بازار؛ گروه بین الملل: در ماه اوت، حسین امیرعبداللهیان در مصاحبه با خبرگزاری کیودو ژاپن گفته بود که ژاپن ابتکاری را برای احیای توافق هسته‌ای پیشنهاد کرده است.
طبق گفته این خبرگزاری، امیرعبداللهیان با ابراز اینکه «ما از نقش سازنده ژاپن در احیای توافق هسته‌ای حمایت می‌کنیم»، افزود: هرگونه ابتکار ژاپن که با منافع ایران همسو باشد، از سوی تهران مثبت تلقی خواهد شد.
وزیر امور خارجه ایران جزئیاتی از ابتکار ژاپن بیان نکرد اما گفت، زمانی که در ماه اوت به توکیو سفر و با فومیو کیشیدا، نخست‌وزیر و سپس یوشیماسا هایاشی، وزیر امورخارجه ژاپن دیدار کرده بود، این پیشنهاد را از دولت ژاپن دریافت کرده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اما در نشستی خبری، در پاسخ به این سوال که آیا طبق اظهارات وزیر امور خارجه ایران مبنی بر این که ژاپن طرحی را برای ازسرگیری مذاکرات احیای توافق هسته‌ای ارائه داده و آیا آمریکا از این طرح با خبر است یا نه، گفت: من از این ابتکار به خصوص اطلاعی ندارم. نمی‌دانم این اظهارات به چه چیزی اشاره دارد. همان طور که قبلا گفته‌ایم، دیپلماسی بهترین راه اطمینان یافتن از این است که ایران هیچ گاه به یک سلاح هسته‌ای دست پیدا نکند. تغییری در این موضع ایجاد نشده است.
علی باقری کنی، مذاکره کننده هسته ای ایران، نیز چند روز پیش به توکیو سفر کرد. به نظر می رسد یکی از مسائل مورد توجه در این سفر، طرح ژاپن برای احیای مذاکرات هسته ای با ایران باشد.
در خصوص این موضوع خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور شیرین هانتر عضو شورای روابط خارجی آمریکا انجام داده است که در ادامه می آید.
هانتر متخصص مسائل سیاسی ایران، خاورمیانه و اسلام سیاسی است. تا پیش از انقلاب ۵۷ ایران، هانتر عضو وزارت امور خارجه ایران بوده‌است و پس از آن به ایالات متحده مهاجرت نمود. وی به زبان‌های فارسی، انگلیسی، فرانسه و ترکی مسلط است. وی همچنین عضو شورای روابط خارجی امریکاست. کتاب «روابط ایرانی-عربی، فرایندهای تنش و سازگاری» از جمله کتابهای متأخر هانتر است. این کتاب تلاشی برای فهم و درک بهتر تاثیرات رقابت‌های فرهنگی، مدرنیزاسیون (نوگرایی)، اختلافات قومی و مذهبی، دولت‌سازی، نقش قدرت‌های بزرگ و سیستم سیاسی بین‌المللی بر روابط ایرانیان و اعراب طی هفت دهۀ گذشته است.
*حسین امیرعبداللهیان زمانی که در ماه اوت به توکیو سفر و با فومیو کیشیدا، نخست‌وزیر و سپس یوشیماسا هایاشی، وزیر امورخارجه ژاپن دیدار کرده بود، پیشنهادی را از دولت ژاپن در خصوص مذاکرات هسته ای دریافت کرده است. ارزیابی شما از این طرح چیست؟
من با جزئیات پیشنهاد ژاپن آشنا نیستم. بنابراین نمی توانم ارزیابی دقیقی داشته باشم. با این حال، با توجه به فضای واشنگتن، من شک دارم که چنین پیشنهادهایی شانس موفقیت داشته باشند. اخیراً کرت کمبل، نامزد معاونت وزیر امور خارجه، در جلسه تایید صلاحیت خود در مجلس سنای آمریکا گفت که برجام مرده است. حتی اگر برجام نمرده باشد، مطمئناً تحت حمایت برای زندگی (یعنی در وضعیت بغرنجی قرار دارد) است.
فکر می کنم اکنون برای احیای برجام دیر است. اگر قرار باشد مذاکراتی انجام شود، احتمالاً باید در مورد یک توافق جدید باشد. اما همانطور که گفتم، در حال حاضر، هیچ تمایلی در آمریکا برای تعامل با ایران وجود ندارد
*علی باقری، مذاکره کننده هسته ای ایران، به توکیو سفر کرد. توکیو مردادماه، طرحی را برای ازسرگیری و احیای مذاکرات هسته‌ای ایران به امیرعبداللهیان پیشنهاد داده بود و او نیز گفته بود هر طرحی از سوی ژاپن که هم‌راستا با «منافع ایران» باشد، مثبت تلقی خواهد شد. ارزیابی شما از این سفر در این مقطع زمانی چیست؟
کلمه کلیدی در اظهارات آقای باقری این است که «اگر در راستای منافع ایران باشد». اما وی مشخص نکرد که این عبارت به چه معناست و به چه منافعی اشاره دارد. آیا اینها همان خطوط قرمز ایران است؟ فکر می کنم اکنون برای احیای برجام دیر است. اگر قرار باشد مذاکراتی انجام شود، احتمالاً باید در مورد یک توافق جدید باشد. اما همانطور که گفتم، در حال حاضر، هیچ تمایلی در آمریکا برای تعامل با ایران وجود ندارد. جنگ غزه روابط ایران و آمریکا را بیشتر تیره کرده است.
*به نظر می رسد این طرح احیای مذاکرات ۴+۱ باشد. در این صورت ارزیابی شما از موفقیت این طرح چیست؟
همانطور که در بالا اشاره کردم، در حال حاضر هیچ امکانی برای احیای مذاکرات در مورد برجام نمی بینم. نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، دورنمای چنین گفتگوهایی را بیشتر ارزیابی می کند.
برخی از متحدان آمریکا، مانند ژاپن، نگران ادامه بن بست هسته ای ایران و آمریکا هستند. آنها همچنین نگران افزایش همکاری ایران با روسیه و چین هستند
*زمانی که طرح ژاپن در ماه اوت ارائه شد، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت: من از این ابتکار به خصوص اطلاعی ندارم. نمی‌دانم این اظهارات به چه چیزی اشاره دارد. همان طور که قبلا گفته‌ایم، دیپلماسی بهترین راه اطمینان یافتن از این است که ایران هیچ گاه به یک سلاح هسته‌ای دست پیدا نکند. تغییری در این موضع ایجاد نشده است. علیرغم این اظهار نظر به نظرنمی رسد این طرح بدون هماهنگی با امریکا باشد. ارزیابی شما چیست؟
برخی از متحدان آمریکا، مانند ژاپن، نگران ادامه بن بست هسته ای ایران و آمریکا هستند. آنها همچنین نگران افزایش همکاری ایران با روسیه و چین هستند. بنابراین ممکن است تلاش کنند تا مذاکرات هسته ای را احیا کنند. اما همانطور که گفتم، هیچ تمایلی از سوی ایالات متحده برای تعامل مجدد با تهران پیش بینی نمی کنم.
نظر شما