بازار؛ گروه استانها: مکانیزاسیون کشاورزی مجموعه‌ای از علوم و فنون کاربردی است که مطالعه، شناخت و به کارگیری انواع مختلف ماشین و ابزار نیروی محرک، در مراحل مختلف تولید و در فرآوری محصولات کشاورزی را شامل می‌شود.
مکانیزاسیون در واقع همان استفاده از وسایل و ادوات مکانیکی و به عبارت کلی‌تر استفاده از تکنولوژی روز در کشاورزی برای افزایش بهره وری با رعایت تمام جوانب است به نحوی که استفاده از تکنولوژی روز در کشاورزی رسیدن به توسعه پایدار را رقم بزند.
یکی از اهداف مکانیزاسیون افزایش تولید و کسب سود بیشتر است چراکه مکانیزاسیون توانسته با کاهش نیروی کارگری و انجام به موقع عملیات، کاهش چشمگیری در هزینه‌ها و افزایش درآمد داشته باشد که البته بهره وری و ظرفیت بالای ماشین در رسیدن به این هدف نقش عمده‌ای دارد.
کارشناس کشاورزی استان همدان در همین خصوص با بیان اینکه استفاده از عملیات مکانیزاسیون در کاشت، داشت و برداشت محصولات باعث افزایش قابل توجه محصول می‌شود، گفت: این اقدام به افزایش درآمد کشاورزان کمک می‌کند
جلوگیری از هدر رفت و کاهش منابع آبی و ضایعات محصولات کشاورزی دو علت اصلی توجه به کشاورزی مکانیزه است
نسرین دانشمند استفاده از مکانیزاسیون را باعث صرفه جویی در منابع آب، کود و سم و بذر دانست و با بیان اینکه با به کارگیری ماشین‌های کشاورزی عملیات زراعی با کیفیت بالاتر و سرعت بیشتر انجام می‌شود، گفت: جلوگیری از هدر رفت و کاهش منابع آبی و ضایعات محصولات کشاورزی دو علت اصلی توجه به کشاورزی مکانیزه است.
وی با تاکید بر اینکه استفاده از شیوه‌های نوین و جدید جلوی هدر رفت منابع را می‌گیرد، ادامه داد: یکی از مهمترین علت ضایعات محصولات کشاورزی شیوه برداشت و فرایند طولانی برداشت تا مصرف است که آموزش کشاورزان در خصوص نحوه کاشت، داشت و برداشت، حمل و نقل تخصصی محصولات و توسعه ماشین آلات برداشت از اهمیت بالایی در این زمینه برخوردار است.
دانشمند با بیان اینکه در استان همدان روند مکانیزاسیون شتاب نداشته و حتی بسیاری از وسایل و ابزار موجود فرسوده شده اند که باید تدبیری در این زمینه داشت، افزود: در سال‌های گذشته کشاورزانی که از ابزارهای مکانیکی بیشتری در تولید محصولات استفاده کرده اند خسارت کمتری دیدند و حتی با مکانیزه کردن میزان تولید محصول تا سه برابر افزایش می‌یابد.
با این تفاسیر آنچه مسلم است کشاورزی همدان نیازمند توسعه استفاده از مکانیزاسیون برای افزایش بهره وری و نیازهای تولیدی است که در این زمینه و برای بررسی میزان موفقیت استان در استفاده از تکنولوژی‌های روز با مهدی جهانگیری رئیس اداره مکانیزاسیون و فناوری‌های مکانیزه جهاد کشاورزی استان همدان به گفتگو نشسته ایم.
توجه به مکانیزاسیون در چند سال گذشته مغفول مانده است
مهدی جهانگیری در گفتگو با بازار با اشاره به اینکه توجه به مکانیزاسیون در چند سال گذشته مغفول مانده است، اظهار کرد: تعریف مکانیزاسیون استفاده از هرگونه ابزار و تکنیک است که در کشاورزی باعث افزایش بهره‌وری می‌شود.
رئیس اداره مکانیزاسیون و فناوری‌های مکانیزه جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه برخی تصور می‌کنند وارد شدن تراکتور و کمباین به مزرعه به معنی مکانیزاسیون است، ادامه داد: مکانیزاسیون به غیر از کمباین و تراکتور شامل هوشمند سازی، بهینه سازی انرژی، بهره‌وری آب، استفاده از انرژی نو نیز می‌شود.
وی تعداد تراکتورهای استان همدان تا پایان سال گذشته را ۲۹ هزار و ۳۰۹ دستگاه اعلام کرد و افزود: حدود ۶۰ درصد تراکتورهای استان مستهلک شده و عمر بالای ۱۳ سال دارند و استفاده از آنها مقرون با صرفه نیست.
رئیس اداره مکانیزاسیون و فناوری‌های مکانیزه جهاد کشاورزی استان همدان با اشاره به اینکه در استان همدان یک هزار و ۲۸۴ دستگاه کمباین وجود دارد، ادامه داد :۶۰ درصد کمباین‌های مستهلک هستند و به بخش کشاورزی ضربه زیادی می‌زنند.
تسهیلات مکانیزاسیون در نوسازی ناوگان تأثیر داشته اما جهشی ایجاد نشده است
جهانگیری با اشاره به پرداخت تسهیلات مکانیزاسیون بیان کرد: تسهیلات مکانیزاسیون در نوسازی ناوگان تأثیر داشته اما جهشی ایجاد نشده است.
وی در ادامه به شاخص سطح مکانیزاسیون نیز اشاره کرد و ادامه داد: شاخص سطح مکانیزاسیون که میزان اسب بخار در هکتار است اکنون به یک ۱.۹۲ رسیده و اکنون استان همدان جلوتر از برنامه است.
رئیس اداره مکانیزاسیون و فناوری‌های مکانیزه جهاد کشاورزی استان همدان با اشاره به اینکه درجه مکانیزاسیون یعنی سطحی از کشاورزی که عملیات مکانیزه در آن استفاده شده است، عنوان کرد: درجه مکانیزاسیون در بخش‌های مختلف کشاورزی استان همدان به ۷۵ درصد رسیده و علت نرسیدن درجه مکانیزاسیون به ۱۰۰ درصد مسئله باغات است.
وی با اشاره به اینکه در حوزه مکانیزاسیون تشکل‌هایی در استان همدان تشکیل شده است، ادامه داد: این تشکل‌ها شامل شرکت‌های خدمات رسان است.
فعالیت ۶۸ واحد تشکل مکانیزاسیون در استان همدان
جهانگیری با اشاره به اینکه ۶۸ واحد تشکل فعال مکانیزاسیون در استان همدان وجود دارد، بیان کرد: این تشکل‌ها ۷۸۰ دستگاه انواع ماشین آلات کشاورزی دارند و در سطح ۵۲ هزار هکتار خدمات می‌دهند و برای ۳۰۰ نفر اشتغال ایجاد شده است.
وی با تاکید بر اینکه بهتر است عملیات مکانیزه از سوی متخصصان انجام شود، ادامه داد: توسعه تشکل‌های مکانیزه تا حدی سخت است چراکه توجیهی ندارد که در یک روستا که همه دارای تراکتور هستند، تشکل‌های مکانیزاسیون فعالیت کنند.
رئیس اداره مکانیزاسیون و فناوری‌های مکانیزه جهاد کشاورزی استان همدان ادامه داد: تلاش ما این است که متخصصان وارد حوزه مکانیزاسیون شوند.
وی در ادامه به طرح شماره گذاری ماشین آلات کشاورزی اشاره کرد و با بیان اینکه تاکنون ۱۸ هزار پلاک برای ادوات کشاورزی صادر شده است، بیان کرد: ۱۴ هزار دستگاه ماشین آلات کشاورزی پلاک نشدند چراکه تا سال گذشته ماشین آلات کشاورزی مشمول بخشش بیمه بودند اما امسال این بخشش برداشته شده است.
هشت کارخانه تولید کننده ادوات کشاورزی در استان همدان سالانه سه هزار و ۲۲۰ دستگاه انواع ماشین آلات کشاورزی تولید می‌کنند
جهانگیری با بیان اینکه در استان همدان هشت کارخانه تولید کننده ادوات کشاورزی فعالیت می‌کنند، ادامه داد: این هشت کارخانه سالانه سه هزار و ۲۲۰ دستگاه انواع ماشین آلات کشاورزی تولید می‌کنند و برای ۱۴۴ نفر اشتغال ایجاد کرده‌اند.
وی در ادامه به کشاورزی حفاظتی اشاره کرد و با بیان اینکه یکی از طرح‌های مهم و در حال پیگیری کشاورزی حفاظتی است، تاکید کرد: هدف اصلی کشاورزی حفاظتی جلوگیری از تخریب خاک، بهره‌وری بالا و استفاده کمتر از ماشین آلات در مزرعه است.
رئیس اداره مکانیزاسیون و فناوری‌های مکانیزه جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه سال گذشته ۷۴ هزار هکتار کشاورزی حفاظتی در استان همدان اجرا شد، افزود: کاهش مصرف سوخت، اصلاح ساختمان خاک از مزایای کشاورزی حفاظتی است و امسال اجرای ۱۰۰ هزار هکتار کشاورزی حفاظتی در برنامه است.
وی در ادامه به خط اعتباری مکانیزاسیون نیز اشاره کرد و با بیان اینکه خط اعتباری مکانیزاسیون از سال ۹۲ باز شده است، افزود: امسال در خط هشتم اعتبارات مکانیزاسیون هستیم.
۴۱۴ میلیارد تومان تسهیلات به کشاورزان پرداخت شده است
وی با اشاره به اینکه از خط اول تا خط هفتم اعتبارات مکانیزاسیون ۴۱۴ میلیارد تومان تسهیلات به کشاورزان پرداخت شده است، افزود: تسهیلات مکانیزاسیون برای خرید نیرو محرکه شامل تراکتور و کمباین، ادوات زراعی، دامی، باغی، طیور، شیلات و سم پاش‌ها است و تسهیلات پرداخت می‌شود.
جهانگیری با اشاره به اینکه چهار هزار و ۱۱۹ دستگاه تراکتور و ۱۱۲ دستگاه کمباین از طریق تسهیلات مکانیزاسیون در استان همدان خریداری شده است، ادامه داد: ۱۰۶ میلیون تومان تسهیلات مکانیزاسیون استان همدان در سال‌جاری بوده است.
وی یاد آور شد: همچنین برای خرید برخی از ادوات نوین در بخش‌های مختلف کشاورزی ۵۹۲ میلیون یارانه بلاعوض پرداخت شده است.
رئیس اداره مکانیزاسیون و فناوری‌های مکانیزه جهاد کشاورزی استان همدان به نظارت بر برداشت گندم، جو و کلزا از سوی اکیپ‌های بخش خصوصی اشاره کرد و افزود: سال گذشته میانگین ضایعات برداشت در غلات به زیر چهار درصد رسید.
وی با اشاره به اینکه بر اساس استانداردها تا ۵ درصد ضایعات قابل توجیه است، افزود: سال ۹۷ ضایعات به ۴.۹ درصد رسیده بود و سال گذشته به زیر چهار درصد رسید.
جهانگیری در ادامه به آموزش‌های انجام شده اشاره کرد و با بیان اینکه آموزش‌های متنوعی با همکاری واحد ترویج و آموزش برای کشاورزان برگزار شده است، ادامه داد: یک هزار و ۷۳ نفر آموزش سال گذشته محقق شده است.
برخی محصولات که قبلاً به صورت بذری کشت می‌شد اما اکنون به صورت نشایی کشت می‌شود
وی با بیان اینکه با استفاده از اعتبارات یارانه‌ای دو دستگاه نشاء کار برای کشت چغندر قند وارد استان همدان کردیم، گفت: برخی محصولات قبلاً به صورت بذری کشت می‌شد اما اکنون به صورت نشایی کشت می‌شود.
رئیس اداره مکانیزاسیون و فناوری‌های مکانیزه جهاد کشاورزی استان همدان با بیان اینکه کشت نشایی مزایایی از جمله کاهش مصرف آب، کاهش تلفات، جلوگیری از بد سبزی را در پی دارد، ادامه داد: توسعه کشت نشایی یکی از برنامه‌های مد نظر جهاد کشاورزی است.
وی در ادامه به سوخت بخش کشاورزی اشاره کرد و با بیان اینکه سال گذشته ۱۳۸ میلیون لیتر در بخش‌های مختلف کشاورزی توزیع شد، افزود: سوخت توزیع شده در بخش کشاورزی در سال گذشته نسبت به سال پیش‌تر ۱۸ میلیون لیتر صرفه جویی شده است.
در استان همدان در زمان برداشت گندم یک هزار و ۸۰۰ دستگاه کمباین فعال هستند که ۹۰۰ دستگاه کمباین بومی و ۹۰۰ دستگاه کمباین مهاجر هستند
جهانگیری در ادامه با اشاره به اینکه امسال با همکاری تعاونی‌های تولید روستایی و تعاونی کمباین داران بر کمباین‌ها در مزارع استان همدان نظارت انجام می‌شود، عنوان کرد: در استان همدان در زمان برداشت گندم یک هزار و ۸۰۰ دستگاه کمباین فعال هستند که ۹۰۰ دستگاه کمباین بومی و ۹۰۰ دستگاه کمباین مهاجر هستند.
وی در ادامه به ناوگان سمپاشی نیز اشاره کرد و با بیان اینکه کار ناوگان سمپاشی کاری سخت و سنگینی است، ادامه داد: برخی از سم پاش‌ها فرسوده شده و باعث افزایش مصرف سم می‌شوند.
رئیس اداره مکانیزاسیون و فناوری‌های مکانیزه جهاد کشاورزی استان همدان با تاکید بر اینکه در صورت گرفتن اعتبار به بخش ناوگان سمپاشی هم سر و سامان خواهیم داد، بیان کرد: در تعداد سم پاش‌ها کمبودی در استان همدان وجود ندارد اما برخی از سم پاش‌ها نیاز به رسیدگی و سرویس گرفتن هستند.
ناگفته پیداست که توسعه کشاورزی کشور همواره نیازمند توجه ویژه به عوامل متعددی از قبیل تأمین منابع مالی، بازاریابی، مدیریت و برنامه‌ریزی جامع بین آنهاست که در این راستا تأمین منابع مالی و ابزارهای آن یکی از مهمترین این عوامل به‌شمار می‌رود.
بر همین اساس با توجه به نقش و جایگاه مکانیزاسیون کشاورزی در تأمین نیازهای غذایی جامعه و همچنین بحث تولید، ایجاد اشتغال و در سطح کلان‌تر در ثبات و امنیت کشور اهمیت دادن به این بخش امری الزامی است و باید در راستای توجه به این بخش قدم‌های جدی تری برداشت.
نظر شما