قطع یارانه جسارت می خواهد! | ضرورت تعدیل سوبسید دهی دولت به دو دهک بالای درآمدی

بازار؛ گروه بانک وبیمه: مجلس شورای اسلامی از سالهای پیش دست دولت را برای اصلاح یارانه ها به گونه ای که به نفع دهک های پایین درآمدی جامعه، یارانه افراد متمکن ثروتمند حذف و به مبلغ یارانه قشر ضعیف و کم درآمد اضافه شود، باز گذاشته است.

چرا که هنوز خیلی ها با وجودی که احتیاجی به یارانه ندارند اما در لیست یارانه بگیران قرار دارند و منابع بیت المال در این بخش ناعادلانه و غیرهدفمند صرف می شود.

درچنین شرایطی توجه به قشر فرودست جامعه در این زمینه ضروری است و دولت بایستی اقدامات لازم را با استفاده از بانک های اطلاعاتی قوی برای آگاهی از میزان درآمد و دارایی مردم آنگونه که پرداخت یارانه ها فقط مختص به مستحقین و مشمولان شود، بکار گیرد، اما سالهاست در اجرای چنین طرحی شرایط را مساعد نمی بیند.

البته این روزها اخباری مبنی بر اصلاح و یا حذف یارانه ها از سوی مسئولان مطرح و به گوش می رسد، موضوع مهمی که نگرانی هایی را برای مردم بخصوص قشر ضعیف جامعه ایجاد کرده که مبادا با این اقدام و در صورت انجام چنین فرایندی یارانه آنها قطع شود.

مردم بخصوص کم درآمدها به دلیل عادتی که به دریافت یارانه نقدی کرده اند و حل برخی مشکلات ضروری آنها از طریق یارانه انجام می شود، رغبتی به استفاده از کالا برگ الکترونیکی ندارند

یارانه هایی که بخشی از تامین هزینه زندگی مردم شده است

یارانه هایی که هر چند در پی رشد نرخ تورم، افزایش هزینه های زندگی و کاهش ارزش پول ملی ارزش آن بشدت کم شده است، ولی هنوز خیلی ها وجود چنین پولی را به عنوان منبعی برای کمک هزینه معیشت، تامین بخشی از اجاره بهاء یا مبلغی برای پراخت اقساط کالاهای ضروری مورد نیازی که خریداری کرده اند و...می دانند، با این وجود چنانچه دست این افراد از چنین پولی قطع شود بی تردید معیشت و زندگی آنها دچار مشکل جدی خواهد شد.

یارانه هایی که هم اکنون مردم روی آن حساب باز کرده اند، به طوری که دولت حتی با اضافه کردن مبلغ آن به شرط خرید کالاهای اساسی از فرشگاهها با استفاده از کارت الکترونیکی آنها را وادار کرده تا به جای دریافت یارانه نقدی اقدام به خرید کالاههای اساسی برای تامین سبد مصرفی خود کنند و از این طریق از امتیاز یارانه ای بیشتری برخوردار شوند، اما مردم بخصوص کم درآمدها به دلیل عادتی که به دریافت یارانه نقدی کرده اند و حل برخی مشکلات ضروری آنها از طریق یارانه نقدی انجام می شود، رغبتی به خرید کالاهای اساسی با استفاده از کالابرگ الکترونیکی ندارند.

با این وجود هر گونه تصمیم گیری برای تعدیل یارانه ها و یا اقدام به حذف یارانه برخی افراد باید با دقت، برنامه ریزی و استفاده از بانک های اطلاعاتی صورت گیرد چرا که به گفته کارشناسان حذف یارانه های مردم به هر شکلی می تواند تبعات اجتماعی و شاید سیاسی را به دنبال داشته باشد.

با وجودی که هزینه کلانی صرف پرداخت یارانه ها می شود اما دولتی ها می گویند؛ اخباری که در خصوص حذف یارانه افراد منتشر می‌شود حقیقت نداشته و دولت هم قصدی بر قطع یارانه افراد مختلف ندارد

دولت قصدی بر قطع یارانه افراد مختلف جامعه ندارد

هر چند اظهارتی مبنی به اصلاح یارانه ها طی روزهای گذشته مطرح شده است اما اخیرا معاون رفاه و امور اقتصادی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به صراحت اعلام کرد؛ اخباری که در خصوص حذف یارانه افراد منتشر می‌شود حقیقت نداشته و دولت هم قصدی بر قطع یارانه افراد مختلف ندارد.

به گفته علیرضا عسگریان؛ سیاست یارانه دهی از ابتدا این بود که قشر کم درآمد از یارانه برخوردار باشد و عقل و عدالت و شرع هم بر این تاکید دارد. این در صورتی است که اکنون ۷۹ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر یارانه می‌گیرند.

سال گذشته ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان یارانه داده‌ می‌شد و حجم کامل آن ۳ هزار میلیارد تومان بود و در صورتی که با حذف ارز ترجیحی حجم یارانه‌ها به ۲۹ هزار میلیارد تومان افزایش یافت. اکنون ۳۲۰ هزار میلیارد تومان در سال به ۷۹ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر یعنی نزدیک به ۸۰ میلیون نفر یارانه داده‌ می‌شود و اگر کالابرگ هم اضافه شود به ۴۰۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد که حجم بسیار بزرگی است. این یارانه سفره مردم بود و به دلیل نبود زیرساخت به درستی هدایت نشد. علاوه بر این یارانه فقط به صورت نقدی پرداخت نمی‌شود، چرا که یارانه سوخت، دارو نان و ... همچنان دولت آن را غیر مستقیم می پردارد.

ورود به مقوله حذف یا تعدیل یارانه ها به دلیل آنکه سالهاست مردم به آن عادت کرده اند از حساسیت بالایی برخوردار است و هر اقدامی در این زمینه می تواند تبعاتی را به دنبال داشته باشد

تعدیل یا حذف یارانه ها جسارت می خواهد

جعفر قادری، اقتصاددان و عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرگزاری «بازار» در این باره گفت: ورود به مقوله حذف یا تعدیل یارانه ها به دلیل آنکه سالیان سال است مردم به آن عادت کرده اند از حساسیت بالایی برخوردار است و هر اقدامی در این زمینه می تواد تبعاتی را به دنبال داشته باشد، بنابراین برنامه ریزی و تصمیم گیری درخصوص حذف سری افراد یارانه بگیری که دارای شرایط مالی خوبی هستند و از درآمد قابل توجه همچنین دارایی مناسبی برخوردارند باید به گونه ای باشد که که نه تنها نارضایتی را به دنبال نداشته باشد بلکه حذف یارانه این افراد به نفع قشر ضعیف جامعه انجام شود، یعنی یارانه ای که حذف شود به مبلغ یارانه کم در آمدها و ضعفا افزوده شود زیرا هم اکنون ارزش یارانه کنونی آنقدر بالا نیست که معیشت قشر فرو دست جامعه را تا حدی تامین کند.

وی ادامه داد: به نظر می رسد چنانچه تصمیمی برای قطع یارانه ها اتخاذ گردد، این حذف بایستی فقط شامل افراد یک یا دو دهک بالا درآمدی جامعه باشد زیرا چنین افرادی معمولا از تمکن مالی مناسبی برخوردارند و قطع یارانه آنها تاثیری بر کیفیت زندگی این افراد برجای نمی گذارد، اما چنانچه بازنگری برای قطع یارانه ها طوری باشد که از مجموع یارانه بگیران تعدادی حذف شوند، به نظر من اقدامی اشتباه است.

پرداخت یارانه ها با رقم سنگین به یارانه بگیران نه فقط به شیوه نقدی و مستقیم بلکه به صورت غیر مستقیم هم از سوی دولت به همه ارایه می شود

پرداخت حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه مستقیم به مردم

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه طی سالهای گذشته هیچ دولتی به دلیل عواقب آن به خود اجازه نداده است اقدام به حذف یارانها کند، اظهار داشت: ‌با وجودی که دست دولت برای تعدیل یارانه ها باز است و همیشه اجازه داشته اند نسبت به اصلاح پرداخت یارانه ها بخصوص حذف یارانه افراد پردرآمد اقدام کنند ولی با وجود نگرانی تحمیل هزینه ها بابت پرداخت غیر هدفمند یارانه به افراد متمکن ولی تا کنون جسارت این کار را نداشته اند.

قادری در ادامه خاطرنشان کرد: البته پرداخت حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومانی یارانه مستقیم دولت به مردم عدد درشتی است که دولت با وجود محدودیت منابعی که دارد همچنان آن را به حدود ۸۰ میلیون ایرانی می پردازد ولی به دلیل مسائلی چون عدم نارضایتی از عملکرد دولت و برخی مسائل دیگر اقدام به حذف یارانه نمی کند، این در حالی است که پرداخت یارانه ها نه فقط به شیوه نقدی و مستقیم بلکه به صورت غیر مستقیم هم از سوی دولت به مردم ارایه می شود.

به طور مثال پرداخت یارانه آرد با رقمی ۱۸۰ هزار میلیاردی، در کنار یارانه سوخت، بهداشت و درمان، بیمه سلامت، صندوق های بازنشستگی، آموزش و پرورش، پرداخت زیان شرکتها و... همه و همه هزینه هایی بالایی است که از سوی دولت ارایه می شود با این وجود دولت برای اینکه بتواند با مشکل مواجه نشود بایستی مسیرهایی را برای کاهش هزینه ها باز کند.

بنا به این گزارش، هرچند پرداخت یارانه ها و تخصیص اعتبار برای حدود ۸۰ میلیون ایرانی آن هم به صورت غیر هدفمند همچنان درحال انجام است و این موضوع فشار زیادی را به دولت وارد می کند، اما تصمیم گیری برای تعدیل یا قطع احتمالی تعداد از یارانه بگیران نباید به گونه ای باشد که نارضایتی هایی را در جامعه به دنبال داشته باشد، آنطور که کارشناسان تاکید داردند؛ در صورت تصمیم به تعدیل در پرداخت یارانه ها فقط ۲ دهک بالا درآمدی باید جامعه هدف برای تعدیل یارانه آن هم به نفع اقشار ضعیف جامعه باشد.