بازار؛ گروه آب و انرژی: بهره وری دکل های حفاری در ایران به یک سوم کاهش یافته است. بر اساس آماری که رییس هیأت مدیره انجمن شرکت‌های حفاری نفت و گاز ایران در گفتگو با بازار اعلام می کند ۱۱۴ دکل حفاری خشکی نفت در کشور فعال هستند ولی طی ۶ ماه اول امسال کمتر از ۲۰ حلقه چاه جدید و ۶۰ چاه تعمیر شده است. این در حالی است که به طور متوسط با هر دکل حفاری ۳ الی ۴ حلقه چاه جدید می توان حفر کرد.
اوضاع در دکل های حفاری دریایی هم خیلی چنگی به دل نمی زند. هدایت‌الله خادمی می گوید: تعدادی از دکل های حفاری دریایی هم بیکار و بلا استفاده مانده اند چرا که با وجود گذشت سال ها میادین مشترک خود را تعیین تکلیف نکرده و آنها را به نوعی رها کرده و دو دستی به رقبای خود واگذار کردیم. این در حالی است که اگر قرار بودیم روی میادین مشترک خود کار کنیم نه تنها تعداد دکل های حفاری دریایی ما کافی نبود بلکه باید دکل هایی را هم از سایر کشورها اجاره می کردیم.
اگر ۱۱۴ دکل حفاری خشکی با همین میزان نیروی انسانی و تجهیزات در کشورهای نفتی دیگری همچون عربستان مشغول به کار بودند ۳ الی ۴ برابر این ظرفیت کار انجام می دادند و سالانه ۴ الی ۵ چاه جدید حفر می کردند این در حالی است که هر دکل در ایران کمتر از یک چاه جدید حفر می کند
«در ۶ ماه نخست سال با این تعداد دکل حداقل باید چیزی حدود ۱۵۰ حلقه چاه تعمیر و حفر می شد.» این را رییس هیأت مدیره انجمن شرکت‌های حفاری نفت و گاز ایران گفت و ادامه داد: اگر این تعداد دکل ها با همین میزان نیروی انسانی و تجهیزات در کشورهای نفتی دیگری همچون عربستان مشغول به کار بودند ۳ الی ۴ برابر این ظرفیت کار انجام می دادند و سالانه ۴ الی ۵ چاه جدید حفر می کردند این در حالی است که هر دکل در ایران کمتر از یک چاه جدید حفر می کند.
تعداد دکل های موجود جوابگوی تولید ۵ میلیون بشکه نفت
این فعال صنعت حفاری معتقد است تعداد دکل های موجود در کشور جوابگوی تولید ۵ میلیون بشکه نفت است، با این وجود بعضا برخی از مسئولین از ناکافی بودن دکل ها در کشور سخن می گویند. این در حالی است که تولیدات نفتی امروز ما چیزی حدود ۳.۵ میلیون بشکه برآورد می شود.
رییس هیأت مدیره انجمن شرکت‌های حفاری نفت و گاز ایران می گوید: کارفرمایی اصلی در پروژه های حفاری شرکت ملی نفت و زیر مجموعه های آن همچون مناطق نفت خیز جنوب و فلات نفت مرکزی است که متاسفانه نتوانسته اند مدیریتی درستی را در پروژه های حفاری انجام دهند و در عمل سرمایه ملی را به باد می دهند.
وقتی نبود مدیریت سرمایه ملی را به هدر می دهد
شاید این تصور برای شما هم ایجاد شود که شاید پروژه ای برای اجرا در کشور نیست، یا اینکه دکل های حفاری موجود در کشور قدیمی و فرسوده بوده و بهره وری لازم را ندارند. اما مشکل هیچ کدام از اینها نیست.
آنگونه که خادمی می گوید: مشکل در نبود مدیریت مناسب برای استفاده درست از ظرفیت این دکل های حفاری است.
او در ادامه برای درک بهتری از این مساله مثالی را مطرح کرده و ادامه می دهد: وضعیت امروز حاکم در صنعت حفاری همانند خط اتوبوس رانی است که مسافرهای زیادی در خط منتظر رسیدن اتوبوس هستند، اتفاقا اتوبوس هم حضور دارد و در طول روز دست کم می تواند ۵ بار مسیر تعیین شده را طی کند. اما نبود مدیریت درست توسط رییس خط باعث شده که مسافرها برای رسیدن زمان زیادی را در انتظار باشند. از آن طرف اتوبوس هم به جای اینکه ۵ بار این مسیر را طی کند تنها بتواند ۲ بار این کار انجام دهند. این چیزی جز هدر رفتن سرمایه ملی نیست.
این فعال صنعت حفاری ادامه داد: به دلیل مدیریت درست مدت زمان اجرای پروژه ها در کشور طولانی شده و برخی از پروژه ها سال هاست که تعیین تکلیف نشده اند. به عنوان مثال ۲۸ میدان داریم که هنوز تعیین تکلیف نشده اند.
دکل های حفاری از ۱۲۰ الی ۱۳۰ تجهیز تشکیل شده و هر تجهیز هم چیزی حدود هزار قطعه دارد. این دستگاه ها می تواند ۱۰۰ سال کار کند. اما هر چند وقت یک بار نیاز به تعمیرات اساسی دارند
او در پاسخ به سوال که آیا دستگاه های حفاری ایران فرسوده و مستهلک شده اند، گفت: این دستگاه ها از ۱۲۰ الی ۱۳۰ تجهیز تشکیل شده و هر تجهیز هم چیزی حدود هزار قطعه دارد. این دکل ها می تواند ۱۰۰ سال کار کند. اما هر چند وقت یک بار نیاز به تعمیرات اساسی دارند. به عنوان مثال وقتی یک پمپ خراب می شود می توان آن را چندین بار بازسازی کرد و در صورت نیاز آن را تعویض کرد.
او می گوید عمر برخی از دکل های حفاری خشکی در ایران ۸ سال بوده اما دکلی هم داریم که ۴۰ سال پیش بازسازی شده و به خوبی مشغول کار است.
هزینه اجاره هر دکل حفاری ۲۹ تا ۲۶ هزار دلار
اما در شرایطی از ظرفیت موجود در دکل های حفاری به درستی استفاده نمی شود که این دکل ها هزینه های اجاره سنگینی را دارند.
نرخ اجاره روزانه دکل های حفاری چیزی بین ۱۹ تا ۲۶ هزار دلار است. البته شرکت های حفاری ۹۰ درصد این اجاره باید صرف هزینه های خود اعمم از تعمیرات و نگهداری و پرداخت پول پیمانکاران می کنند
به گفته خادمی، نرخ اجاره روزانه دکل های حفاری چیزی بین ۱۹ تا ۲۶ هزار دلار است.
او البته می گوید: شرکت های حفاری ۹۰ درصد این اجاره باید صرف هزینه های خود اعمم از تعمیرات و نگهداری و پرداخت پول پیمانکاران می کنند که متاسفانه به دلیل بدحسابی شرکت های نفت در این خصوص دچار مشکل شده اند.
یک حساب کتاب ساده نشان می دهد که با احتساب قیمت ۵۰ هزار تومانی دلار اجاره دکل های حفاری روزانه بین ۹۵۰ میلیون تا یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان هزینه برای اقتصاد ملی می تراشد بی آنکه بهره وری لازم را داشته باشد.
رییس هیأت مدیره انجمن شرکت‌های حفاری نفت و گاز ایران در ادامه سخنان خود با اشاره به طلب میلیاردی شرکت های حفاری از پیمانکاران خود پرده برداشت و گفت: چیزی حدود ۲۴ شرکت حفاری در کشور وجود دارد که هر کدام از آنها بین ۵ تا ۸ میلیون دلار از شرکت های نفتی طلب دارند.
شرکت های حفاری در آستانه ورشکستگی
اگر متوسط طلب این شرکت ها چیزی حدود ۶ میلیون دلار در نظر بگیریم می توان ادعا کرد که وزارت نفت (شرکت های نفت) چیزی حدود ۱۴۴ میلیون دلار بدهی دارند که به نظر می رسد که تمایل چندانی هم برای تسویه آن ندارند. برای درک بهتری از بزرگی این عدد باید بدانید که در صورت احتساب قیمت ۵۰ هزار تومانی دلار می توان گفت که وزارت نفت ۷ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان به شرکت های حفاری بدهکار است.
خادمی با اشاره به مشکلات شرکت های حفاری در پرداخت هزینه های تعمیرات و نگهداری به دلیل بد حسابی وزارت نفت، گفت: بسیاری از شرکت های حفاری در آستانه ورشکستگی هستند اما متاسفانه شرکت نفت توجهی به این مساله نمی کند. به همین دلیل برای رسیدگی به این مشکل دست به دامن رییس جمهوری خواهیم شد و نامه ای را در این خصوص برای رییس جمهور و رونوشت آن را هم به رییس قوه قضاییه ارسال خواهیم کرد.
نظر شما