بهنازصفری؛ بازار: با توجه به فرسوده شدن ماشین آلاتی که در معادن استفاده می شد، لازم بود که یکسری تجهیزات جدید وارد معادن شود تا با نوسازی تجهیزات، فعالیت های بخش معدنی از رونق بیشتری برخوردار باشد.
اما مساله ای که طی سالهای اخیر شاهد آن بودیم، ورود تجهیزات معدنی چینی بود که به اعتقاد برخی کارشناسان این تجهیزات به هیچ عنوان نمی تواند جایگزین ماشین آلات آمریکایی و اروپایی شود. به خصوص در معادن بزرگی مثل مس سرچشمه و معادن بزرگ دیگر بسیاری از دستگاههای چینی از راندمان قابل قبولی برخوردار نیستند. زیرا میزان تولید در معادن بزرگ زیاد است، در نتیجه باطله های معدنی زیادی هم در این بخش وجود دارد، اما این دستگاه ها به خاطر محدودیت هایی که در حوزه حجم کاری دارند باعث کند شدن فعالیت های معدنی می شوند.
کیفیت تجهیزات معدنی بر روی افزایش راندمان کاری، افزایش سرعت کاری، کاهش ترافیک در مناطق معدنی و در نتیجه موجب افزایش تولید می شود. اما به اعتقاد کارشناسان دستگاه های چینی در بسیاری از موارد فقط به درد معادن کوچک مقیاس می خورد و برای معادن بزرگ کار ساز نیست.
ولی مساله ای که معادن را آزار می دهد مساله تحریم هاست که نمی توانیم از کشورهای پیشرفته دنیا تجهیزات معدنی با راندمان و کیفیت بالا خردیداری کنیم، برای همین پای دستگاه های چینی به معادن ایران باز شده است.
تحریم ها یک پای معادن را لنگ کرده است
محمد رضایی، کارشناس ارشد تحقیقات معدنی مس سرچشمه در گفت و گو با بازار بیان کرد: تحریم ها تا حد زیادی بر روی وضعیت معادن به خصوص معادن مس تاثیر گذاشته است. در واقع یک پای معادن به خاطر تحریم ها لنگ می زند که این مساله کار را با مشکلات زیادی روبه رو کرده است. البته بحث تولید مواد معدنی و محصولات معدنی کاهش پیدا نکرده است، ولی تحریم ها بر روی میزان فروش و صادرات مواد معدنی تاثیرگذار بوده است.
وی افزود: بسیاری از معادن بر اساس سناریویی که شرکت های معدنی نوشته بودند کارهایشان پیش رفته است. حتی سال گذشته مس سرچشمه در بخش تولید رکورد تولید داشته است، طوری که در شش ماه دوم سال به نسبت نیمه اول سال شاهد رشد تولید چشمگیری در این راستا بوده است.
رضایی در خصوص بخش صادرات مس گفت: محصولات مس به خاطر این که محصولات یونیک هستند، بخشی از محصولات صرف مصرف داخلی می شود. در بخش صادرات هم بستگی به کیفیتی که محصولات دارند مشتریان خاص خودشان را دارند. یعنی بر اساس کیفیت کانسر مس، میزان مشتریان مشخص می شود.
به گفته وی؛ البته محصولات مس ایران در بخش فروش و صادرات هیچ وقت مشکل نداشته، زیرا کیفیت محصولات مس ایران در دنیا شناخته شده است، اما مساله ای که درحال حاضر وجود دارد، مساله تحریم ها است که بر روی میزان صادرات و درخواست ها تاثیرگذار بوده است.
کارشناس ارشد تحقیقات معدنی مس سرچشمه در خصوص چالش های اساسی این حوزه خاطرنشان کرد: درحال حاضر مشکلی که وجود دارد این است که مسوولان مربوط برای مس افزایش تولید در نظر می گیرند که این مساله در بخش باطله های معدنی مشکل ساز شده است. چرا که هر چه میزان تولید مواد معدنی افزایش پیدا کند به همان نسبت میزان باطله های معدنی هم زیاد می شود، درحالی که برای باطله های معدنی جا نداریم.
وی افزود:همچنین مشکل دیگری که در بخش معادن وجود دارد مساله ترابری و حمل و نقل مواد معدنی و باطله های معدنی است که این موضوع مشکلات عدیده ای را برای معدنداران ایجاد کرده است.
در بخش باطله ها مشکلی که وجود دارد این است که فضای کافی برای نگهداری باطله های معدنی ندارند. زیرا به ازای هر تن ماده معدنی، یک و دو دهم تن باطله معدنی وجود دارد. این میزان در معادنی مثل مس سرچشمه ارقام بیشتری هم هست و با افزایش تولید، میزان باطله ها هم بیشتر می شود
وی عنوان کرد: در بخش باطله ها مشکلی که وجود دارد این است که فضای کافی برای نگهداری باطله های معدنی ندارند. زیرا به ازای هر تن ماده معدنی، یک و دو دهم تن باطله معدنی وجود دارد. این میزان در معادنی مثل مس سرچشمه ارقام بیشتری هم هست و با افزایش تولید، میزان باطله ها هم بیشتر می شود.
رضایی درباره آلودگی باطله های معدنی مس بیان کرد: میزان آلودگی معادن مس خیلی زیاد نیست، ولی به هرحال بر روی محیط زیست تاثیرات منفی می گذارد که باید در این رابطه مدیریت صحیحی انجام گیرد.
وی تاکید کرد: برخی مواد معدنی سولفوریدشان کمتر و برخی دیگر بیشتر است که میزان سولفورید بر روی میزان آلودگی محیط زیست تاثیر می گذارد.
رضایی عنوان کرد: طرح های معدنی مشخص هستند، نهایتا ریوایز می زنند. زیرا طرح های بلند مدت معمولا بیست ساله یا بیست و پنج ساله هستند که با افزایش تولید ممکن است ۱۵ ساله شوند.
کارشناش ارشد تحقیقات معدنی مس سرچشمه در پاسخ به این سوال که پیمانکاران معدن مس سرچشمه خارجی هستند یا ایرانی جواب داد: تاکنون پیمانکاران چینی در مس سرچشمه ورود پیدا نکرده اند، بلکه مساله ای که درحال حاضروجود دارد، بحث تجهیزات معدنی است. زیرا با توجه به تحریم هایی که به وجود آمده، دیگر نمی توان از کشورهای اروپایی و آمریکایی تجهیزات معدنی خریداری کرد، در نتیجه ماشین آلات چینی وارد معادن ایران شده است. البته برخی تجهیزات از راندمان خوبی برخوردار هستند، اما متاسفانه بسیاری از تجهیزات در حد معادن بزرگ ایران نیستند.
وی خاطرنشان کرد: اکثر پیمانکارانی که در معادن به خصوص مس سرچشمه فعالیت می کنند افراد ایرانی هستند، فقط درحال حاضر تجهیزات چینی مورد استفاده قرار می گیرد نه پیمانکاران چینی.
برای ورود ماشین آلات باید استاندارهایی در نظر گرفته شود، به عنوان مثال بگویند باربری نباید زیر صد تن باشد، زیرا هم در کاهش ترافیک کمک می کند و هم این که راندمان تولید بالاتر می رود. در بخش حفاری و استخراج هم باید استانداردها و خط مشی هایی در نظر گرفته شود تا راندمان استخراج و تولید پایین نیاید
رضایی درمورد راندمان تجهیزات چینی وارد شده به ایران بیان کرد: قطعا تجهیزات و ماشین آلات چینی نمی تواند جایگزین خوبی در برابر تجهیزات اروپایی و آمریکایی باشد، ولی درحال حاضر به خاطر این که فعالیت های معدنی از رکود ناشی از تحریم خارج شود، چاره ای جز ورود تجهیزات از چین نیست.
به گفته وی؛ البته برای ورود ماشین آلات باید استاندارهایی در نظر گرفته شود، به عنوان مثال بگویند باربری نباید زیر صد تن باشد، زیرا هم در کاهش ترافیک کمک می کند و هم این که راندمان تولید بالاتر می رود. در بخش حفاری و استخراج هم باید استانداردها و خط مشی هایی در نظر گرفته شود تا راندمان استخراج و تولید پایین نیایید.
او تصریح کرد: متاسفانه راندمان برخی ماشین آلات بسیار پایین است، یعنی این ماشین آلات اصلا در حد معدن بزرگی مثل معدن مس سرچشمه نیست. به عنوان مثال حدود ۲۵۰ هزار تن خاک از این معدن خارج می شود، حالا در نظر بگیرید با یک دستگاه ۹۰ تنی اگر بخواهند خاک خارج کنند باید چقدر این ماشین کار کند و زمان هدر برود.
وی تاکید کرد: بسیاری از دستگاه ها برای معادن کوچک مقیاس مناسب است و جواب دهی مناسبی دارد، اما این دستگاه ها برای معادن بزرگ نمی تواند راندمان خوبی داشته باشد. زیرا میزان تولید، استخراج و حفاری بسیار زیاد است و این دستگاه ها جوابگوی نیازهای معادن بزرگ نیست.
رضایی خاطر نشان کرد: در کل دنیا بر اساس ظرفیت تولید معادن است که مشخص می کند از چه دستگاه هایی استفاده کنند. یعنی برای ورود تجهیزات برنامه خاصی وجود دارد و در معادن بزرگ با ظرفیت تولید بالا از دستگاه های اروپایی و آمریکا استفاده می کنند. زیرا دستگاه هایی که راندمان پایینی داشته باشد، هزینه های تولید را بالا می برد که در سایر کشورها به این مساله توجه ویژه ای می شود.
هرچه دستگاه های بهتری وارد شود، هم میزان بهره وری بالاتر می رود و هم کاهش هزینه های تولید را در بر دارد، بنابراین نوع تجهیزاتی که وارد معادن می شود بر عملکرد معادن به خصوص معادن بزرگ تاثیر فراوانی دارد. البته نگهداری اینگونه ماشین آلات هم کاملا تخصصی است
وی گفت: هرچه دستگاه های بهتری وارد شود، هم میزان بهره وری بالاتر می رود و هم کاهش هزینه های تولید را در بر دارد، بنابراین نوع تجهیزاتی که وارد معادن می شود بر عملکرد معادن به خصوص معادن بزرگ تاثیر فراوانی دارد. البته نگهداری اینگونه ماشین آلات هم کاملا تخصصی است.
کارشناش ارشد تحقیقات معدنی مس سرچشمه تاکید کرد: برخی شرکت های اروپایی مثل نروژ و سوئد می خواستند تجهیزاتی در اختیارمان قرار دهند که بعدا پشیمان شدند و این کار را انجام ندادند، برای همین بسیاری از معادن مجبور شدند دستگاه هایشان را از چین وارد کنند.
وی گفت: درحال حاضر مس سرچشمه یکی از بزرگترین معادن مس خاورمیانه است که از مواد معدنی اش کیفیت بسیار خوبی دارد، طوری که از درجه خلوص ۹۹ درصدی برخوردار است. قطعا اگر تحریم ها برداشته شود ایران در بخش صادرات بسیاری از مواد معدنی و محصولات معدنی می تواند موفقیت های قابل قبولی را کسب کند.
نظر شما