برگ برنده‌ها به فروش می‌رسد؛ بازار داغ معاملات غیر رسمی بعد از لاتاری

بازار؛ گروه حمل و نقل: بازار خودرو این روزها حسابی سرد و سوت کور شده است. آنگونه که فعالان بازار می‌گویند نه خریداری وجود دارد و نه فروشنده‌ای. برخلاف بازار خودرو اما، بازار خرید و فروش حواله در آخرین فرصت های باقی مانده برای واریز هزینه ثبت نام ۲۵ هزار خودرو فروش فوری حسابی داغ شده است. کار به جایی رسیده که سرهنگ داوود معظمی‌ گودرزی رئیس پلیس فتا پایتخت می‌گوید که افرادی که در قرعه کشی ثبت‌نامی خودرو قبول شده و حواله خودرو را بفروشند تحت پیگرد قرار می‌گیرند. اما در حالی فضای مجازی این روزها پر شده از آگهی‌های فروش حواله خودرو که قرار است سند خودروهایی که از این پس در قالب فروش فوری یا پیش فروش فروخته می‌شوند، در رهن بانک باشد و امکان صلح یا فروش وکالتی حواله یا سند خودرو وجود ندارد.

فربد زاوه کارشناس صنعت خودرو به بازار می‌گوید: تا زمانی که رانت در قیمت کارخانه‌ای محصولات وجود داشته باشد، فساد و تخلفاتی از این دست هم در بازار وجود خواهد داشت. به گفته او، تمام این ۷ میلیون نفری که در ثبت نام اولیه خرید فوری خودرو ثبت نام کردند، قصد استفاده از این رانت را داشته‌اند شاید حالا امکان فروش خودرو وجود نداشته باشد اما بالاخره یک سال بعد که این امکان برای آنها ایجاد خواهد شد.

به گفته او، برای اینکه رانت و فساد در صنعت خودروسازی از بین برود، باید مشکل این صنعت را به صورت ریشه‌ای حل کرد. مادامی‌ که قیمت کارخانه و حاشیه بازار اختلاف‌های میلیونی دارد، بازهم فعالان بازار یا به اصلاح مسئولین همان دلال‌ها راه دررویی برای دور زدن قانون پیدا می‌کنند. به عنوان مثال در سال‌های گذشته بارها و بارها اعلام شده بود که هر کد ملی قادر به ثبت نام تنها یک خودرو هستند، اما شاهد بودیم که یک نفر چندین هزار خودرو توانسته بود، بخرد.

زاوه کارشناس صنعت خودرو : تا زمانی که رانت در خرید خودرو از کارخانه وجود دارد،  فساد هم در بازار وجود خواهد داشت. تجربه نشان داده کسانی که قصد استفاده از این رانت را دارند بالاخره راهی برای دور زدن قانون پیدا می‌کنند

شرایط سخت خودروسازها برای دلالی خودرو 
بر اساس مصوبات کمیته خودرو که با حضور دستگاه‌های نظارتی از جمله «دادستانی کل کشور» و «سازمان بازرسی کل کشور» به دو خودروساز ابلاغ شده است، به هیچ عنوان امکان صلح یا فروش خودرو به صورت وکالتی تا یکسال وجود ندارد. از طرفی سند خودروی واگذار شده به مدت یکسال در رهن شرکت خودروساز باقی خواهد ماند، بنابر این امکان فروش تا پایان دوران ترهین وجود ندارد.

آنگونه که خودروسازان می‌گویند پلاک واگذار شده از سوی پلیس راهور به فرد مشمول، به هیچ عنوان قابل انتقال به غیر نیست و مسئولیت هرگونه کشف تخلفات بر عهده دارنده پلاک انتظامی ‌است. همچنین برای جلوگیری از هر گونه تخلف خودروی واگذار شده صرفاً با تطبیق مدارک هویتی به فرد ثبت‌نام کننده دارای مشخصات ثبت شده، تحویل داده خواهد شد.

بسیاری واگذارکنندگان امتیاز خودرو حتی پول کافی برای تکمیل وجه را نداشته و فقط برای اینکه شانس خود را امتحان کنند، دست به ثبت نام زده‌اند. حالا هم که شانس به آنها روی آورده می‌خواهند به هر قیمتی که شده نفعی از خوش شانسی خود ببرند

بساط دلالی خودرو بازهم جمع نشد  
اما به نظر می‌رسد که سخت ‌گیری‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت هم نتوانسته بساط دلالی در بازار خودرو را جمع کند. در حالیکه هنوز ساعت زیادی از اعلام نتایح قرعه‌کشی نگذشته بود که حواله‌های فروش خودرو سر از سایت‌های مجازی درآورد. برخی خوش شانس‌های لاتاری حاضر شدند به ازای دریافت ۵ تا ۱۰ میلیون تومان امتیاز خودرو خود را به دیگران واگذار کنند. بسیاری واگذار کنندگان امتیاز خودرو حتی پول کافی برای تکمیل وجه را نداشته و فقط برای اینکه شانس خود را امتحان کنند، دست به ثبت نام زده‌اند. حالا هم که شانس به آنها روی آورده می‌خواهند به هر قیمتی که شده نفعی از خوش شانسی خود ببرند.

نادری یکی از فعالان بازار در اینباره می‌گوید: از آنجایی که امکان فروش وکالتی حواله‌ها و حتی خودروها وجود ندارد، شاهد معاملات غیر رسمی ‌در بازار هستیم. بدین صورت که بین طرفین یک قولنامه دستی نوشته شده و فرد برنده شده در قرعه کشی هم باید معادل ارزش خودرو سفته به خریدار جدید بدهد.

البته حالا که پلیس فتا از برخورد جدی با فروشندگان حواله خودرو خبر داده، تعداد زیادی از آگهی‌های مربوط به خرید و فروش حواله خودروها از روی فضای مجازی برداشته شده است.  

حفظ قدرت نقدینگی، دلیل اصلی بازار داغ خرید و فروش حواله 
البته خرید و فروش حواله تنها به ۲۵ هزار خودرو فروخته شده در عید فطر محدود نمی‌شود. کافی است تا سری به فضای مجازی بزنید تا ببینید تعداد فروشندگان این بلیت های بخت‌آزمایی خیلی هم کم نیستند. برخی از فروشندگان می گویند که از موعد تحویل خودروشان گذشته و برخی دیگر هم زمان تحویل خودرو را به یک سال بعد موکول می کنند.  بررسی قیمت‌ها نشان می‌دهد که حواله خودرو بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان از قیمت فعلی بازار ارزان‌تر هستند.

نادری یکی از فعالین بازار در پاسخ به این سوال که چرا فردی به خاطر ۱۰ میلیون تومان باید دست به فروش حواله بزند، گفت: بسیاری از کسانی که حواله می‌خرند هم اکنون پول کافی برای خرید خودرو صفر را ندارد. خرید حواله به نوعی برای آنها زمان خریده و قدرت نقدینگی آنها را حفظ می‌کند.  

فعالین بازار می‌گویند: بسیاری از کسانی که حواله می‌خرند هم اکنون پول کافی برای خرید خودرو صفر را ندارد. خرید حواله به نوعی برای آنها زمان خریده و قدرت نقدینگی آنها را حفظ می‌کند

حواله خودرو چند؟  
«اردیبهشت پارسال ساینا ثبت نام کرده بودم اما شرکت سایپا طی پیامکی اعلام کرد که می‌توانم که به جای آن تیبا یا کوییک تحویل بگیرم». این بخشی از گفته های یکی دیگر از آگهی دهندگان حواله روی سایت دیوار است. او ادامه می‌دهد: موعد تحویل خودرو فرارسیده اما قادر به تامین مابقی هزینه آن نشده و حواله آن را برای فروش آگهی کردم. حالا  کوییک دنده‌ای که قرار بود خودروی دهک‌های پایین درآمدی شود، حواله‌اش به قیمت  ۶۰ میلیون تومان برای فروش گذاشته شده است. در واقع اگر قرار باشد هزینه ۴۰ میلیون تومانی تکمیل وجه را به آن اضافه کنیم، می‌توان گفت در حال حاضر خرید این محصول سایپا دست کم ۱۰۰ میلیون تومان برای خریدار آب می‌خورد.

یکی از آگهی دهندگان در دیوار حواله دیوار خود را به قیمت ۱۵۰ میلیون تومان برای فروش گذاشته است. آنگونه که او به بازار توضیح می‌دهد: هنوز ۴۶ میلیون تومان از هزینه خرید این خودرو باقی مانده و خریدار حواله غیر از پولی که بابت خرید حواله پرداخت می‌کند در هنگام تحویل خودرو باید این مبلغ را بپردازد. با این اوصاف نمی توان انتظار داشت که دنا در بازار کمتر از ۲۰۰ میلیون تومان فروخته شود.

یکی دیگر از آگهی دهندگان به بازار می‌گوید: در حال حاضر حواله پژو ۲۰۶ که مبلغ ۳۳ میلیون تومان آن پرداخت و حدود ۴۰ میلیون دیگر آن باقی مانده به قیمت ۸۵ میلیون تومان فروخته می‌شود. به گفته وی این خودرو قرار است که در آبان تحویل خریدار داده شود. خریدار ضمن پرداخت ۸۵ میلیون تومان برای حواله، باید ۴۰میلیون تومان باقیمانده را هم پرداخت کند.