بازار؛ گروه آب و انرژی: روز نهم فروردین سال جاری بود که وزیر نفت با انتشار مطلبی در حساب کاربری‌اش در توئیتر خود نوشت که با توجه به حفاری چاه اکتشافی و تکمیل لرزه‌نگاری، به‌زودی با نصب جکت، عملیات حفاری در میدان مشترک آرش آغاز خواهد شد. حالا حدود ۴ ماه از این اظهار نظر می گذرد و خبری از تعیین تکلیف این میدان مشترک نیست و عقب ماندگی ایران در برداشت از آرش هر روز در حال بیشتر شدن است. جدای از عقب ماندگی در هفته های گذشته شاهد بودیم کویت و عربستان شرکای ایران در این میدان مدعی سهم ایران در این میدان شده و اعلام کردند که منابع طبیعی میدان گازی الدره(آرش) تنها حق مشترک این دو کشور بوده و طرف دیگری در آن حق ندارد. یک منبع در وزارت خارجه عربستان نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری رسمی این کشور (واس) مدعی شد که میدان گازی الدره(آرش) حق مشترک عربستان و کویت است و تنها این دو کشور حق حاکمیت کامل بر آن را دارند.
وزیر نفت کویت هم مدعی شد که مواضع ایران درخصوص این میدان گازی ما را غافلگیر کرد و با ساده‌ترین قوانین روابط بین المللی در تضاد است. وی گفت که عربستان و کویت توافق نظر دارند که یک طرف مذاکره هستند و از ایران می خواهیم که ابتدا به ترسیم مرزهای دریایی بین المللی پایبند باشد.
هرچند که مسئولین نفتی ایران این گفته ها را قبول ندارند اما کارشناسان راه کار گذر از این مشکل را تنها در در دیپلماسی قوی انرژی می دانند.
محسن قمصری مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت که معتقد است که عقب ماندگی ایران در برداشت از میدان مشترک آرش قابل جبران نیست، در پاسخ به اینکه با توجه به عدم ترسیم مرزهای دریایی آیا کویت و عربستان می توانند مانع دسترسی ایران به حقوق و برداشت از میدان آرش شوند، به بازار می گوید که «همه چیز بستگی به دیپلماسی ایران دارد. خیلی از مشکلات را می توان با دیپلماسی حل کرد.»
وی می گوید: برای درک اهمیت میدان آرش باید بگویم که حدود ۲۰ تریلیون فوت مکعب‌گاز و حدود ۳۱۰ میلیون بشکه نفت، به‌عنوان ذخایر درجای این میدان به ثبت رسیده است.
او در بخش دیگری از سخنان خود توضیحاتی را درباره ورود صندوق توسعه ملی به پروژه های نفتی و نحوه فروش بیشتر نفت ارائه داده است. او با اشاره به افزایش فروش نفت ایران، ادامه داد: بازار نفت خام نیاز به استراتژی واحد و نیروهای واحد عملیاتی دارد، در حال حاضر دلالان در بازار به شدت رقابت می‌کنند و این وضعیت به منابع کشور نمی‌تواند کمکی یا نفعی برساند. متن کامل گفتگوی بازار با محسن قمصری مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت را در ادامه می خوانید:
*ادعاهایی که در مورد میدان آرش مطرح می شود تا چه اندازه درست است؟ برخی از فعالین و کارشناسان حوزه انرژی بر این باورند که بخش زیادی از ذخایر این میدان توسط عربستان و کویت غارت شده است؟
تا حدودی درست است. در تمام این سال ها ما تولیدی در این میدان مشترک نداشتیم در مقابل این دو کشور توانسته اند حجم زیادی از میدان آرش برداشت کرده و درآمد خوبی را هم از این طریق به دست آورده اند.
*اما با توجه به اینکه مرزهای دریایی کشورها در این میدان ترسیم نشده آیا ایران می توان حقوق خود را در این میدان ثابت کند؟
همه چیز بستگی به دیپلماسی ایران دارد. خیلی از مشکلات را می توان با دیپلماسی حل کرد.
*از نظر حقوقی چطور؟ آیا چنین اجازه ای را کشورهای عربستان و کویت دارند؟
مسائل حقوقی هم به نوعی به مساله دیپلماسی و قدرت دیپلمات های ما بستگی دارد. در واقع دیپلمات ما باید به قدری دست پری داشته باشد که بتواند مسائل حقوقی را هم پوشش دهد.
*آیا امکان جبران این عقب ماندگی وجود دارد؟
بعید می دانم.
ورود صندوق توسعه ملی به پروژه های نفتی می تواند در تامین منابع مالی به این صنعت کمک کند اما نباید فراموش کرد که بخش زیادی از مشکلات امروز ما در نفت حاصل نبود تکنولوژی روز و مسائل مدیریتی است
*بر اساس آنچه وزیر نفت اعلام کرده صنعت نفت، گاز و پتروشیمی به حدود ۸۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری جدید نیاز دارد. با توجه ورود نهادهایی مثل صندوق توسعه ملی به سرمایه گذاری در این حوزه تا چه اندازه می تواند از مشکلات و عقب ماندگی که در صنعت نفت بکاهد؟
تا یک حدی صندوق توسعه ملی می تواند در تامین منابع مالی کمک کند اما نباید فراموش کرد که بخش زیادی از مشکلات امروز ما در صنعت نفت حاصل نبود تکنولوژی روز است.
به نظر من بعید است که صندوق توسعه ملی بتواند جای خالی تکنولوژی روز و مشکلات مدیریتی در این صنعت را بتواند پر کند.
مشکلاتی که امروز در صنعت نفت با آن مواجه هستیم جز هزینه های تحریم است، البته بهتر است بگوییم جز هزینه های استقلال است اما بدون شک اگر شرایط فراهم شود تا ما می توانیم به بازارهای قبلی مان برگردیم و نفت بیشتری بفروشیم
*راه کار پیشنهادی و چاره ساز برای برون رفت از وضعیت فعلی به نظر شما چیست؟
باید مشکلاتمان را حل کنیم و به دنبال ارتباط با دنیا باشیم. این عقب ماندگی و مشکلاتی که امروز در صنعت نفت با آن مواجه هستیم جز هزینه های تحریم است، البته بهتر است بگوییم جز هزینه های استقلال است. اما بدون شک با شرایط فراهم شود تا ما بتوانیم به بازارهای قبلی مان برگردیم و نفت بیشتری بفروشیم.
*آمارهای اعلامی نشان می دهد که اوضاع فروش نفت نسبت به گذشته بهتر شده است.؟ چقدر فاصله با سال های قبل از تحریم داریم؟
وضعیت فروش نفت نسبت به سال هایی که ترامپ ریاست جمهوری آمریکا را داشت بهتر شده اما فاصله مان با سال های قبل از تحریم هنوز زیاد است. ضمن اینکه چالش های متعددی در دریافت ارز حاصل از صادرات داریم و ناچار هستیم که بخش زیادی از درآمد حاصل از فروش نفت را در قالب تهاتر دریافت کنیم. به هر حال بازار نفت خام نیاز به استراتژی واحد و نیروهای واحد عملیاتی دارد، در حال حاضر دلالان در بازار به شدت رقابت می‌کنند و این وضعیت به نفع کشور نیست.
نظر شما