بازار؛ گروه استان ها: وجود معدن‌های سنگ‌های قیمتی و گوهرسنگ‌ها خراسان رضوی را به یکی از منطقه‌های معروف جهان در این زمینه تبدیل کرده است و برخی دیگر از تولیدات صنعتگران در این استان مانند سفالگری با قدمت ۵ هزارساله؛ قالی‌بافی؛ پوستین‌دوزی و یا قلم‌زنی و سنگ‌تراشی آوازه‌ای جهانی دارد اما متأسفانه در حال حاضر بسیاری از فعالان صنایع‌دستی از وضعیت اقتصادی کنونی و عدم استقبال از صنایع‌دستی گلایه داشته و به‌اصطلاح دستشان زیر سنگ مشکلات مانده است.
درحالی‌که راهبردهایی چون بازاریابی و نوآوری به‌عنوان ضرورت‌های ارتقای جایگاه صنایع‌دستی مطرح می‌شود، مشکلات هنرمندان و صنعتگران این حوزه ازجمله تأمین اقلام و مواد اولیه، گرانی مواد اولیه، مشکلات حمایتی، معیشتی و مسائلی ازاین‌دست هنوز هم سایه سنگین خود را بر سر صنایع‌دستی انداخته‌اند.
هنر مقوله‌ای است که فعالان آن همیشه از عدم امنیت مالی و کمبود درآمد رنج می‌برند. هنرمندان بسیار در رشته‌های گوناگون هستند که از مسائل و مشکلات مالی رنج می‌برند و گاه ناگزیر به روی آوردن به فعالیت‌هایی می‌شوند که یا مطابق میل و علاقه‌شان نیست یا اثربخشی چندانی ندارد و این وضعیت به کناره‌گیری از هنر و گرایش به‌سوی فعالیت‌های پردرآمدتر منجر می‌شود.
در این میان صنایع‌دستی یکی از این حوزه‌هاست که هنوز در کشور ما به جایگاه واقعی خود دست پیدا نکرده است که علت آن نیز عدم فروش مؤثر این تولیدات است که به عدم شناخت و عدم بازاریابی مؤثر آنها بازمی‌گردد.
مشکلات تولید کنندگان صنایع دستی
«فهیمه معروف» دارای مدرک کارشناسی روابط بین‌الملل که هنرهای طراحی سیاه قلم، آبرنگ و رنگ و روغن و نقاشی روی پارچه را نیز در کنار درس های آکادمیک دانشگاه آموخته است یکی از بانوانی است که در حال حاضر حکاکی روی چرم های طبیعی و رنگ با فرمولاسیون مخصوص خود را سرلوحه کار قرار داده و برای خود و سایر همکاران ایجاد اشتغال کرده است.
این هنرمند که توانسته با سرمایه شخصی نسبت به تولید محصولات دستی و چرمی پا به عرصه اشتغال و تجارت بگذارد گلایه زیادی از مصائب کار ندارد اما انتظار دارد تا با حمایت دولت در حوزه تبلیغات و پشتیبانی راهی برای صادرات به خارج از مرز های کشور باز کند.
وی در گفت‌وگو با بازار مهم ترین مشکل را نبود بازار فروش قابل اطمینان و نمایشگاه های دائمی مخصوص چرم عنوان کرده و به ما می گوید: از آنجایی که شرکت ما در تهیه محصولات چرمی به نوعی ابداع گر محصولات جدید است و در حقیقت تابوشکنی کرده این محصولات نیاز به شناساندن در سطح ملی و بین‌المللی دارد و این نیازمند ورود بیشتر مسولان استانی و کشوری است.
وی یکی دیگر از مشکلات گریبانگیر هنرمندان صنایع دستی را نبود فضای تبلیغاتی و نمایشگاه‌های دائمی برای عرضه محصولات می داند و ادامه می دهد: برخی افراد با ارائه محصولات چرمی مصنوعی با عنوان چرم طبیعی و قیمت های پایین، کیفیت و درستی محصولات چرم طبیعی را زیرسوال برده و بازار فروش را دچار اختلال می کنند لذا برخورد با این افراد در حیطه وظایف دولت است و نیاز به ورود مسوولان برای ساماندهی این جریان است.
پرآوازه اما نا آشنا
حسین محتشمی یکی از فعالان حوزه صنایع‌دستی نیز در گفت‌وگو با بازار اظهار می‌کند: خراسان رضوی در برخی از رشته‌های هنری مانند سنگ‌تراشی و یا سنگ‌های هرکاره، فیروزه‌تراشی و پوستین‌دوزی حرفهای زیادی برای گفتن دارد.
حسین محتشمی یکی از فعالان حوزه صنایع‌دستی: تولیدات چرم و نیز گوهرسنگ‌ها در خراسان رضوی از دیرباز در سراسر جهان شهره آفاق بوده است اما برای برند سازی و معرفی این تولیدات چه اقداماتی تاکنون انجام دادیم؟
وی اذعان می کند: تولیدات چرم و نیز گوهرسنگ‌ها در خراسان رضوی از دیرباز در سراسر جهان شهره آفاق بوده است اما برای برند سازی و معرفی این تولیدات چه اقداماتی تاکنون انجام دادیم؟
وی با اشاره به این موضوع که شناخت کافی از بازارهای هدف صنایع‌دستی وجود ندارد بیان می کند: باید سوغات استان خراسان رضوی به همه زائران و گردشگران داخلی و خارجی به نحو شایسته معرفی شود و لذا این موضوع عزم و اراده‌ای جدی را می‌طلبد.
محتشمی بابیان اینکه باید نوآوری را در صنایع‌دستی موردتوجه قرار داد تا از وضعیت موجود و در حاشیه قرار گرفتن رها شویم ادامه می دهد: بسیاری از هنرهای سنتی قدیمی و حتی منسوخ‌شده را با حمایت و تغییر کاربری می‌توان جان تازه و دوباره داد به‌شرط اینکه دولت در این مسیر صنعتگر و هنرمند را یاری برساند.
وی می افزاید: در این راستا بازاریابی در کنار دیگر راهبردها همچون نوآوری، تعریف کاربرد جدید و افزایش کیفیت محصول در شرایط کنونی امری ضروری برای احیای صنایع‌دستی هستند.
این هنرمند می‌افزاید: این راهبردها نه‌تنها می‌تواند راهگشا و ضامن درآمد هنرمندان سازنده آنها باشد بلکه تأمین امنیت حرفهای و حفظ هنرهای سنتی و صنایع‌دستی را نیز در پی دارد.
وی می‌گوید: درحالی‌که راهبردهایی چون بازاریابی و نوآوری به‌عنوان ضرورت‌های ارتقای جایگاه صنایع‌دستی مطرح می‌شود، مشکلات هنرمندان و صنعتگران این حوزه ازجمله تأمین اقلام و مواد اولیه، گرانی مواد اولیه، مشکلات حمایتی، معیشتی و مسائلی ازاین‌دست هنوز هم سایه سنگین خود را بر سر صنایع‌دستی انداخته‌اند.
این هنرمند ادامه می دهد: هنر مقوله‌ای است که فعالان آن همیشه از عدم امنیت مالی و کمبود درآمد رنج می‌برند و هنرمندان گاه ناگزیر به روی آوردن به فعالیت‌هایی می‌شوند که یا مطابق میل و علاقه‌شان نیست یا اثربخشی چندانی ندارد و این وضعیت به کناره‌گیری از هنر و گرایش به‌سوی فعالیت‌های پردرآمدتر منجر می‌شود.
ایجاد کار گروه های تخصصی
رئیس هیئت مدیره کانون زنان بازرگان استان خراسان رضوی در گفت و گو با خبرنگار بازار در خصوص ضرورت ایجاد بستر های بازاریابی اذعان می کند: در کانون زنان بازرگان کارگروه های تخصصی در همین رابطه ایجاد شده که هدف از تشکیل آن ها دور هم قرار دادن بانوانی است که دریک رشته یا حوزه خاص فعالیت می‌کند.
آذر کیانی نژاد به ما می گوید: یکی از این کارگروه‌ها، کارگروه صنایع دستی و گردشگری است به این معنا که تمام بانوان فعال در حوزه صنایع دستی و گردشگری در این کارگروه عضویت و هم چنین فعالیت دارند.
کیانی نژاد با اشاره به فضای اقتصاد کنونی و چالش های بسیار سختی که به ویژه سد راه اقتصاد خرد و کارگاه های کوچک مانند صنایع دستی وجود دارد به ما می گوید: اقتصاد کلان اقتصادی است که کنترل و ساماندهی آن بسیار سخت می‌باشد و آن چیزی که باید مورد نظر همه دولتمردان ما قرار بگیرد توجه به صنایع خرد می‌باشد.
وی تصریح می کند: ما در کانون بازرگانان سعی کردیم تا با برگزاری دوره‌های تخصصی از جمله بازاریابی و فروش صنایع دستی به صورت تخصصی به بانوان فعال کمک کنیم اما باید اذعان کرد هنوز مسیر برای این افراد هموار نشده است.
صنایع خرد را به رسمیت بشناسیم
رئیس هیئت مدیره کانون زنان بازرگان استان خراسان رضوی ادامه می دهد: جریان نقدینگی که در صنایع خرد و متوسط وجود دارد اگر مورد توجه قرار بگیرد باعث رشد و توسعه در اقتصاد خواهد شد لذا در این راستا توصیه می شود به اقتصادهای کوچک در صنعت گردشگری و صنایع دستی توجه بیشتری معطوف شود.
وی توصیه می کند: باید در این مسیر حتی شرکت‌های نوپا و در حال رشد با کمتر از ۵۰ نفر نیروی انسانی را نیز حمایت کرد و آن ها را با اصول و روش‌های مدرن مدیریتی اقتصاد ،منابع انسانی، بازاریابی و فروش آشنا کرد زیرا با تشکسل هسته‌های کوچک می توانیم اقتصای درست و اصولی را پایه گذاری کنیم.
آذر کیانی نژاد به ما می گوید: به این شکل می توانیم طی یک الی دو دهه آینده، همین هسته‌های کوچک و در حال رشد را به میدان کار وارد کنیم و از آن جا که هسته مرکزی آن ها قوی است لذا هر چقدر که توسعه پیدا کرده و بزرگ شوند به بهبود اقتصاد کمک می کنند و آسیبی متوجه آن ها نمی شود.
وی یادآور می شود: توجه و پایه ریزی درست برای ایجاد هسته اصلی کسب و کار توسعه پایدار و مانایی را به همراه خواهد داشت و تاب آوری این مشاغل را افزایش می دهد.
معاون سرمایه گذاری و تأمین منابع اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان خراسان رضوی: بازاریابی باعث افزایش فروش صنایع دستی می شود و افزایش فروش بدون توجه به بازاریابی امکان پذیر نیست لذا بازاریابی به دنبال سهم بیشتر بازار، مشتریان بیشتر و درآمد بیشتر در صنایع دستی است و عدم توجه به آن ۴۸ درصد شکست هنرمندان و تولیدکنندگان این عرصه را رقم می زند
رئیس هیئت مدیره کانون زنان بازرگان استان خراسان رضوی با اشار به این موضوع که عموماً در صنایع خرد ،کوچک و متوسط از جمله مشاغل خانگی، بانوان نقش پر رنگ تری دارند و علاوه بر تاثیر گذاری بر اقتصاد خانواده، حلقه های زنجیر اقتصاد کلان را نیز در دست دارند می افزاید: لذا رسالت کانون زنان و بسیاری از ارگان‌های دیگر اینست که به این قشر و این قسمت از زنجیره اهمیت بیشتری داده و برای رشد و توسعه آن ها وقت بگذارند تا در بازار های صادراتی نمایان شوند.
پاشنه آشیل کسب و کار
معاون سرمایه گذاری و تأمین منابع اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان خراسان رضوی نیز در گفت و گو با بازار در این رابطه اظهار می کند: بازاریابی و فروش، پاشنه آشیل کسب و کارهای صنایع دستی است و موفقیت یا شکست در این قبیل کسب و کارها با موفقیت یا شکست در تلاش های بازاریابی تعیین می شود.
احمد دیناری افزود: بازاریابی باعث افزایش فروش صنایع دستی می شود و افزایش فروش بدون توجه به بازاریابی امکان پذیر نیست لذا بازاریابی به دنبال سهم بیشتر بازار، مشتریان بیشتر و درآمد بیشتر در صنایع دستی است و عدم توجه به آن ۴۸ درصد شکست هنرمندان و تولیدکنندگان این عرصه را رقم می زند.
وی در این رابطه اگفت: در این راستا فعالان عرصه صنایع دستی باید قدر این معجزه گر بازار را بدانند و حداقل ۵۰ درصد وقت خود خود را صرف آن نمایند تا فروشی بالا و قابل قبول را تجربه کنند.
وی در ادامه بیان داشت: کار دست منحصر بفرد است و باعث تفکر بهتر و عمیق می شود وقابل احترام و اعتماد است چراکه اصالت دارد و احساس را منتقل می کند و خلق آثار هنری بدون مداخله انسانی فاقد جذابیت است لذا هنرمندان و تولید کنندگان باید روی احساس مردم سرمایه گذاری کنند و از این طریق هزینه های بازاریابی کسب و کار خود را کاهش دهند.
رابطه صنایع دستی و صنعت گردشگری
دیناری اظهار داشت: یکی از راه های مهم فروش کالاهای صنایع دستی نزدیک تر شدن به صنعت گردشگری و استفاده از ظرفیت های بالای آن برای کسب درامد است.
معاون سرمایه گذاری و تأمین منابع اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی ادامه داد: تأمین کالاهای تزئینی تأسیساتی همچون هتل های پرستاره، اقامتگاه های بومگردی و سنتی و همچنین کمک به تجهیز و راه انداری رستوران و کافی شاپ ها، استفاده از ظرفیت حضور زائران داخلی و خارجی ورودی به مشهد نیز نقش تعیین کننده ای در کسب درآمد هنرمندان و تولیدکنندگان صنایع دستی دارد.
دیناری تاکید کرد: تهیه برنامه بازاریابی و فروش یک صفحه ای، بهره گیری از نظر مشاورین متخصص، برون سپاری کار فروش به متخصصین فروش و واسطه های بازاریابی و پشتیبان و استفاده از ظرفیت آنها، سرلوحه قراردادن پی گیری بی امان و فراخوان مشتریان، نامه نگاری با مشتریان با خط خوش که خود نوعی بازاریابی مستقیم یا پارتیزانی محسوب می شود.
وی تصریح کرد: همچنین انجام کار عمیق در حوزه تخصصی صنایع دستی و پرهیز از کارهای سطحی و پراکنده، فروش سازمانی و عمده، همه فن حریف نبودن برای مردم و هدف قراردادن مشتریان خاص، تمرکز و دقت نظر در قیمت گذاری محصولات با توجه به ویِژگی های مشتریان هدف، استفاده از سیستم همکاری در فروش، بازاریابی رویدادی، تولید متن های سئو محور برای وب سایت طوری که با جستجوی عنوان تخصص شما در موتورهای جستجوگر، مخاطب به شما برسد در بازار یابی بسیار موثر است.
وی تاکید کرد: ارتباط موثر با رسانه ها و خبرنگاران، سرمایه گذاری برای بازاریابی و انجام آن به صورت مستمر، تقویت مهارت های اجتماعی و ارتباطی و خوب تا کردن با مردم در زمان فروش و در نمایشگاه ها و تمرکز روی ابزارهای بازاریابی و تبلیغات موثرتر و سودآورتر، گاهی اوقات یک هزار هوادار واقعی برای افزایش فروش صنایع دستی کافی است.
این فعال حوزه گردشگری خاطر نشان ساخت: عضویت در انجمن ها و تشکل های حرفه ای و کسب اعتبار ، برگزاری وبینارهای رایگان در زمینه تخصصی و هدایت شرکت کنندگان به صورت غیر مستقیم به سمت و سوی محصولات صنایع دستی، فروش به صورت فعالیت محور و کارگاه محور ، پرهیز از اصرار بر دریافت غرفه های رایگان در نمایشگاه ها و تلاش برای فروش بیشتر در رویدادها، راه اندازی جشنواره های فروش با ارائه تخفیف های ویژه و اجرای برنامه های خیریه از دیگر فعالیت ها و راه های موفقیت در کسب و کار است.
نظر شما