بازار؛ هیفاء پردل: یکی از سنت‌های بسیار زیبا و قشنگ مردم ایران و به تبع آن مردم قم که از نیاکان ما به جا مانده، جشن و پهن کردن سفره‌ای از خوراکی‌های مخصوص شب یلدا در طولانی ترین شب سال است که مهم‌ترین آنها آجیل و میوه‌هایی مانند انار و هندوانه است.
خانواده‌ها در اولین شب زمستان دور هم جمع می‌شوند اما در شب چله‌ای که طولانی‌ترین شب سال تعبیر می‌شود به دلیل افزایش قیمت‌ها در مقایسه با سال گذشته به نظر این شب گرانی‌ترین شب سال برای خانواده‌ها است حتی اگر بخواهد ساده و بدون تجملات برگزار شود.
طولانی ترین شب سال
طولانی‌ترین شب سال، جشنی است که بین غروب آفتاب آخرین روز پاییز تا طلوع آفتاب نخستین روز زمستان به نام «یلدا» تعبیر می‌شود و مردم در این شب، با انواع میوه‌های رنگارنگ و سرخ و آتشین به استقبال زمستانی سرد می‌روند که رایج‌تر از همه هندوانه و انار است که زینت بخش سفره یلدا می‌شود.
یک خریدار قمی: قیمت هندوانه ۲۵ هزار تومان و هم چنین انار از ۳۰ هزار تا ۴۵ هزار تومان متغیر است
مهم‌ترین آداب و رسومی که در این شب دورهمی‌های شاد خانوادگی است که هرچند با تغییر سبک زندگی و ورود رسوم لاکچری و تجملاتی دست خوش تغییراتی شده اما در سایه گرانی و تورمی که بر بازار حاکم است به نظر یک خانواده قمی اگر هم بخواهد به دور از تجملات یک دورهمی ساده برگزار کند هزینه‌های زیادی را باید تحمل کند.
در این میان خانواده‌های دهک‌های پایین جامعه و قشر کارگر که می‌خواهند یک سفره ساده یلدایی پهن و یک شب به یاد ماندنی دور هم باشند، گرانی مهم‌ترین مانع این خانواده‌ها است؛ با بررسی‌های صورت گرفته و مصاحبه‌های میدانی از بازار میادین و چند مغازه آجیل فروشی و خشکبار در قم مشخص است قیمت‌ها به بلندای این شب افزایش یافته و تب این گرانی حتی مانع پهن شدن سفره ساده برای برخی خانواده‌ها شده است.
بیداد گرانی در طولانی‌ترین شب یلدا و فاصله گرفتن خانواده‌ها
علی جعفری که پدر یک خانواده پنج نفره است و در یکی از واحدهای تولیدی چوب فعالیت دارد در یک مغازه خشکبار در محدوده میدان توحید قم به خبرنگار بازار می‌گوید: وقتی حقوق این ماه را گرفتم گفتم تا قبل از شب یلدا مستلزمات این شب را تهیه کنم در ابتدا به فکر خرید آجیل افتادم و در نظر داشتم چند روز مانده به یلدا خرید کنم اما وقتی قیمت‌ها را می‌بینم به نظر باید کل حقوق این ماه را برای این شب هزینه کنم.
وی می‌افزاید: یک ماهی است که دختر بزرگم را راهی خانه بخت کردم و علاقه داشتم در شب یلدا دختر و دامادم را دور یک سفره یلدایی دعوت کنم اما ظاهرا باید جلوی خانواده خجالت زده شوم یا باید حداقل آجیل شب یلدا را از سفره حذف کنم. هرکجا قیمت کردم هر کیلو آجیل بین ۴۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان به فروش می‌رود و برخی مغازه‌ها هم آجیل را به قیمت ۲۵۰ هزار می‌فروشند که بیشتر آن نخودچی و کشمش است.
شهروند قمی: با توجه به سایه گرانی که در بازار برخی خوراکی‌ها و بازار خشکبار و میوه‌ها حاکم است بیشتر خانواده‌ها پهن کردن یک سفره ساده برای خانواده خود را آرزو می‌کنند
یک بانوی میانسال قمی که کیسه تخمه و توت خشک در دست داشت با گلایه از افزایش قیمت‌ها بازار بیان می‌کند: شب یلدا برای خانواده‌ها فرصتی برای دورهمی و شادی بود که بسیاری از خانواده‌ها به ویژه قشر کارگر نمی‌توانند چنین شبی را جشن بگیرند. به قدری قیمت آجیل و خشکبار بالا رفته که توان خرید نداریم حتی قیمت هندوانه ۲۵ هزار تومان و هم چنین انار از ۳۰ هزار تا ۴۵ هزار تومان متغیر است حال اگر سیب و پرتقال را هم حساب کنید ظاهراً برای یک خانواده سفره یلدای ساده حتی بدون آجیل بین یک و نیم تا دو میلیون تومان هزینه دارد و این امر می‌تواند باعث دور شدن خانواده‌ها از صله رحم و دورهمی خانوادگی شود.
یلدای باستانی برای برخی لاکچری و برای برخی آرزو
یک پیرمرد قمی که شب یلدا نوه‌ها، عروس‌ها و باقی فرزندانش قرار است از شهرستان به دیدارش بیایند به خبرنگار بازار می‌گوید: شب یلدا به همین دورهمی‌های شاد خانواده و سر زدن به بزرگ‌ترها شناخته می‌شود که یک خانواده با یک سفره سنتی و زیبا از مهمانان خود پذیرایی می‌کند که متأسفانه اخیراً اسیر یک سری برنامه‌های لاکچری و تجملاتی شده است.
سید محمدحسین برقعی می‌افزاید: با توجه به سایه گرانی که در بازار برخی خوراکی‌ها و بازار خشکبار و میوه‌ها حاکم است بیشتر خانواده‌ها پهن کردن یک سفره ساده برای خانواده خود را آرزو می‌کنند و از طرفی برخی خانواده‌ها که قشر مرفه هستند با یک مراسم لاکچری و تجملاتی یک مهمانی آن‌چنانی می‌گیرند. باید مسئولان به فکر دهک‌های پایین جامعه باشند و بازار را کنترل کنند وقتی گوجه فرنگی که در زمین کشاورز ایرانی و قمی کاشت می‌شود به قیمت ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان عرضه می‌شود پس پدر خانواده آجیل و میوه شب یلدا را چگونه تهیه کند؟
با یک بررسی از میادین میوه و خشکبار در سطح شهر قم مشخص است که هر کیلو آلبالو نیمه خشک درجه یک ۱۱۰ هزار تومان و پسته احمد آقایی بین ۵۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان و از همه مهم‌تر تخمه آفتابگردان خام ۱۵۰ هزار تومان و مغز بادام ۴۲۰ هزار تومان عرضه می‌شود.
قیمت شیرینی هم طبق گفته چند فروشنده تغییر چندانی نداشته است اما انار در بازار بین ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان و اگر هم کیفیت پایین‌تری داشته باشد بین ۲۵ هزار تا ۳۰ هزار تومان به فروش می‌رود. تهیه پرتقال، سیب، خیار و موز هم ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان برای یک خانواده هزینه دارد قیمت آجیل مخصوص یلدا هم از کیلویی ۴۰۰ تا ۸۰۰ هزار و شیرینی هم بین ۱۸۰ تا ۲۳۰ هزار تومان برای یک خانواده قمی آب می‌خورد.
تشدید نظارت‌ها با توجه به کمبود بازرس
معاون نظارت، بازرسی و حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم در زمینه کنترل و برخورد شدید با گران‌فروشی در بازار قم می‌گوید: با توجه به مصوبه تنظیم بازار از سه هفته پیش طی جلساتی مقرر شد که بر بازار مواد غذایی، میادین و تره بار نظارت شدیدی صورت گیرد که نظارت‌ها شدت گرفت.
سیاوش فولادی در گفت‌وگو با خبرنگار بازار می‌افزاید: در برخورد با برهم زدگان بازار مواد غذایی، پروتئینی و هم چنین میادین میوه و تره بار پرونده‌هایی تشکیل شده و برخوردها و جرائم سنگین در انتظار گران‌فروشان خواهد بود. در این زمینه تعزیرات حکومتی و استانداری قم همکاری دارند و با واحدهای متخلف به شدت برخورد می‌شود.
معاون صمت قم: برای بازرسی و نظارت با کمبود نیروی انسانی مواجه هستیم. اگر بازار کنترل و نظارت شود جلوی این گرانی‌های کاذب را می‌گیرد
به گفته وی، طی یک ماه گذشته بیش از ۵۷۶ واحد متخلف در قم شناسایی شد و در زمینه بازرسی از میادین عرضه میوه با ۷۹ تخلف برخورد شده و در زمینه آجیل و خشکبار شب یلدا نیز با ۳۸ واحد متخلف برخوردهایی صورت گرفته است.
قیمت بر اساس فاکتور باشد
معاون سازمان صمت قم در ادامه با تأکید بر اینکه قیمت‌ها باید بر اساس فاکتور باشد، افزود: ما برای یک واحد آجیل فروشی که قیمت‌های غیر متعارف داشت پرونده تشکیل دادیم اکنون جریمه‌ها با موافقت سران قوا افزایش یافته و ضریب پنج برابری جریمه نقدی تعیین شده که در قانون برای تخلفات بازار لحاظ می‌شود.
فولادی با اشاره به کمبود نیروی انسانی برای بازرسی و نظارت بیشتر بیان می‌کند: از مسئولان اجرایی رده بالا به ویژه هیئت دولت و مجلس انتظار داریم به تأمین نیروی انسانی برای بازرسی و کنترل و نظارت بازار ورود کنند. اگر بازار کنترل و نظارت شود جلوی این گرانی‌های کاذب را می‌گیرد؛ باید نیروی انسانی برای بازرسی تأمین شود.
سرپرست اداره کل تعزیرات حکومتی استان قم نیز به خبرنگار بازار می‌گوید: طرح نظارتی ویژه بازار شب یلدا با هدف نظارت بر فروشگاه‌های مواد غذایی، میادین میوه و تره بار، آجیل و شیرینی و... در قالب گشت‌های مشترک تعزیرات حکومتی از ۱۵ آذرماه آغاز شده و تا پایان این ماه ادامه خواهد داشت.
تقی حسام می‌افزاید: در این طرح با محوریت تعزیرات حکومتی و رویکرد پیشگیرانه در حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان با همراهی بازرسان دستگاه‌های متولی امر نظارت بر بازار از قبیل سازمان جهاد کشاورزی، سازمان صمت و اتاق اصناف از واحدهای صنفی بازرسی انجام می‌شود و در صورت مشاهده هرگونه تخلف نسبت به تشکیل پرونده اقدام و برای رسیدگی به اداره کل تعزیرات حکومتی استان ارسال می‌شود.
نظارت را بیشتر می کنیم
سرپرست تعزیرات استان قم می گوید: اتحادیه‌های مربوطه باید در این ایام به واحدهای صنفی زیرمجموعه خود نظارت بیشتری داشته باشند و شهروندان قمی نیز در صورت مشاهده هرگونه تخلفات صنفی می‌توانند شکایت خود را به سامانه ۱۲۴ گزارش دهند.
مسئولان استان برای جلوگیری از گران شدن شب یلدا دائما بر نظارت بر مراکز توزیع و فروشندگان تأکید دارند ولی قیمت‌ها به حدی بالا رفته که اگر مواد غذایی و میوه با قیمت مصوب و حتی با تخفیف ۱۰ درصدی در فروشگاه‌ها عرضه شود باز بخش عظیمی از جامعه و کارگران فقط می‌توانند نظاره‌گر آنها در ویترین مغازه‌ها باشند و تنها چیزی که برایشان از طولانی ترین شب سال باقی می‌ماند حسرت و شرمندگی نزد خانواده است و آرزویی که محقق نشد.
نظر شما