به گزارش خبرنگار بازار، عشایر استان سمنان به‌طور سالانه ۲۳ هزار تن گوشت قرمز به ارزش ۱۰ هزار میلیارد ریال تولید می‌کنند و این نشان می‌دهد که نقش مهمی در تولیدات استان ایفا می‌کنند هرچند این روزها عشایر موانع بزرگی را نیز بر سر راهشان می‌بینند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها مانع‌تراشی‌های بهداشت و نداشتن کد بهداشتی تولیدات است.
جامعه عشایر استان سمنان شامل سنگسر، آرادان و ایوان کی، شاهرود و میامی در کنار بخش‌هایی از دامغان نقش بسزایی در تولیدات دامی، لبنیات و همچنین گردشگری و میراث غیرملموس دارند اما در کنار این توانمندی‌ها با مشکلات عدیده‌ای نیز دست‌وپنجه نرم می‌کنند که باعث شد تا نتوانند به‌خوبی درزمینهٔ ارتقای توانمندی‌های اقتصادی‌شان گام‌های اساسی بردارند.
اعطای تسهیلات
سال گذشته تسهیلات اشتغال‌زایی عشایر به ارزش ۷۲ هزار و ۷۰۰ میلیون ریال پرداخت شد که زمینه اشتغال ۸۱ نفر را در این حوزه فراهم کرده است اما باید گفت وقتی بازاری برای تولیدات عشایر وجود ندارد تمام این محصولات تولیدی به‌واقع چاره‌ای جز عرضه به بازار دلالان ندارد که سود سرشار را برای آن گروه دارد نه تولیدکنندگان.
وزیر بهداشت در سفری که به شاهرود داشت وعده کمک به عشایر را داد و گفت ۴۰۰ پایگاه بهداشت عشایری در سطح کشور افتتاح می شود اما هنوز از این پایگاه‌ها خبری نیست و عشایر در مناطقی چون پل ابریشم میامی و یا رضاآباد بیارجمند و مناطق پیرامون آن با دشواری‌های درمانی و بهداشتی روبرو هستند.
رفع مشکل آب
مدیرکل امور عشایری استان سمنان درباره آخرین اقداماتی که دولت درزمینهٔ کمک به عشایر داشته می گوید: درمجموع ۱۴ پروژه انتقال آب و آب‌رسانی به مجامع عشایری در سراسر استان اجرایی شده که شامل چهار پروژه در میامی، سه پروژه در مهدی‌شهر، سه پروژه در شاهرود، دو پروژه در سمنان، یک پروژه در دامغان و یک پروژه در سرخه است از سوی دیگر چهار پروژه در حوزه مرمت و بهسازی جاده‌های عشایری در هفته دولت به بهره‌برداری رسید.
مراد خادم بابیان اینکه چهار پروژه حوزه راه نیز در هفته دولت به بهره‌برداری رسید تا مجموع پروژه‌های عشایری استان در شش‌ماهه اول سال ۹۸ به ۱۸ مورد برسد، گفت: درمجموع شش میلیارد و ۴۲۰ میلیون ریال برای اجرای این پروژه‌ها هزینه شده و هدف این طرح‌ها، کمک به ارتقای وضعیت عشایر است.
وی بابیان اینکه یک میلیارد و ۷۰ میلیون ریال برای تکمیل پروژه‌های بهسازی و مرمت راه‌های عشایری هزینه شده است، می گوید: یکی از دغدغه‌های عشایر بحث راه و همچنین آب بود که خوشبختانه توانسته‌ایم در سال جاری بخشی از نیازهای این قشر را تأمین کنیم.
تامین بازار محصولات
از سوی دیگر باید گفت یک‌میلیون و ۷۰ هزار رأس دام عشایری در استان سمنان وجود دارد که حجم قابل‌توجهی را شامل می شود اما این دام‌ها به هر صورت نیازمند تأمین بازار محصولات لبنی و گوشتی و همچنین بیمه، تأمین علوفه، آب و ... هستند که در این زمینه نیز باید امور عشایری به کمک عشایر استان بیاید.
عشایر استان سمنان در حال حاضر ۹ هزار و ۵۰۰ تن تولید گوشت قرمز و ۱۳ هزار و ۳۰۰ تن تولید انواع مواد لبنی رادارند که کسر قابل‌توجهی از کل تولیدات استان محسوب می شود تولیداتی که ازلحاظ کیفیت به‌مراتب از تولیدات پاستوریزه کارخانه‌ای بهتر است و در صورت ایجاد یک بازار در پایتخت یا در شهرهایی چون سمنان و شاهرود می توان این محصولات را به‌طور مستقیم عرضه کرد.
از سوی دیگر ۳۲ نوع محصول لبنی از محل عشایر استان تولید می‌شود و ازآنجاکه طبق دستورات علوم پزشکی و شبکه بهداشت محصولات تولیدی عشایر در صورت داشتن استاندارد فقط قادر به ورود به بازار است متأسفانه بسیاری از این محصولات هرگز عرضه مستقیم گسترده نمی‌شوند.
تفاهم‌نامه برای تسهیل‌گری
تفاهم‌نامه‌ای با اداره کل استاندارد استان در راستای استانداردسازی دو محصول آروشه و چیکو عشایر این استان منعقدشده اما هنوز آن‌طور که بایدوشاید عشایر استان سمنان آثار مثبت آن را ندیده‌اند.
سال گذشته رئیس دانشگاه علوم پزشکی سمنان از پیگیری طرحی برای استانداردسازی محصولات تولیدی عشایر خبر داده بود اما آن‌طور که عشایر می‌گویند فعلاً از این طرح هم خبری نیست درنتیجه عشایر استان محصولات تولیدی‌شان را فعلاً مجبور به عرضه محدود یا فروش به دلالان هستند.
ایجاد بازارچه
بازنشسته اداره امور عشایری استان سمنان در گفتگو با خبرنگار بازار ضمن بیان اینکه احداث جایگاه ثابت برای عرضه محصولات لبنی عشایر استان موضوعی است که باید توسط مسئولان پیگیری شود، می گوید: بیش از یک دهه پیش‌سخن از این موضوع به میان آمد اما هنوز به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم.
علی محمدی بابیان اینکه محصولات تولیدی عشایر استان سمنان در بازارهای تهران خریداران بسیاری دارند اما هرگز این شرایط عرضه مستقیم پدید نیامده است، می گوید: مسئولان عزم درستی برای حمایت از عشایر ندارند و وقتی صحبت از عرضه محصولات عشایر می شود قوانین سفت و سختی از سوی شبکه بهداشت و درمان پیش پای عشایر گذاشته می شود درصورتی‌که واحدهای تولیدی لبنیات به‌مراتب با شرایط سهل‌تری اقدام به تولید می‌کنند.
محمدی می‌افزاید: عشایر امروز نمی‌توانند محصولاتشان را به بازار ببرند چراکه اولاً نتوانسته‌ایم بازاری برای محصولاتشان تعیین کنیم و سپس موانع فراوانی سر راهشان گذاشته‌ایم که خواه‌ناخواه نمی‌توانند از آن‌ها بگذرند.
رفع موانع تولید
محمدامین پارسا از تولیدکنندگان محصولات لبنی در رضاآباد خارتوران بیارجمند درباره موانع فروش محصولات لبنی می گوید: امروز برای تولید کره و ماست و آروشه و ... باید مکانی برای دوشیدن دام توسط مال داران ایجاد شود که تا یک و نیم متری زمین کاشی شده باشد آن‌هم سفید و تمیز از طرفی کفش باید سیمانی باشد شیر آب داشته باشد آب گرم در دسترس باشد.
وی می افزاید: از طرف دیگر مکان تهیه پنیر و سایر محصولات در ساختمانی مجزا با همین شرایط حتی شاید کمی سخت‌گیرانه تر می‌بایست ایجاد شود لذا علناً شرایط آن‌قدر دشوار است که قید تولید را باید زد و درنهایت محصولات را به دوستان و آشنایان داد.
پارسا در پاسخ به این سؤال که آبا تولیدات لبنی عشایر توسط دولت جمع‌آوری یا خرید می شود، می‌افزاید: خیر؛ همین‌که دولت بگذارد ما شیرمان را بفروشیم در بسیاری مواقع خدا را هم شاکر خواهیم بود.
موانع بهداشتی
محسن قلندر محله از دیگر افرادی است که در مرتعی در جنگل ابر مشغول به کار دامداری است او نیز درباره ضرورت رعایت استانداردها می‌گوید: مکانی که بهداشت برای دوشیدن شیر می گوید دارای شرایطی است که کارخانه لبنیاتی در شهر هم آن را ندارد کاشی و سرامیک بهداشتی، سقف بلند، جوی هادی آب، آب گرم، آب سرد و ده‌ها مورد دیگر که در وسط جنگل ما آن‌ها را از کجا فراهم کنیم.
وی می گوید: از سوی دیگر موارد مطلوب باهم تداخل هم دارند مثلاً بهداشت می گوید سرامیک منابع طبیعی می گوید در جنگل نمی‌توانید بنایی بسازید که در آن بلوک و سرامیک به‌کاررفته باشد! یعنی هنوز منابع طبیعی و بهداشت و امور عشایری یک جلسه دورهم ننشسته‌اند تا همین قوانین خودشان را یک دور بررسی کنند.
مشکلات عشایر زیاد هستند اما نقششان آن‌قدر تأثیرگذار است که هرروز اگر مسئولان در راستای رفع مشکلاتشان اقدام کنند یک روزبه توسعه اقتصادی ناشی از عرضه محصولات و توانمندی‌های عشایر نزدیک می‌شویم. عشایر مردمی هستند که همواره توانمندی‌شان توانمندی روستاها و شهرهایمان را در پی خواهد داشت اما از سوی دیگر ضعفشان هم سبب تضعیف پایه‌های شهری و روستایی می‌شود.
نظر شما