بازار؛ گروه انرژی: قاچاق سوخت این روزها به معنی بازی با مرگ است. بومی‌های بلوچ می‌گویند چاره‌ای جز قاچاق سوخت ندارند و برای درآوردن لقمه نانی، مرگ، ناامنی و ترس را به جان می‌خرند. هرچند که آمارهای رسمی‌نرخ بیکاری در محروم ترین استان کشور را حدود ۱۵ درصد اعلام می‌کنند اما نمایندگان این استان معتقدند نرخ واقعی بیکاری در سیستان و بلوچستان بالای ۳۰ درصد است. سعید(نام مستعار است) از اهالی روستایی است که عمده مردمانش سوخت بر هستند. او این روزها دیگر هیچ منبع درآمدی ندارد. با لبخند تلخی به بازار می‌گوید: «خودم هم نمی‌دانم که چطور زنده هستم و زندگی می‌کنم. تقریبا بعد از شیوع کرونا دیگر درآمدی نداشته ام. مرزبان‌های پاکستان هر سوخت‌بری را که می‌بینند با تیر می‌زنند.»
سخت گیری نسبت به ورود غیر رسمی سوخت حالا قیمت گازوییل در سیستان و بلوچستان را به یک چهارم رسانده و منجر به افزایش ۲۰ تا ۲۵ درصدی این سوخت در پاکستان شده است. دبیر اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی راه کار مقابله با قاچاق سوخت را واقعی کردن قیمت ها می‌داند. اما فرید موسوی لارگانی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس توسعه شهرهای مرزی را چاره کار عنوان می‌کند. او به بازار می‌گوید:سیستان و بلوچستان بزرگترین استان کشور است اما تعداد کارخانه‌های صنعتی آن به ۵ عدد هم نمی‌رسد. در این استان حتی ابتدایی‌ترین امکانات مثل جاده هم وجود ندارد.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس: بیشترین سود حاصل از قاچاق سوخت به جیب باندهای سازمان یافته و سردسته‌های آنها می‌رود، سهم سوخت‌برها معمولی از این درآمد بسیار کم بوده و به اندازه‌ای است که بتوانند به وسیله آن هزینه زندگی خود و خانوادشان را تامین کنند
او ادامه می‌دهد: بیشترین سود حاصل از قاچاق سوخت به جیب باندهای سازمان یافته و سردسته‌های آنها می‌رود، سهم سوخت‌برها معمولی از این درآمد بسیار کم بوده و به اندازه‌ای است که بتوانند به وسیله آن هزینه زندگی خود و خانوادشان را تامین کنند.
تقویت بازارچه‌های مرزی یکی از راه‌های جلوگیری از قاچاق سوخت است که مرزنشینان نیز از آن استقبال می‌کنند. نایب رییس سابق کمیسیون اقتصادی مجلس معتقد است که استان‌های مرزی باید بتوانند سوخت را با مقداری تخفیف به کشورهای همسایه بفروشند تا مردم مناطق مرزنشین کشور که مهم‌ترین محافظان مرزهای ما هستند از امتیازات آن برخوردار شوند.
سخت گیری نسبت به ورود غیر رسمی‌سوخت حالا قیمت گازوییل در سیستان و بلوچستان را به یک چهارم رسانده و منجر به افزایش ۲۰ تا ۲۵ درصدی این سوخت در پاکستان شده است
قیمت واقعی گازوییل چند است؟
نفت‌گاز یا همان گازوئیل جذاب‌ترین سوختی است که قاچاقچیان به دنبالش هستند. هم بازار خوبی دارد و هم ریسک و خطر کمتری به نسبت بنزین. جذابیت‌ها به اندازه‌ای است که با وجود طرح عرضه گازوئیل براساس پیمایش، باز هم عده‌ای موانع را دور می‌زنند و می‌خواهند که از رانت مابه‌التفاوت نرخ داخلی با قیمت آن در کشورهای همسایه استفاده کنند و در مدت کوتاهی پولدار شوند. قیمت گازوئیل بر اساس اعلام شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، ۳۰۰ تومان در هر لیتر است. اما گزارشی که از طرف مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در اسفند پارسال منتشر شد، نشان می‌دهد که قیمت فوب خلیج فارس هر بشکه گازوئیل، ۷۳ دلار و ۶۴ سنت است و که با در نظر گرفتن هر بشکه گازوئیل معادل ۱۵۹ لیتر گازوئیل، قیمت هر لیتر گازوئیل فوب خلیج فارس، عدد حدود ۸ هزار تومان خواهد بود.
یک بشکه گازوییل که هم اکنون در ایران حدود ۲۵۰ هزار تومان قیمت دارد در پاکستان حکم طلا را دارد و دست کم ۱.۵ میلیون تومان فروخته می‌شود. یک حساب کتاب ساده نشان می‌دهد قاچاق سوخت با احتساب هزینه ۳۰۰ تومانی برای هر لیتر چیزی حدود ۲۲ برابر سود دارد
سود ۲۲ برابری قاچاق گازوییل
اما با شیوع ویروس کرونا شرایط عوض شده است. گازوییلی که در روزگار نه چندان دور قیمتش به بشکه ای (ظرفیت بشکه ۲۲۰ لیتر است) ۹۰۰ هزار تومان هم رسیده بود، حالا تقریبا ۲۵۰ هزار تومان در استان های مرزی معامله می‌شود، البته اگر مشتری برای خرید وجود داشته باشد.
یک حساب کتاب ساده نشان می‌دهد که گازوییلی که به قیمت ۳۰۰ تومان از طرف دولت عرضه می‌شود، این روزها در بازار آزاد دست کم یک هزار ۱۰۰ تومان قیمت دارد. البته سعید این افت قیمت را ناشی از همه گیری ویروس کرونا و بسته بودن مرزهای تجاری می‌داند. به گفته او، در برخی از ایام سال بهای هر لیتر گازوییل به ۳۷۰۰ تومان هم می‌رسد حالا اما به دلیل محدودیت‌های تجاری ناشی از ویروس کرونا تقاضا به شدت کم شده و قیمت گازوییل به اصطلاح در ایران مفت شده است.
به گفته سعید، بشکه‌ای که هم اکنون در ایران حدود ۲۵۰ هزار تومان قیمت دارد در پاکستان حکم طلا را دارد و دست کم ۱.۵ میلیون تومان فروخته می‌شود. یک حساب کتاب ساده نشان می‌دهد قاچاق سوخت با احتساب هزینه ۳۰۰ تومانی برای هر لیتر چیزی حدود ۲۲ برابر سود دارد.
گازوییل گران می‌شود؟
درست در روزهایی که میزان مصرف سوخت در کشور کاهش یافته و محدودیت های تجاری هم به نوعی مانع صادرات آن شده، گمانه زنی ها در رابطه با افزایش قیمت گازوییل بالا گرفته است. البته فاطمه کاهی سخنگوی شرکت پخش و پالایش خبر افزایش قیمت گازوییل را رد کرده و به بازار می‌گوید که هیچ ابلاغیه‌ای در رابطه با تغییر قیمت گازوییل دریافت نکرده اند و این خبر از اساس شایعه بوده است. اما از آنجایی که معمولا تغییرات قیمتی درست زمان رخ می‌دهد که متولیان امر آن را انکار می‌کنند، مردم اعتماد زیادی به این حرف ها ندارند. البته حمید حسینی دبیر اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی دلیل دیگری برای گران نشدن بنزین دارد که تا حدودی منطقی تر به نظر می‌رسد. او به به بازار می‌گوید : معمولا تصمیم گیری در رابطه با قیمت سوخت در سران ۳ قوه صورت می‌گیرد. از آنجاییکه مجلس به تازگی فعالیت خود را آغاز کرده و این احتمال که دولت بتواند نظر رییس جدید مجلس یازدهم را دراین باره جلب کند بسیار ضعیف است.
دبیر اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی:معمولا تصمیم گیری در رابطه با قیمت سوخت در سران ۳ قوا صورت می‌گیرد. از آنجاییکه مجلس به تازگی فعالیت خود را آغاز کرده و این احتمال که دولت بتواند نظر رییس جدید مجلس یازدهم را درباره افزایش قیمت گازوییل جلب کند بسیار ضعیف است
رقم دقیق قاچاق گازوییل چقدر است؟
طبق اعلام ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز آمار اعلام شده در سال ۹۵حدود ۱۲.۵ و در سال ۹۶حدود ۱۳.۱ میلیارد دلار بوده است. هرچند که رییس جمهور در تابستان پارسال اعلام کرد که از قاچاق روزانه ۸ میلیون لیتر گازوئیل از کشور جلوگیری شده اما مدیرکل دفتر پیشگیری از قاچاق فرآورده‌های نفتی قاچاق سوخت در سال گذشته را روزانه ۸.۸ میلیون لیتر لیتر اعلام کرد.
اما دبیر اتحادیه صادرکنندگان فرآوده های نفتی این آمار را خیلی قبول ندارد. به گفته او، چیزی حدود ۱۲ میلیارد دلار قاچاق کالا به ایران صورت می‌گیرد که ارز آن از محل قاچاق سوخت یا دارو قطعا تامین می‌شود. به عبارت دیگر درآمد ارزی حاصل از قاچاق سوخت صرف قاچاق کالا به داخل کشور می‌شود.
نظر شما