بازار؛ گروه بین الملل: مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رافائل گروسی در مصاحبه با وبگاه «نشنال‌نیوز» گفته است که ایران به سرعت در حال غنی‌سازی اورانیوم است اما «ما نمی‌گوییم که سلاح دارد».
گروسی با متهم کردن ایران به ایجاد مانع در مسیر بازرسی‌های آژانس گفت: «ایران تنها کشور غیرتسلیحات هسته‌ای است که درسطح بسیار بسیار بالا در حال غنی‌سازی اورانیوم است که بسیار به سطح تسلیحات (هسته‌ای) نزدیک است».
وی سپس تأکید کرد: «می‌گویم این کار حساسی است...باید از قوانین پیروی کنید».
اوایل ماه جاری میلادی، آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارش محرمانه خود به اعضای این سازمان گفته بود که ایران تولید اورانیوم با غنای بالای خود را افزایش داده؛ و تصمیم خود برای کاهش غنی سازی که از اواسط سال ۲۰۲۳ آغاز شده بود را معکوس کرده است.
گروسی به نشنال نیوز گفت: «ایران بخشی از پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای است آنها باید به این تعهد خود پایبند باشند و ایران باید اقدامات بیشتری در مقایسه با آنچه انجام می‌دهد، انجام دهد».
پیش از این، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران ناصر کنعانی در واکنش اظهارات رافائل گروسی گفته بود که از مدیرکل انتظار می‌رود با رعایت بی‌طرفی و حفظ حرفه‌ای‌گری، در مصاحبه‌های خود به نحوی صحبت کند که بی‌طرفی او و جایگاه مستقل مدیرکل آژانس زیر سؤال نرود.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ادامه تأکید کرد که مسیر گفت‌وگوها با ایران همچنان باز است اما در ادامه در خصوص ادعای مانع‌تراشی ایران در مسیر بازرسی‌ها گفت: «این قطعاً در تضاد با روح کار ما است. بسیار بسیار غیرسازنده است».
علی‌رغم آن‌که گروسی می‌گوید ایران در مسیر بازرسی‌ها مانع‌تراشی می‌کند که وی در ماه گذشته در خصوص بازرسی‌ها از تأسیسات هسته‌ای ایران گفته بود که نظارت بر تأسیسات هسته‌ای ایران علی‌رغم لغو مجوز بازرس‌های این نهاد بین‌المللی ادامه دارد.
در خصوص این موضوع، خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «پل پیلار» استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا انجام داده که در ادامه می آید.
«پل پیلار» یکی از سردبیران نشریه نشنال اینترست، و عضو ارشد مرکز تحقیقات امنیتی دانشگاه جورج تاون و نیز مرکز سیاست‌های امنیتی ژنو است. وی در سال ۲۰۰۵ پس از ۲۸ سال فعالیت در جامعه اطلاعاتی ایالات متحده از سازمان اطلاعات مرکزی (DCI) بازنشسته شد و پس از آن به عنوان استاد مهمان در برنامه مطالعات امنیتی در دانشگاه جورج تاون حضور یافت.
مناصب ارشد دولتی پیلار، شامل افسر اطلاعات ملی خاورنزدیک و آسیای جنوبی، رئیس واحدهای تحلیلی در CIA در حوزه‌های خاورنزدیک، خلیج فارس و آسیای جنوبی، معاون رئیس مرکز ضد تروریستی DCI و دستیار اجرایی مدیر اطلاعات مرکزی بوده است. پروفسور پیلار همچنین در شورای اطلاعات ملی به عنوان یکی از اعضای اصلی گروه تحلیلی آن فعالیت می‌کرد. وی کهنه‌سرباز جنگ ویتنام و افسر بازنشسته ارتش ایالات متحده نیز هست.
پل پلار دارای مدرک افتخاری از کالج دارتموث، لیسانس فلسفه از دانشگاه آکسفورد، و کارشناسی ارشد و دکتری از دانشگاه پرینستون است. کتاب های پل پیلار عبارتند از: «مذاکره برای صلح: خاتمه جنگ بعنوان یک روند چانه‌زنی (۱۹۸۳)»؛ «تروریسم و سیاست خارجی ایالات متحده (۲۰۰۱)»؛ «اطلاعات و سیاست خارجی ایالات متحده: عراق، ۱۱ سپتامبر و اصلاح اشتباهات (۲۰۱۱)» و «چرا آمریکا جهان را اشتباه می‌فهمد: تجربه ملی و ریشه‌های سوءبرداشت (۲۰۱۶)».
*مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، رافائل گروسی اخیراً گفته است که ایران به سرعت در حال غنی سازی اورانیوم است، اما ما نمی گوییم که سلاح دارد. وی همچنین اعلام کرده است که راه مذاکره با ایران همچنان باز است. ارزیابی شما از سخنان او چیست؟
این توصیف درستی از وضعیت فعلی در مورد برنامه هسته ای ایران است که در آن افزایش محسوسی در غنی سازی اورانیوم تا سطح ۶۰ درصد وجود دارد، اما هیچ نشانه ای از تصمیم ایران برای ساخت سلاح هسته ای وجود ندارد. گروسی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همیشه آماده حمایت از هرگونه حرکت به سمت مذاکره برای توافق جدید برای ایجاد محدودیت‌هایی برای آن برنامه خواهند بود، اما آژانس نمی‌تواند شرایط سیاسی لازم را برای موفقیت هر مذاکره ایجاد کند.
*پس از اظهارات گروسی، آنتونی بلینکن نیز اعلام کرد که خروج آمریکا از برجام اشتباه بزرگی بوده و برنامه هسته ای ایران از این محدودیت رها شده است و اکنون در شرایطی هستیم که نمی خواستیم در آن قرار بگیریم. ارزیابی شما از سخنان او چیست؟
باز هم، یک بیانیه ساده از حقیقت، و مطابق با آنچه دولت بایدن در تمام مدت در مورد اشتباه بودن خروج ترامپ در سال ۲۰۱۸ گفته است. اما متأسفانه، دولت بایدن بلافاصله پس از روی کار آمدن سه سال پیش اقداماتی را انجام نداد که بهترین راه برای جبران این اشتباه بود.
شنیدن اظهارات مثبت وزیر امور خارجه ایران در مورد مذاکرات احتمالی در هر زمان دلگرم کننده است، اما باید دید که آیا دولت ایران در حال حاضر شرایط را به گونه ای می بیند که بخواهد به طور جدی برای دستیابی به یک توافق جدید به زودی مذاکره کند
*حسین امیرعبداللهیان در دیدار با وزیر امور خارجه سوئیس در بیانیه ای به موازات اظهارات گروسی و بلینکن اعلام کرد: ابتکار سلطان عمان همچنان روی میز است و جمهوری اسلامی ایران به مسیر مذاکره پایبند است. آیا این مواضع را می توان دلیلی برای شروع مذاکرات دانست؟
شنیدن اظهارات مثبت وزیر امور خارجه ایران در مورد مذاکرات احتمالی در هر زمان دلگرم کننده است، اما باید دید که آیا دولت ایران در حال حاضر شرایط را به گونه ای می بیند که بخواهد به طور جدی برای دستیابی به یک توافق جدید به زودی مذاکره کند. وزیر خارجه ایران ممکن است اظهارات خود را فقط به عنوان بخشی از تلاش عمومی برای همکاری بیان کرده باشد.
عمان سابقه طولانی و مثبتی به‌عنوان میانجی بین ایران و غرب دارد و من بیشتر از ژاپنی‌ها برای ایفای نقش میانجی‌گری در مسائل هسته‌ای ایران به آنها نگاه می‌کنم
*همزمان وزیر امور خارجه ایران اعلام کرده است که ابتکار سلطان عمان روی میز است و پیش از آن نیز طرحی از سوی ژاپن مطرح شده بود که با استقبال امیرعبداللهیان مواجه شد. به نظر شما ایران برنامه ژاپن را در دستور کار خود دارد یا روی برنامه عمان متمرکز است؟
من هرگز متقاعد نشده ام که ژاپن واقعاً پیشنهادی خاص داشته باشد. عمان سابقه طولانی و مثبتی به‌عنوان میانجی بین ایران و غرب دارد و من بیشتر از ژاپنی‌ها برای ایفای نقش میانجی‌گری در مسائل هسته‌ای ایران به آنها نگاه می‌کنم.
*به طور کلی منظور از این مواضع مطرح شده از سوی مقامات آژانس بین المللی انرژی اتمی، ایران و آمریکا در بحبوحه جنگ غزه و جنگ در دریای سرخ چیست؟
این اظهارات نشان دهنده این واقعیت است که رسیدن به نوعی توافق هسته ای جدید با ایران به نفع همه است. اما همه این بازیگران می‌دانند که بخصوص با درگیری‌های کنونی، فعلاً بعید است که حمایت سیاسی لازم - قطعاً در واشنگتن، بلکه در جاهای دیگر - برای انجام یک تلاش جدید در مذاکرات وجود داشته باشد.
نظر شما