مؤدیان مالیاتی اردبیل، نقره‌داغ شرکت‌های صوری/ فرار از مالیات نامشخص است

ونوس بهنود؛ بازار؛ بخش عمده درآمد استان اردبیل از محل اخذ مالیات‌ها تأمین می‌شود بر همین اساس کم و کیف آن در سطح رفاه عموم مردم تأثیرگذار است.

با توجه به اینکه اردبیل هنوز نتوانسته شیوه‌های جدید درآمدزایی را تجربه کند، میزان کیفیت اخذ مالیات به‌نوعی تأثیرگذار در کیفیت امکانات تأمین‌شده برای شهروندان این استان دارد.

معاون حسابرسی مالیاتی اداره کل امور مالیاتی استان اردبیل با اشاره به برخی معضلات موجود در پرداخت مالیات‌ها، گفت: متناسب با نیاز استان طرح‌های جدیدی نیز برای شفاف‌سازی مالیاتی، کاهش بروکراسی اداری، به حداکثر رساندن عدالت مالیاتی و حسابرسی مطلوب در کمترین زمان انجام‌شده است.

در همین خصوص گفتگویی انجام دادیم با داریوش سرخانی مقدم و به سراغ برخی معضلات مالیاتی و بررسی وضعیت استان رفته‌ایم تا به‌ویژه در شرایط شیوع بیماری کرونا و آسیب اغلب اصناف راهکارهای جدید اخذ مالیات و جلوگیری از مفاسد مالیاتی موردبررسی قرار گیرد.

آیا اخذ مالیات بر اساس اظهارنامه اشخاص بوده و یا حسابرسی‌های مالیاتی را به‌منظور تائید صحت‌وسقم اظهارات ضروری می‌دانید؟
در سال ۹۷ از ۴۶ هزار اظهارنامه اشخاص حقیقی در سطح استان(تمامی اصناف)، بالغ‌بر ۲۴ هزار مورد بدون حسابرسی مستقیم قطعی سازی شده است. درواقع ما اظهارات ۶۰ درصد از مؤدیان را قبول کردیم و مابقی را وارد حسابرسی شدیم.

این روند یکی از شیوه‌های مدرن  مالیات ستانی در کل دنیا (بدون رسیدگی قبول کردن) است و به معنی غفلت از مالیات نیست. بلکه با استفاده از پایگاه‌های اطلاعاتی، ابرازیه مؤدی راستی آزمایی  شده و درصورتی‌که اختلافی مشاهده نشود، قطعی سازی می‌شود.

تا قبل از سال ۹۵، تمامی مؤدیان وارد فرایند حسابرسی می‌شدند که زمان‌بر و انرژی بر بود اما با هوشمند سازی نظام مالیاتی، با استناد آمار، داده‌کاوی، مشاهدات عینی و تحقیقات انجام‌شده و تنها در صورت مغایرت، عملیات حسابرسی انجام می‌شود و میزان کتمان موردبررسی قرار می‌گیرد.

در سال ۹۸ نیز با توجه به اینکه مؤدیان مالیاتی اشخاص حقیقی تا پایان خردادماه و حقوقی تا تیرماه فرصت اعلام اظهارنامه مالیاتی دارند که به  دلیل شرایط کرونا دو ماه افزایش‌یافته است، تا زمان اتمام مهلت مقرر فعلاً احصا  آن امکان‌پذیر نیست.

یکی از مشکلات فعلی که شهروندان مواجه هستند، موضوع جرائم مالیاتی است. چه تدبیری برای اصناف آسیب‌دیده از شرایط بیماری کرونا اندیشیده شده است؟
با توجه به شرایط به وجود آمده از بیماری کرونا، بخشودگی جرائم مالیاتی با شرایط ویژه ابلاغ‌شده است. ازجمله مهلت اعتراض که تا ۱۵ اردیبهشت‌ماه بود، تا ۳۱ خردادماه تمدید شد.

بخشودگی جرائم مالیاتی که تا پایان سال ۹۸ اگر پرداخت نمی‌شد، غیرقابل بخشودگی بود، به دلیل شیوع بیماری کرونا و مشکلات واحدهای تولیدی تا ۳۱ خردادماه تمدید شد.

لازم به ذکر است بخشودگی جرائم مالیاتی مربوط به سال ۹۹ است و مابقی بخشنامه‌هایی که پیش‌ازاین صادرشده کن لم یکن محسوب می‌شود.

برای بدهی‌های سال ۹۸ که‌برگ قطعی صادرشده است، افرادی که تا ۳۱ خردادماه باید اقدام کنند  که ۹۰ درصد برای واحدهای تولیدی و ۸۰ درصد مابقی  مؤدیان جرائم قابل‌بخشش، مورد بخشودگی قرار خواهد گرفت.

همچنین برای  تمامی مؤدیانی که مالیات قطعی آن‌ها  در بازه از اول بهمن ۹۸ تا ۳۱ خرداد ۹۹ ابلاغ‌شده و متأثر از شرایط بیماری کرونا شده‌اند تا پایان تیرماه ۹۹ فرصت دارند مالیات خود را پرداخت کنند و ۱۰۰ درصد جرائم قابل‌بخشش مورد بخشودگی قرار خواهد گرفت.

تا سال ۹۴ صرفاً پرداخت مالیات و از سال ۹۵ ارسال صورت معاملات فصلی به دلیل شفافیت مبادلات اقتصادی از الزامات است.

 تمامی بدهی‌های قطعی که از یک تیرماه به بعد ابلاغ می‌شود، یک ماه فرصت پرداخت دارد و اگر پرداخت شود، جرائم قابل‌بخشش به‌طور کامل بخشیده می‌شود و تجویز برای آینده انجام‌شده است.

اگر فردی در تیرماه پرداخت کند، دو واحد بخشودگی کاهش‌یافته و  ۸۸ درصد برای واحدهای تولیدی و ۷۸ درصد غیر تولیدی مؤدیان جرائم قابل‌بخشش، مورد بخشودگی قرار می‌گیرد. درواقع به ازای هرماه تأخیر دو درصد کاهش‌یافته است. مثلاً فردی اگر در اسفندماه پرداخت کند، ۹ ماه تأخیر دارد و به ازای هرماه دو واحد درصد کاهش می‌یابد.

وصول معوقات مالیاتی و وصول مالیات در این طرح محقق شده و برای مؤدیان خوش‌حساب بخشودگی بیشتری پیش‌بینی‌شده است. همچنین برای  ۱۴ رسته شغلی که از کرونا آسیب‌دیده‌اند، از ۳۱ خرداد به ۳۱ تیرماه انتقال‌یافته است.

آخرین وضعیت صدور الکترونیکی اوراق مالیاتی در اردبیل را تشریح کند.
از ۲۵ خردادماه اجرای این طرح در استان آغازشده است و اوراق تشخیص از طریق فرایند ابلاغ الکترونیکی انجام می‌شود. این طرح باهدف کاهش مراجعات و رعایت فاصله اجتماعی و تسهیل در امور مالیاتی افراد اجرا می‌شود.

مؤدیان می‌توانند با مراجعه به سامانه ثبت‌نام الکترونیکی مؤدیان، فرم مربوطه ابلاغ الکترونیکی را انتخاب کرده و درخواست کنند و با درخواست، اوراق تشخیص به‌محض صدور در حساب کاربری بارگذاری می‌شود.

فرد اگر در دو هفته مشاهده کند به‌منزله ابلاغ است و اگر مشاهده نشود، چاپ فیزیکی و ابلاغ فیزیکی انجام می‌شود.

تمام مؤدیانی که دارای پرونده مالیاتی هستند، می‌توانند با مراجعه به سامانه عملیات الکترونیکی سازمان  امور مالیاتی به نشانی www.tax.gov.ir و ثبت «درخواست استفاده از خدمات الکترونیکی ابلاغ و مدیریت درخواست‌ها»، حساب کاربری برای ابلاغ الکترونیکی را برای خود فعال کرده و از مزایای این طرح استفاده کنند.

درعین‌حال یکی از حقوق مؤدی، ابلاغ قانونی اوراق مالیاتی و اعتراض به برگه تشخیص است که برای جلوگیری از خدشه‌دار شدن، درصورتی‌که فرد مؤدی با شمار تلفن خود اقدام به دریافت اوراق تشخیص کرده باشد، با مقررات آشنا شده و فرصت اعتراض نیز پیش‌بینی‌شده است.

برای کاهش بار مراجعات و تحقق دولت الکترونیک چه خدماتی برای مردم اجرا می‌شود؟
بسیاری از اقدامات اداره کل ازجمله صدور گواهی‌ها به‌صورت الکترونیکی انجام می‌شود. بانک‌ها از ما گواهی الکترونیکی اخذ می‌کنند. تاکنون ۱۸ هزار گواهی با مدت پاسخگویی کمتر از دو روز صادرشده است.

همچنین در راستای همکاری با اتاق اصناف و اتحادیه‌ها از سال ۹۷، ۱۲ هزار گواهی ماده ۱۸۶ صادرشده است. برای اتاق بازرگانی نیز در بستر الکترونیک ۲ هزار گواهی صادرشده است.

در سال جاری نیز با همکاری دفاتر اسناد رسمی استان، سامانه استعلام ثبت آنی دایر شده تا دفاتر اسناد از این طریق نسبت به استعلام مالیاتی اقدام کنند. تمامی شهرها بلوک‌بندی شده است. اگر استعلامی در دفاتر رسمی انجام شود، در کمترین زمان عملیات انجام‌شده و در صورت پرداخت هزینه هم‌زمان گواهی ۱۸۶ و ۱۸۷ صادرشده و تنظیم سند انجام می‌شود.

در بخش مالیات بر ارث، تمامی نقل و انتقالات و گواهی‌ها در آینده نزدیک به‌صورت الکترونیکی خدمات عملیاتی خواهد شد.

در بخش معاملات تجاری و مالیات بر ارزش‌افزوده، نحوه دریافت مالیات را بیان کنید.
گاهی ارزش‌افزوده قرارداد پیمانکار توسط دستگاه دولتی پرداخت نمی‌شود. مطابق بند م، تبصره ۶ قانون بودجه سال ۹۹، در معاملات پیمانکاری کارفرما مکلف است هم‌زمان با پرداخت، مالیات ارزش‌افزوده را نیز پرداخت کند. تا زمان عدم پرداخت، امور مالیاتی حق مطالبه خود و جریمه مالیاتی را ندارد.

آیا در معاملات تجاری، فاکتورهای صوری احصا شده است؟
مطابق قانون، تمامی دستگاه‌های دولتی و مؤدیان موظف هستند که بااطلاع از لیست شرکت‌های مورد تائید امور مالیاتی، معاملات خود را انجام دهند تا گرفتار فاکتورهای صوری و شرکت‌های واقع در لیست سیاه نشوند.

فاکتور صوری به دو شکل است. افرادی که فروشنده هستند به خریدار غیرواقعی جنس خود را بفروشند و یا خریدار واقعی از فروشنده غیرواقعی جنسی را خریداری کند.

درصورتی‌که چنین موردی مشاهده شود و خریدار غیرواقعی باشد، فروشنده باید هویت فرد را اعلام کند تا فاکتور خرید قابل‌قبول اخذشده و مالیات از بهای تمام‌شده وضع شود در غیر این صورت از کل فروش مالیات اخذ می‌شود.

درصورتی‌که فروشنده غیرواقعی باشد نیز لازم است خریدار،  اطلاعات هویتی فروشنده و جریان‌های نقدی اعلام شود. درصورتی‌که فروشنده معتبر بود و وارد نظام مالیاتی شد، مالیات از فروش منهای خرید اخذ می‌شود.

حالت دیگر تنظیم معامله به نام غیراست که تنظیم معاملات به نام دیگری جرم انگاری شده است.

ازنظر فاکتورهای صوری استان اردبیل وضعیت مطلوبی داشته و در این استان شرکت صوری فعالیت ندارد. بلکه اغلب شرکت‌های صوری در استان‌های بزرگ فعال هستند و مؤدیان مالیاتی استان ما آسیب‌دیده این شرکت‌ها می‌شوند.

به‌منظور ممانعت از این مشکل وقتی اشخاص حقیقی نمی‌توانند فاکتور ارائه کنند در قانون بودجه سال ۹۸ و حتی در مصوبات ستاد ملی مقابله با بیماری کرونا نیز تمهیداتی اندیشیده شده است و روش مالیات ستانی در ارزش‌افزوده از تفریقی غیرمستقیم به تفریقی مستقیم تغییریافته است.

وضعیت فرار مالیاتی و رقم آن در اردبیل مشخص است؟
وضعیت مشخصی برای فرار مالیاتی نداریم. در طرح هوشمند سازی به دنبال جلوگیری از فرار مالیاتی و بهبود نظام مالیاتی هستیم.

البته در کارت‌های بازرگانی تخلفاتی با همکاری پلیس نیروی انتظامی احراز شد و به‌عنوان‌مثال یکی از پرونده‌ها به مبلغ ۴ میلیارد تومان را احصا کردیم. رصد فرارهای مالیاتی باهدف وصول مالیات ادامه دارد.