اند و می دانند که طراحی های مختلف می تواند برای هر نوع ذائقه ای بازار داشته باشد.

در این میان هستند برخی از فروشندگانی که از پایتخت آمده اند و اعتقاد دارند لوسترهای تهران اصل است و اصفهانی ها از طرح ها کپی کاری می کنند. حسن پور با سابقه ۱۰ ساله ای که در این کار دارد؛ این مطلب را می گوید. سخنی که اخوان صادر کننده برجسته اصفهانی آن را رد کرده و می گوید: اصفهان کمتر از تهران نیست و همیشه به داشتن صنعتگران و هنرمندان معتبر در تمامی رشته ها شهره بوده و به همین خاطر این درست نیست.

به گفته او شاید از لحاظ امکانات وضعیت پایتخت بهتر باشد اما از لحاظ کیفیت اصفهان هنوز هم سری در سرهای این صنعت دارد.

اقتصاد خراب و عدم ثبات قیمت ها

با چرخ زدن در میان لوسترها و کسانی که از دست با این رشته سر و کار دارند عدم ثبات قیمت ها اقتصاد خراب و کالاهای چینی دغدغه هایی است که در سخنان فروشندگان و تولید کنندگان پررنگتر است؛ به گفته آنها با آنکه قیمت مواد اولیه سه برابر شده اما حقوق مردم چندان افزایش نیافته و همین بازار لوستر را دچار رکود کرده است.

خلیلی از فروشندگان دیگری است که می گوید: بیشتر لوسترهای ایران به کشورهایی چون بحرین، عربستان و کویت صادر می‌شود که پر متقاضی نیز هست.

این فروشنده در ادامه آذر و دی را از ماه‌های پرفروش این محصول می‌داند که در این ماه‌ها به دلیل نزدیک شدن به ایام عید بازار لوستر از رونق خوبی برخوردار است.

خلیلی گفت: به دلیل کم‌شدن تقاضا، واردات لوسترهای ایتالیایی تقریبا متوقف شده است و تنها معدودی از افراد علاقه‌مند، با سفارش به فروشگاه‌های خارجی، آنها را به کشور وارد می‌کنند. اما بیشتر لوسترهای چینی با قیمت بسیار پایین یعنی شاخه‌ای سه یا چهار هزار تومان تا ۵۰ هزار تومان به فروش می‌رسند و کارهای ایرانی نیز بسته به نوع آن از شاخه‌ای هفت هزار تومان تا ۲۰۰هزار تومان در بازار خرید و فروش می‌شوند.

به گفته این فروشنده بعضی از تولیدکنندگان بزرگ لوستر به همراه تولیدات خود شناسنامه آن کالا را هم ارائه می‌دهند، همچنین علاوه بر شناسنامه که مشخصات لوستر در آن ثبت شده، برگه گارانتی هم وجود دارد و لوستر خریداری شده دو تا ۱۰ سال گارانتی دارد.

مرتضی یکی دیگر از فروشندگان لوستر، در مورد میزان فروش و انواع لوستر می گوید: لوستر یک کالای لوکس به حساب می آید و این امر در کنار وضعیت نامناسب اقتصادی مردم موجب شده که رونق این بازار هر سال کمتر از سال قبل شود.

وی همچنین به نوسان قیمت مواد اولیه نیز اشاره کرد و گفت:این عامل باعث شده است که رقابت، تولید و صادرات با نوسان روبرو شود.

شرکت کننده نمایشگاه لوستر: بیش از ۹۰ درصد مواد اولیه مورد نیاز این صنعت در داخل ساخته می‌شود، ولی نیاز سازندگان نور و روشنایی در بازار به‌طور کامل تامین نمی‌شود و تعدادی به واردات روی آورده‌اند.

محمدحسین مرادی دیگر شرکت کنندگان در نمایشگاه لوستر می گوید: بیش از ۹۰ درصد مواد اولیه مورد نیاز این صنعت در داخل ساخته می‌شود، ولی نیاز سازندگان نور و روشنایی در بازار به‌طور کامل تامین نمی‌شود و تعدادی به واردات روی آورده‌اند.

غلامعلی فتوحی از تولید کنندگان با سابقه لوستر در استان اصفهان نیز اعتقاد دارد: گرانی مواد اولیه به همراه گسترش فعالیت واسطه ها آنقدر به این صنف ضرر زده است که تعدادی از تولیدکنندگان این حرفه مجبور به تغییر دادن شغل شده اند.

وی با اشاره به اینکه مَفرغ و برنج در اشکال لوله، ورق و ضایعات کارخانجات، مهم ترین مواد اولیه این صنعت را تشکیل می دهد، می افزود: نخستین و مهم ترین عامل گرانی لوسترها، افزایش بی رویه قیمت مواد اولیه و غیرقابل پیش بینی بودن این تغییر قیمت ها است.

وی اضافه می کند: این کاستی هیچ گونه قدرت کنترل را برای این بخش باقی نگذاشته است و اغلب دلالان، این مواد را احتکار کرده و پس از افزایش قیمت آن را به فروش می رسانند.

وی به تغییر و تنوع سلیقه مشتریان این بازار نیز اشاره می کند و ادامه می دهد: تقاضای بازار بیشتر طرح ها و اندازه های جدید را شامل می شود که برای تأمین این بخش باید مواد اولیه نیز با اندازه های مناسب تولید شود اما کارخانجات قادر به تامین این مواد نیستند.

ارزان و بی کیفیت

نایب رئیس اتحادیه چینی، بلور و لوستر اصفهان، در همین ارتباط در گفت و گو با بازار و در پاسخ به این سوال که ورادات لوسترهای چینی چه ضرباتی را به تولید کنندگان داخلی وارد می کند، می گوید: متأسفانه لوسترهای چینی با وجود اینکه کیفیت لازم را ندارد اما به دلیل ارزان بودن مشتری هم دارند.

محمدرضا یراقی اصفهانی، با بیان اینکه واردات لوسترهای چینی بزرگترین ضربه را به تولیدکنندگان داخل وارد کرده است، افزود: لوسترهای چینی از کیفیت پایین در به‌ کارگیری مواد اولیه در ساخت بهره‌مند هستند، اما به دلیل قیمت پایین رقیب لوستر ایرانی شده است.

وی گفت: ورود اقلام چینی به بازارهای داخلی سد راه تولید کنندگان داخلی است و شرایط را برای تولید کننده داخلی سخت کرده است و با وجود اینکه اصفهان یکی از قطب های تولید لوستر به شمار می رود اما واردات بی رویه چالش های زیادی را برای تولید ایجاد کرده است.

وی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار ما مبنی بر اینکه در آستانه شب عید بازار لوستر اصفهان به چه شکل است بیان کرد: با توجه به کاهش قدرت خرید مردم با رکود حاکم بر بازار روبرو هستیم.

هم اکنون ۱۱۰ واحد تولیدی و فروشگاه لوستر در اصفهان است که بیش از ۳۰ درصد این واحدها تعطیل شده‌اند و تولیدکنندگان آن بیکار هستند و به گفته فعالان بازار لوستر اگر وضعیت به همین منوال ادامه پیدا کند چراغ معیشت تولید کنندگان لوستر در اصفهان رو به خاموشی خواهد رفت.