بازار؛ گروه بین الملل: اکتشاف و بهره برداری از معادن زیر زمینی از جمله مهمترین و قدیمی ترین روش های درآمدزایی برای کشورها به حساب می آید. به ویژه اگر این معادن از جنس مواد و کانی های کمیاب و گران قیمت باشند؛ می توانند اقتصاد ملی یک کشور را متحول ساخته و جایگاه ویژه ای برای آن در عرصه نظام بین الملل ایجاد نمایند.
به عنوان مثال، می توان به اکتشاف معادن عظیم طلا در آمریکا اشاره کرد که با کشف نخستین معدن آن در سال ۱۷۷۹ در ایالت کارولینای شمالی، سرزمین مادری سرخپوستان را به مقصد اصلی جویندگان طلا از سراسر جهان به ویژه اروپا تبدیل نمود.
با گذشت سالها، میزان ذخایر حاصل از اکتشاف معادن طلا در ایالات متحده به حدی رسید که بعدها در سال ۱۹۴۴ و در جریان توافقنامه «برتون وودز»، رهبران جهان به این نتیجه رسیدند که دلار آمریکا به دلیل وجود بالاترین میزان ذخایر طلا در این کشور، قدرتمندترین پشتوانه مالی در میان سایر ارزهای جهان را داشته و به همین دلیل، آن را به عنوان ارز مرجع در مبادلات و تسویه حساب های بین المللی انتخاب کردند.
یکی از مدرن ترین اصطلاحات فنی در صنعت معادن، واژه معدنکاری هوشمند (Smart Mining) است که کمک شایانی به کشورهای صاحب معادن بزرگ جهان کرده است
علیرغم تمامی مواهب حاصل از معدن کاوی و استخراج معادن، باید توجه داشت که در عصر حاضر، صنایع وابسته به معادن نیز درست مانند دیگر بخش های صنعت نیازمند به روزآوری و استفاده از فناوری مدرن است.
استفاده از فناوری های مدرن به ویژه هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء امروزه منجر به کاهش بسیار چشمگیر در هزینه، لازم، تلفات انسانی ناشی ازحوادث پیش روی کارگران معادن و همچنین افزایش رقابت پذیری کشورها در بازار مواد معدنی به سبب رشد خروجی محصولات از حیث کمی و کیفی خواهد شد.
معدن کاوی هوشمند چیست؟
یکی از مدرن ترین اصطلاحات فنی در صنعت معادن، واژه معدنکاری هوشمند (Smart Mining) است که کمک شایانی به کشورهای صاحب معادن بزرگ جهان کرده است. معدنکاری هوشمند مجموعه ای از فرآیندها و فناوری هایی است که می توانند به افزایش بازدهی تولیدی و همچنین امنیت عملیات کاوش معادن کمک کنند. فناوری هایی نظیر انواع سنسورهای هوایی و حرارتی، رادارهای نفوذی به عمق زمین، نظارت ویدئویی از راه دور و اینترنت اشیاء ببشترین نقش را در زمینه معدنکاری هوشمند ایفا می کنند.
برای استفاده از معدنکاری هوشمند می بایست حتما به اینترنت ۵G مجهز بود تا بتوان تمامی ادوات و سیستم های نرم افزاری مذکور را برای انجام یک کار تیمی به یکدیگر متصل ساخت
اما نکته مهم اینجاست که برای استفاده از این فناوری می بایست حتما به اینترنت ۵G مجهز بود تا بتوان تمامی ادوات و سیستم های نرم افزاری مذکور را برای انجام یک کار تیمی به یکدیگر متصل ساخت. شبکه اینترنت ۵G به اتوماسیون معدن کمک خواهد کرد تا اطلاعات را از یک سایت معدنی جمع آوری کرده و با سرعت بسیار بالا برای واحد کنترل که الزاما در نزدیکی سایت مستقر نیست، ارسال نماید.
با این حساب، می توان گفت که یک شرکت پیمانکار بهره بردار از معدن دیگر لازم نیست مانند گذشته مقری در نزدیکی معادن داشته باشد. بلکه این شرکت ها حتی می توانند در کشوری دیگر مستقر بوده و اطلاعات ارسالی از طریق اتوماسیون بهره برداری را مورد پایش شبانه روزی قررا دهند. لذا، کشورهایی که فناوری معدنکاری هوشمند را در اختیار داشته باشند می توانند به سادگی، چندین پروژه معدنی را در سراسر جهان قبول کرده و همزمان آنها را عملیاتی سازند.
تمامی ابزار مذکور از طریق شفت های ارسال کننده کار گذاشته شده حتی تا چند مایل در عمق زمین، اطلاعات را به صورت سریع و یکپارچه به واحد کنترل ارسال کرده و در بازگشت، بازخورد واحد کنترل را به داخل معدن منتقل می کنند. این ادوات همچنین قادر به ارسال اطلاعات سطح زمین در یک سایت معدنی را نیز به واحد کنترل ارسال می کنند تا از این طریق، بیشترین ضریب امنیت عملیات و سلامت معدنکاران مشغول در داخل معادن به بالاترین میزان ممکن افزایش یابد.
در حقیقت، امکان کنترل از راه دور، بزرگترین تفاوت معدنکاری هوشمند سنتی است. همین موضوع باعث می شود تا دسترسی واحدهای فرماندهی و کنترل به امکانات امداد و نجات، لجستیک و ... افزایش یافته و کیفیت کار به نحو چشمگیری افزایش یابد. برای درک بهتر این موضوع، کافی است نگاهی به حوادث معدنی و سرعت انتقال خبر حادثه به واحدهای امداد و نجات و ارسال تجهیزات لازم برای کمک به معدنکاران بیندازیم تا تفاوت این دو روش از یکدیگر را به خوبی متوجه شویم.
اما همانطور که گفته شد؛ راه اندازی اتوماسیون های هوشمند معدنکاری نیازمند شبکه ۵G است. دلیل این امر این است که شبکه ۵G به دلیل ویژگی های ذاتی خود امکان مخابره تصاویر و نقشه ها، با سرعت بسیار بالا و تهیه نقشه های جغرافیایی و زمین شناسی با حجم های بسیار بزرگ را داشته که این امکانات در نسل های قبلی اینترنت وجود ندارند.
همچنین اینترنت اشیاء (IoT) نیز کاملا به محیط این نوع شبکه اینترنت وابسته بوده و استفاده از گجت های مبتنی بر اینترنت اشیاء بدون برخورداری از شبکه ۵G کاملا بی معنا خواهد بود.
مزایای استفاده از معدنکاوی هوشمند
اگر بخواهیم به صورت تفکیکی و شفاف نگاهی به مزایای استفاده از معدنکاری هوشمند و قیاس آن با شیوه های مرسوم و سنتی معدنکاری بیندازیم، می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
افزایش امنیت محیط کار در معادن
کار در معدن همواره از خطرناکترین انواع مشاغل در جهان به حساب می آید. اما استفاده از تجهیزات به کار رفته در معدنکاوی هوشمند مانند سنسورهای اکسیژن، گرمای هوا در کنار پیوستگی اطلاعات ارسالی به مرکز کنترل، می تواند علاوه بر پایش دائم شرایط ایمنی محیط کار، منجر به ایجاد ارتباط پایدار بین محیط داخلی معدن، سایت و مرکز کنترل می شود.
کاهش هزینه تولید
مساله هزینه تولید را شاید بتوان به عنوان مهمترین فاکتور در میزان رقابت پذیری محصولات در سطح بازارهای داخلی و جهانی دانست. بدیهی است، هر مقدار هزینه تولید کاهش یابد، از هزینه نهایی محصول در بازار نیز به همان میزان کاسته خواهد شد که همین موضوع منجر به افزایش جذابیت محصول در بازارهای جهانی می شود؛ استراتژی که چین برای سال هاست پیگیر آن بوده و به موفق ترین کشور جهان در بازاریابی محصولات خود تبدیل شده است.
همانطور که پیشتر گفته شد، در مدل کنترل از راه دور، یک شرکت معدنکاوی می تواند چندین معدن در سراسر جهان را عملیاتی ساخته و بر روی آنها نظارت کافی داشته باشد. بدین معنا که از هزینه های گزاف اجاره یا خرید ملک در کشور هدف، استخدام نیروهای بخش کنترل در آن کشور و بسیاری از هزینه های جانبی دیگر رهایی خواهد یافت.
به طور متوسط، فعالیت های معدنی مبتنی بر اتوماسیون هوشمند می توانند تا ۲ هزار ساعت در سال، بهره وری معادن را افزایش داده و حتی در بخش های بسیار خطرناک معادن، با استفاده از ربات های خود به جای نیروی کار انسانی فعالیت نماید.
افزایش توانایی استفاده از دانش معدنکاوی
اتوماسیون هوشمند معدنکاوی دارای پایگاه داده هایی هستند که می توانند زنجیره دانش انسانی را بهبود ببخشند. شاید در گذشته، کارگران و مهندسین کشورهای در حال توسعه برای انجام فعالیت های معدنی خود در سطح کلان، نیازمند حضور مهندسین و دانشمندانی از کشورهای توسعه یافته بودند که این افراد نیز می بایست در محل سایت معدن حضور فیزیکی می داشتند.
اما امروز به لطف اتوماسیون هوشمند، تازه ترین روش های علمی ار طریق نرم افزار به سیستم منتقل شده و کارگران سایت های معدنی در هر کشوری به اندازه شرکت بهره بردار خارجی به همان اطلاعات دسترسی دارند. علاوه بر این، متخصصین شرکت بهره بردار خارجی نیز همزمان به جای تمرکز بر یک معدن، می توانند بر معادن متعددی نظارت کیفی داشته باشند.
افزایش ضریب امنیت در مسیر انتقال اطلاعات
پیش از پیدایش شبکه ۵G، بزرگترین نگرانی کشورها از لو رفتن اطلاعات حساس به ویژه از سوی کشورهای رقیب و اقدامات خرابکارانه آنها در روند معدن کاوی بود. به ویژه اگر این معادن ماهیت استراتژیک یا حساسی داشند، میزان این نگرانی نیز به همان نسبت افزایش می یافت.
اما به لطف شبکه ۵G و ضریب امنیت آن که اطلاعات را از طریق وایرلس، سل های داخلی کشور و با کمترین میزان امکان نفوذ و نشت اطلاعاتی جا به جا می کنند، میزان امنیت انتقال اطلاعات به حداکثر رسیده و تا حد زیادی از حملات سایبری و نفوذ در شبکه های اطلاعاتی در قیاس با شبکه عادی کاسته خواهد شد.
نظر شما