«صنعتی» در «دست» فراموشی؛ هنرمندان اما در جستجوی حقوق اولیه

بازار؛ گروه استان‌ها: صنایع‌دستی تجلی فرهنگ و تمدن هر جامعه و قوم در گذر تاریخ است، ویترین ماندگاری از ثمره دست‌هایی که باعشق، هنرهای بر ذهن ‌نشسته‌ را بر جلوی دیدگان می‌آوردند.

فرش بافی، گلیم بافی، ماشته و جاجیم بافی، ورشوسازی، صنایع چوب، چرم دست دوز، تراش سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی، چوغا بافی، آئینه کاری، منبت کاری، حصیر و کپوبافی بخشی از هنر دست صنعتگران لرستانی است اما گاهی آثارشان در پستوهای قدیمی خاک می‌خورد و مغفول مانده است.

علاوه بر سایر هنرهای دست مردم لرستان، برخی هنرهای دستی جمله صنعت قفل ‌سازی، سبد بافی، رنگرزی سنتی و تولید البسه محلی نیز به دست فراموشی سپرده شده است.

عدم حمایت از هنرمندان و نبود بازار فروش سبب شده صنایع دستی لرستان با توجه به قدمتی که دارد، جایگاهی در بازارهای داخلی و خارجی نداشته باشد و هنر دست صنعتگران این استان همچنان مغفول بماند.

ظرفیت‌های مغفول مانده لرستان
عضو انجمن علمی گردشگری ایران در گفت‌وگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه لرستان ظرفیت‌های فراوانی در راستای جاذبه‌های گردشگری، طبیعی و همچنین جاذبه‌های گردشگری تاریخی دارد اظهار داشت: یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های فرهنگی در لرستان صنایع دستی است؛ لرستان یکی از استان‌های محروم کشور بوده و در راستای محرومیت رتبه دوم را گرفته و بسیاری از پتانسیل‌های  گردشگری و صنایع دستی مغفول مانده است.

محمدرضا محبوب‌فر افزود: فرش لرستان یکی ازمحصولات اصیل و فرهنگی است اما متاسفانه فرش دستبافت این استان مورد توجه قرار نگرفته و لازم است دولت توجه خود را به سمت حمایت از فرش دستی و اصیل ایرنی متمرکز کند.

اگر طی سالیان اخیر توجهی به صنعت گردشگری از جمله صنایع دستی و فرش لرستان می‌شد، امروز شاهد مهاجرت‌های بی‌رویه و ایجاد بسیاری از آسیب‌های اجتماعی، فقر و بیکاری در این استان نبودیم

وی عنوان کرد بیان کرد: اگر وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گوشه چشمی به صنعت فرش لرستان و فرش بختیاری داشته باشد مشکلات بیشتری حل خواهد شد؛ امروز محرومیت‌های لرستان رو به افزایش است، اگر طی سالیان اخیر توجهی به صنعت گردشگری از جمله صنایع دستی و فرش چه در روستاها و شهرهای کوچک استان لرستان می‌شد، امروز ما شاهد مهاجرت‌های بی‌رویه از این استان و ایجاد بسیاری از آسیب‌های اجتماعی، فقر و بیکاری در این استان نبودیم.

صف عظیم هنرمندان برای بیمه
کارشناس صنایع دستی و عضو انجمن علمی گردشگری ایران تصریح کرد: توجهات از تهران باید به سمت استان محروم لرستان باشد و از طرفی حمایت‌ها از تولیدکنندگان فرش بختیاری از طرف اداره کل میراث فرهنگی و همچنین سازمان صمت استان باید وجود داشته باشد؛ اگر یک اراده و انگیزه در خصوص خروج محرومیت کنونی لرستان وجود داشته باشد این دو سازمان می‌توانند به همراه هم وضعیت استان را به‌ویژه در صنایع دستی، گردشگری و بحث فرش ایرانی بهبود دهند.

اگر هنرمندان صنایع دستی به حمایت‌های اجتماعی دلخوش باشند و بیمه‌های تامین اجتماعی برقرار شود بسیاری از مشکلات اقتصادی برطرف می‌شود

محبوب‌فر در راستای بیمه هنرمندان گفت: صف عظیم هنرمندان صنایع دستی کشور و استان را پشت در ادارات میراث فرهنگی و صنایع دستی می‌بینیم که برای بیمه حضور پیدا می‌کنند ولی بی‌نتیجه مکان را ترک می‌کنند؛ اگر هنرمندان صنایع دستی به حمایت‌های اجتماعی دلخوش باشند و بیمه‌های تامین اجتماعی برقرار شود بسیاری از مشکلات اقتصادی برطرف می‌شود.

آنچه سبب شده فرش دستبافت لرستان جایگاهی در بازار نداشته باشد، بی‌مهری‌ و غفلت دولتمردان نسبت به هنر دستان پر مهر زنان لُر است که بر تار و پود فرش‌های اصیل ایرانی نقش می‌بندد.

باوجود اینکه فرش دستبافت پتانسیل فراوانی برای ارزآوری و ایجاد اشتغال دارد اما غفلت از این ظرفیت، گریبان‌گیر صنعت فرش بوده؛ هنری که باوجود سابقه کهن، هنوز جایگاه خود را در بازارهای داخلی و خارجی باز نکرده است.

فعالیت ۷۵۰۰ صنعتگر در لرستان
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان هم در گفت‌وگو با خبرنگار بازار اظهار داشت: بیش از هفت هزار و ۵۰۰ نفرصنعتگر به صورت انفرادی یا گروهی در سامانه هوشمند وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ثبت شده است.

افشین باباحسینی با بیان اینکه ۳۲ هزار نفر در کارگاه‌های کوچک، مشاغل خانگی و کارگاه‌های هنری فعالیت دارند افزود: در راستای بیمه، قانونی وجود داشت که صنتعگران صنایع دستی به صورت زنان شاغل قالیبافی بیمه شوند که جدود هزار و ۵۰۰ هنرمند صنایع دستی بیمه شده‌اند.

وی عنوان کرد: در سال ۹۴به علت عدم تامین نقدینگی، بیمه افراد جدید صورت نگرفت؛ سال گذشته وزارت میراث فرهنگی مصوبه‌ای به مجلس ارائه  داد که ۵۰ هزار هنرمند صنایع دستی در کل کشور بیمه باشند که رایزنی‌ها با سازمان تامین اجتماعی و وزارتخانه انجام می‌شود که اگر منابع تامین شود این اقدام انجام می‌شود.

صادرات ۹ میلیون دلاری صنایع دستی لرستان
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان بیان کرد: تولیدات صنایع دستی در استان متغیر است و در سال از رشته‌های بافتی مختلف از جمله گلیم و ماشته ۲۵ تا ۳۰هزار متر مربع تولیدات داریم و در رشته‌های مانند ورشو حدود هزار تن در سال توسط هنرمندان تولید می‌شود.

صادرات صنایع دستی لرستان بیشتر به صورت چمدانی و مسافر پیشه است؛ مسافرانی که از کشورهای خارجی به استان سفر و یا از استان به کشورهای خارجی سفر می‌کنند

باباحسینی تصریح کرد: صادرات صنایع دستی لرستان بیشتر به صورت چمدانی و مسافر پیشه است؛ مسافرانی که از کشورهای خارجی به استان سفر و یا از استان به کشورهای خارجی سفر می‌کنند تقریبا سهم خیلی زیادی از صادرات صنایع دستی را به عهده دارند.

وی خاطرنشان کرد: صادرات صنایع دستی استان حدود ۹میلیون دلار است و در زمینه صادرات گمرکی نزدیک به ۱۰هزار دلار آمار ثبت شده است.

اعطای تسهیلات اشتغالزایی روستایی و عشایری تا سقف ۱۰۰میلیون تومان
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان گفت: صادرات در زمینه البسه محلی، گلیم، ماشته، ورشو، چرم، سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی است.

باباحسینی اظهار داشت: در فواصل مختلف در روستاها بیکاری پنهان داریم و باعث می‌شود اکثر افراد وارد شهر شوند و به شغل‌های کاذب و کارگری روی آوردند که منبع درآمدی داشته باشند؛ اگر این افراد جذب صنایع دستی شوند و تولیدات صنایع دستی داشته باشند علاوه بر تولید و اشتغال، درآمدزایی داشته و به حفظ سنت بومی و محصولات صنایع دستی کمک می‌کنند.

وی افزود: باتوجه به ویروس کرونا برای سال جاری فعلا تسهیلاتی داده نشده است، کسانی که کارگاه صنایع دستی دارند و در بحث شیوع کرونا و سیل آسیب دیده‎اند می‌توانند در سامانه سایت کارا ثبت نام و در صورت تایید، تسهیلات اشتغالزایی روستایی و عشایری تا سقف ۱۰۰میلیون تومان با کارمزد ۱۲ درصد دریافت کنند.

خسارت ۷ میلیارد تومانی سیلاب به زیرساخت‌های صنایع دستی
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان با بیان اینکه فعلا تسهیلاتی در این خصوص پرداخت نشده است عنوان کرد: در بحث خسارات سیل، حدود هفت میلیارد تومان به کارگاه‌ها، تجهیزات و زیرساخت‌های صنایع دستی استان خسارات وارد شده است.

 باباحسینی بیان کرد: در بحث شیوع ویروس کرونا و عدم فروش محصولات صنایع دستی و خساراتی به مغازه‌ها و فروشندگانی که در ایام نوروز بنا بود فروش صنایع دستی را داشته باشند و مواد اولیه و صنایع دستی تولیدی را به دست فروشندگان برسانند، بازارچه‌های ثابت و موقتی، کارگاه‌های کوچک و خانگی و آموزشگاه‌های تقریبا ۹میلیارد تومان بوده است.

وی تصریح کرد: با تمهیداتی که از سمت دولت و وزارت میراث فرهنگی در تعامل با دستگاه‌های حمایتی و بانک‌های عامل صورت گرفته، این امکان فراهم می‌شود افراد به مراجعه به سایت‌هایی که معرفی می‌شود از جمله سایت کارا، بتوانند از تسهیلات استفاده کنند و از ضرر و زیان تا حدودی جبران شود.