رویکرد دوباره به بهره‌گیری از عوامل طبیعی برای مدیریت مصرف انرژی

به گزارش بازار، محسن سلیمی دبیر علمی نخستین جشنواره سایه‌بان‌ها و چترهای حرارتی و خورشیدی در پژوهشگاه نیرو گفت: این جشنواره با هدف کمک به بهره‌وری انرژی در ۲۶ مهرماه سال‌جاری در پژوهشگاه نیرو برگزار می‌شود و هم اکنون در مرحله پذیرش ایده‌ها و طرح‌های فناورانه است که تا ۱۴ مهرماه نیز تمدید شده است.

محسن سلیمی عضو هیئت علمی گروه پژوهشی انرژی‌های تجدیدپذیر و دبیر علمی نخستین جشنواره سایه‌بان‌ها، چترهای حرارتی و خورشیدی، در خصوص مزایای استفاده از سایه‌بان و چتر به منظور مدیریت انرژی گفت: استفاده از سایه‌بان و چترهای حرارتی در واقع یک طراحی پسیو (غیرفعال) است.

وی افزود: در معماری سنتی ایران به بهره‌مندی از عوامل طبیعی برای مدیریت انرژی در زمستان و تابستان بسیار توجه می‌شده است. بحثی که الان به عنوان طراحی پسیو (غیر فعال) مطرح است، سال‌ها پیش در معماری سنتی ایران رعایت شده است. به عنوان مثال، ساخت بناها در استان یزد و بسیاری از شهرهای ایران به نوعی بوده که در زمستان، گرمای مطبوع تامین و در تابستان هم با کمترین تجهیزات سرمایشی، فضای خنکی را در منازل فراهم می‌کرده است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه نیرو عنوان کرد: امروزه روش‌های تامین انرژی غیرفعال در دنیا نیز مطرح است که با استفاده از چرخش طبیعی هوا و نور خورشید، شرایط راحتی را در تابستان و زمستان برای ساکنین ایجاد می‌کند. از مزایای این روش‌ها می‌توان به حذف و یا کاهش استفاده از تجهیزات مکانیکی گرمایش و سرمایش در ساختمان، کاهش تولید دی اکسید کربن و کاهش تا ۸۰ درصدی مصرف انرژی در ساختمان اشاره کرد.

سلیمی اظهار داشت استفاده از سایه‌بان‌ها و چترها در نمای ساختمان، ضمن تامین نور و انرژی از خورشید، با جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید و ایجاد سایه به مدیریت مصرف انرژی و کاهش گرما در داخل خانه کمک می‌کند.

وی با اشاره به تغییر اقلیم جهانی افزود: در زمینه کاهش گرمای جهانی دو راهکار وجود دارد. نخست دی اکسید کربن کمتری تولید شود که مستلزم این است که سیستم سرمایش، انرژی کمتری مصرف کنند تا گاز گلخانه‌ای کمتری هم تولید شود. دوم؛ با یک‌سری روش‌ها نسبت به آماده سازی ساختمان برای مواجهه با موج گرما اقدام شود تا صاحبان ساختمان، کمتر در معرض گرما قرار گیرند و از روش‌هایی استفاده شود که ساختمان، سرما را در خود ذخیره کند و این نیازمند توجه به روش‌های طراحی غیرفعال (پسیو) است. به عبارتی با استفاده از سرمایش غیرفعال و ذخیره سرما در ساختمان، حتی اگر چند ساعت هم برق قطع شود باز خانه خنک خواهد بود و آسایش ساکنان تامین خواهد شد.

سلیمی افزود: ما در پژوهشگاه نیرو با برگزاری جشنواره سایه‌بان‌ها و چترهای حرارتی و خورشیدی به دنبال ترویج تفکر طراحی غیرفعال هستیم و سعی داریم با شناسایی ایده‌ها و طرح‌های این حوزه و حمایت از آنها، شرایط تبدیل این ایده‌ها به محصولات فناورانه و ورود آنها را به بازار را تسهیل کنیم و با چند تغییر کوچک در سبک زندگی، اثرگذاری بالا در مدیریت مصرف انرژی به خصوص در فصل تابستان را ایجاد کنیم.

سلیمی ادامه داد: در این جشنواره ما از علاقمندان و صاحبان ایده و طرح، درخواست کردیم که در طرح‌ها وایده‌های خود به الگو گرفتن از معماری سنتی ایران توجه کنند و با تلفیق این معماری و علم روز، طرحی نو بیافریند که با کمترین هزینه اقتصادی، به مدیریت مصرف انرژی کشور کمک نماید.

صرفه‌جویی ۲۰ درصدی برق و ۳۰ درصدی آب با سرویس کولر و سایه بان در مصرف انرژی
محمد عباداللهی دبیر اجرایی جشنواره سایه‌بان‌ها و چترهای حرارتی و خورشیدی نیز به محوریت بهره‌وری انرژی، صرفه‌جویی و مصرف بهینه انرژی به عنوان رویکرد اصلی این جشنواره اشاره کرد و گفت: رویکرد ما این است که با برگزاری این جشنواره و جمع‌آوری ایده‌ها و طرح‌ها در خصوص سایه‌بان برای ساختمان، خودرو، کولرها، صنایع، مزارع و موارد دیگر، بتوانیم گامی کوچک اما تاثیر گذار در حفظ آسایش حرارتی و کاهش مصرف انرژی کشور برداریم.

وی ضمن اشاره به حمایت از ایده‌ و طرح‌های دانشجویی در این جشنواره، تاکید کرد: رویکرد ما در این جشنواره فقط متخصصین صنعتی نبوده بلکه دانشجویان، اعضای هیئت علمی، شرکت‌های دانش‌بنیان و نوپا هم از مخاطبین اصلی این جشنواره هستند.

عباداللهی با اشاره به چالش گرمایش جهانی، تغییرات اقلیمی و خشک‌سالی کشور گفت: ما در این برهه بنا به شرایط حاکم، مجبور هستیم که با افزایش راندمان تجهیزات و کاهش مصرف، ناترازی بین تولید و مصرف انرژی را مدیریت کنیم. در بحث بهره‌وری انرژی یکی از روش‌هایی که در پژوهشگاه نیرو به آن پرداخته شده است، بحث سایه‌بان‌ها و برگزاری فراخوان در راستای شناسایی ایده‌ها و طرح‌های این حوزه است. به عنوان یک مثال ساده با سرویس سالانه کولر و استفاده از سایه‌بان بر روی آن، حدودا ۲۰ درصد در مصرف انرژی و ۳۰ درصد در مصرف آب صرفه‌جویی خواهیم داشت که این رقم کوچکی نیست و با دو اقدام کوچک، گام بزرگی برای بهره‌وری انرژی برداشته می‌شود.

دبیر اجرایی جشنواره سایه‌بان‌ها گفت: در این جشنواره بخشی برای دریافت ایده‌ها در نظر گرفته شده است. در این بخش، به دنبال شناسایی ایده‌هایی هستیم که در ذهن پژوهشگر، دانشجو، شرکت دانش‌بنیان و یا هر شخص و سازمانی شکل گرفته است و هنوز نمونه اولیه و آزمایشگاهی آن نیز ساخته نشده است.

بخش دوم جشنواره، مربوط به دریافت طرح‌های فناورانه است. در این مرحله به دنبال شناسایی طرح‌هایی هستیم که نمونه اولیه و یا آزمایشگاهی آن ساخته شده است و آماده ورود به مرحله تولید نیمه صنعتی و ورود به بازار است. در این جشنواره از هر دو مورد ایده و طرح استقبال می‌شود و به دنبال آن هستیم که با بسترسازی مناسب، زمینه‌های تبدیل ایده‌های دریافتی را به طرح‌های فناورانه و طرح‌های فناورانه را به محصولات آماده ورود به بازار فراهم سازیم.

عباداللهی درخصوص طرح‌هایی که تاکنون به دبیرخانه جشنواره ارسال شده است، گفت: اکثر طرح‌های ارسالی مربوط به شرکت‌های دانش‌بنیان، نوپا و افرادی از شرکت‌های مختلف بوده است.

وی عنوان داشت: با توجه به تعطیلی دانشگاه‌ها در ایام انتشار فراخوان اول جشنواره و با توجه به تماس‌های مکرر دانشجویان و سایر افراد مبنی بر فاصله زمانی کم جشنواره و مهلت ارسال طرح‌ها و ایده‌ها، فراخوان دریافت ایده و طرح تا ۱۴ مهرماه تمدید شد، بنابراین علاقمندان می‌توانند با ورود به سایت جشنواره به نشانی http://www.nri.ac.ir/sunshade نسبت به ثبت ایده و طرح خود اقدام کنند.

عباداللهی در بخش دیگر به حمایت از تیم‌های استارتاپی اشاره کرد و گفت: حمایت از استارتاپ‌ها جزو اهداف اصلی جشنواره است و رویکرد وزارت نیرو، پژوهشگاه نیرو و مرکز رشد پژوهشگاه همواره بر این است که از استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان حمایت کند.

وی در بحث فرهنگ‌سازی این جشنواره و توجه عموم مردم به سایه‌بان و طراحی در نما و استفاده از سایه‌بان‌ها در کاربردهای مختلف، عنوان داشت: در این قضیه بحث اقتصادی بسیار مورد توجه است. به همین جهت ما از ایده‌پردازان و صاحبان طرح، درخواست کرده‌ایم که طرح‌هایشان کاربردی، کم هزینه و سبک باشد.

همانطور که می‌دانیم اگر مردم یقین پیدا کنند که سایه‌بان برای مدیریت مصرف و کاهش مصرف مفید است، لیکن این وسایل گران‌قیمت و سنگین وزن و حجیم باشد، قطعا برای خرید و استفاده از آن ترغیب نخواهند شد. حال اگر وسیله طراحی شده برای سایه‌بان چه در بحث خودرو و چه در معماری و مصارف دیگر، کاربردی و ارزان‌قیمت باشد و مردم هم توجیه شوند که با استفاده از این تجهیزات چه مقدار صرفه‌جویی انرژی و آب، کاهش مصرف برق و نهایتا کاهش مبلغ پرداختی بابت قبض برق و آب را خواهند داشت؛ قطعا به سمت استفاده از سایه‌بان‌ها ترغیب خواهند شد.

پس بحث اقتصادی، سبکی، اشغال فضای کم و کاربردی بودن، از عوامل موثر در انتخاب و حمایت از ایده‌ها و طرح‌های ارائه شده خواهد بود.

در بحث فرهنگ‌سازی و نهادینه کردن فرهنگ مدیریت مصرف و نیز بحث سایه‌بان‌ها ما نیازمند حمایت صدا و سیما، شهرداری، آموزش و پرورش و سایر نهادها و ارگان‌ها هستیم. درخصوص جشنواره سایه‌بان‌ها، همکاری خوبی با صدا وسیما فراهم شده است. ضمنا توافقات بسیار مثبتی با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری جهت حمایت از جشنواره انجام شده است که در ادامه مسیر و پس از برگزاری جشنواره در ۲۶ مهرماه سال جاری، زمینه‌های عملیاتی‌سازی ایده‌ها و طرح‌های منتخب را فراهم آوریم.

همچنین سعی کردیم از طریق کانال‌های علمی و شبکه‌های مجازی با نخبگان و دیگر اقشار جامعه مسئله جذب ایده و طرح و همچنین حمایت مالی از این ایده وطرح‌ها را پیش ببریم.