بازار؛ گروه استانها: هرسال با ورود به مناسبت‌های خاص حجم زائران نیز در سفر به مشهد ارقامی میلیونی به خود می‌گیرد و لذا دولتمردان مجبور می‌شوند تا با بسیج امکانات و دعوت از مردم و استفاده از امکانات دولتی برای میزبانی از زائران دست به زانو شوند.
نگاهی گذرا به صنعت گردشگری در ایران اسلامی و به‌ویژه شهر مقدس مشهد به‌عنوان یکی از کانون‌های گردشگری حاکی از آنست که بسیاری زیرساخت‌های لازم متناسب با نیازهای این صنعت رشد نداشته است و غباری از فرسودگی آن‌ها را پوشانده است.
از هتل‌های ۵ ستاره با امکانات متنوع که بگذریم تقریباً در باقی زیرساخت‌ها به‌ویژه حوزه حمل‌ونقل این صنعت با مشکلات فراوانی دست‌وپنجه نرم می‌کند.
فرسودگی ناوگان حمل‌ونقل هوایی و ریلی و هم‌چنین ناوگان حمل‌ونقل عمومی در شهرها که جای بسیاری از اتوبوس‌ها و خودروهای گردشگری در آن خالی است یکی از مشکلاتی است که در صنعت گردشگری و به‌ویژه شهر مقدس مشهد نمایان است.
متأسفانه به دلیل سایه‌اندازی تحریم‌ها لذا واردات تجهیزات و وسایل نقلیه گردشگری در طی سالهای گذشته با محدودیت روبرو بوده و لذا حمل‌ونقل گردشگری با مشکلات اساسی روبروست.
نگاهی به خودروهای مورداستفاده در این صنعت نشان می‌دهد که جای وسایل نقلیه گردشگری خالی است و لذا خودروهای فرسوده و ناایمن موجود که تاکنون به‌کرات جان گردشگران را به مخاطره انداخته است نمی‌تواند پاسخگوی این نیاز باشد.
به گزارش خبرنگار بازار اگرچه در صنعت ریلی با زیباسازی واگن‌های قدیمی سعی شده تا کلمه نوسازی و خدمات ویژه در قطارهای مسافری جلوه پیدا کند اما واقعیت این است که این اقدام در کنار تأخیر قطارها و کمبود بلیت نتوانسته هنوز انتظارات گردشگران را برآورده کند.
ایجاد بازار سیاه و بلیت هواپیما باقیمت‌های نجومی و فزاینده نیز این روزها مزید بر علت شده و به دلیل طمع برخی از آژانس‌ها که به‌طورمعمول ارائه بلیت را درگرو رزرو هتل می‌دانند موجب شده تا بیش از گذشته این صنعت مورد آسیب قرار گیرد.
هدایت گردشگران
رئیس هیئت‌مدیره آژانس خراسان در خصوص مشکلات پیش روی گردشگری و چالش‌های این حوزه در گفت‌وگو با بازار اظهار می‌کند: متأسفانه در کشور یک‌شبه قوانینی وضع شود که این موضوع به صنعت گردشگری ضرر می‌زند به‌طور مثال درحالی‌که ما با گردشگران تا سه ماه آینده قرار تور منعقد کردیم اما قیمت پروازها به دلار می‌شود و لذا قیمت تورها یک‌شبه تغییر می‌کند.
احسان افضل زاده به ما می‌گوید: در شرایطی که کشورهایی مانند ترکیه از گردشگران استقبال می‌کند تا وارد کشور شوند و ارزآوری داشته باشند برنامه‌ریزی‌های نامناسب در ایران باعث می‌شود کشوری مانند ترکیه به قطب گردشگری تبدیل شود و کشور ما از این موضوع بی‌نصیب خواهد ماند.
وی ادامه می‌دهد: راهنمای زائران و برخی تورها یکی از مشکلاتی است که متأسفانه بدون هیچ نظارت و برنامه‌ریزی جریان دارد.
این فعال حوزه گردشگری در خصوص تبعات این بی‌برنامگی ابراز می‌کند: متأسفانه به دلیل فعالیت راهنمایان غیرمجاز مسافران و زائران به مقاصد و اقامتگاه‌های درستی هدایت نمی‌شوند و گردشگر و زائر به مقصدی هدایت می‌شود که برای آن‌ها درآمد داشته باشد لذا این موضوع امنیت و رفاه گردشگر را به خطر انداخته و بر روی دیدگاه آن‌ها اثرات مخبری خواهد داشت.
ضرورت سرمایه‌گذاری
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی در این رابطه اظهار کرد: بسیاری از کشورهای پیشرفته در سالیان اخیر به صنعت گردشگری ورود جدی داشته و صرف‌نظر از قابلیت‌های بالقوه خود در سایر بخش‌ها همچنان با جدیت به آن به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین ارکان اقتصادی توجه خاص داشته‌اند.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی: آنچه امروزه شاهد آن هستیم تمرکز شدید فعالیت‌های گردشگری در قطب‌های گردشگری کشور و عمدتاً مراکز استانها بوده و بسیاری از شهرها، روستاها، بخش‌ها و مناطق مستعد گردشگری، فاقد زیرساخت‌ها و امکانات لازم برای پذیرش گردشگران داخلی و خارجی هستند
یوسف بید خوری به بازار گفت: گردشگری به‌عنوان یکی از منابع درآمد و ایجاد اشتغال به‌خصوص درزمانی که سود فعالیت‌های دیگر بخش‌های اقتصادی در حال کاهش باشد می‌تواند جایگزین مناسبی رای آن‌ها به‌عنوان رهیافتی برای توسعه اقتصادی باشد.
وی افزود: توسعه صنعت گردشگری و رونق بخشی به آن و افزایش سودآوری از طریق جذب هر چه بیشتر مسافران داخلی و خارجی به مناطق مختلف کشور هم از این قاعده مستثنا نبوده و نیازمند تمرکززدایی و توزیع متوازن خدمات و امکانات است.
وی اذعان کرد: درحالی‌که گسترش این خدمات در شهرستان‌ها، بخش‌ها، روستاها و نواحی کم برخوردار می‌تواند زمینه توسعه منافع و عواید گردشگری را برای این حوزه‌ها فراهم آورد ولی آنچه امروزه شاهد آن هستیم تمرکز شدید فعالیت‌های گردشگری در قطب‌های گردشگری کشور و عمدتاً مراکز استانها بوده و بسیاری از شهرها، روستاها، بخش‌ها و مناطق مستعد گردشگری، فاقد زیرساخت‌ها و امکانات لازم برای پذیرش گردشگران داخلی و خارجی هستند.
بیدخوری بیان کرد: این مناطق هیچ‌گونه منفعت اقتصادی در حوزه گردشگری عایدشان نمی‌شود و ظرفیت‌ها و قابلیت‌های بالای گردشگری در آن‌ها یا مورد غفلت واقع‌شده و یا آن‌گونه که باید موردتوجه قرار نگرفته است و این توسعه ناهمگون و نامتعادل که ما از آن به‌عنوان توسعه نامتوازن گردشگری یاد می‌کنیم مناطق مختلف کشور را با مشکلاتی ازنظر تأمین زیرساخت‌های لازم مواجه ساخته است، این امر اثرات منفی بر روی پیشرفت و آبادانی آن‌ها داشته و موجب افزایش نرخ مهاجرت از این مناطق به شهرهای بزرگ‌شده است.
زیرساخت‌ها لنگ می‌زند
رئیس جامعه حرفه‌ای هتلداران خراسان رضوی نیز بابیان اینکه ما در حوزه هتلداری و گردشگری مسائل و مشکلات بسیاری داریم اظهار می‌کند: باوجود تمام مسائل و مشکلات، در صورت رونق و توسعه گردشگری و افزایش اقامت زائران و گردشگران در هتل‌ها و گردش مالی در این حوزه، می‌توان به آینده امید داشت.
محمود مادر شاهیان در گفت‌وگو با خبرنگار ما درباره ضرورت حمایت از صنعت گردشگری و به‌ویژه حمایت از مراکز اقامتی که بخش قابل‌توجهی از فعالیت حوزه گردشگری استان را به خود اختصاص داده‌اند، اظهار کرد: در صورت فراهم بودن شرایط لازم برای ورود مسافران و وجود زیرساخت‌های مناسب، بسیاری از مشکلات صنعت گردشگری در پی رونق حاصل از آن، حل خواهد شد.
وی با اشاره به اهمیت تأمین ناوگان هوایی، ریلی و جاده‌ای در رونق صنعت گردشگری اذعان کرد: در کنار این موضوع مطالبه اصلی ما از دولت این است که به رونق گردشگری از طریق توسعه روابط بین‌المللی، تسهیل ورود زائران و مسافران و نیز توسعه زیرساخت‌های موردنیاز در این بخش کمک کند.
مادر شاهیان در این رابطه پیشنهاد داد: به‌طور مثال، معافیت‌های مالیاتی فعالان حوزه گردشگری به‌ویژه معافیت‌های ۵۰درصدی مالیات تأسیسات گردشگری به‌منظور حفظ و حمایت از این صنعت ضروری است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان رضوی: یکی از برنامه‌های خراسان رضوی آن است که از ناوگان کشورهای خارجی برای جبران ضعف زیرساخت حمل‌ونقلی استان بهره بگیرد که بخشی از آن به تصمیمات ملی که توسط وزارت راه و شهرسازی گرفته می‌شود، بستگی دارد
وی بر ضرورت بازنگری در تعرفه بیمه سهم کارفرما و نیز نرخ حامل‌های انرژی در حوزه گردشگری که در حال حاضر بخش بزرگی از هزینه‌های هتل را شامل می‌شود، از سوی دولت تأکید کرد و گفت: درمجموع، تصویب قوانین و مقررات ویژه با نگاه خاص و حمایتی در حوزه گردشگری باید صورت گیرد.
برنامه مسئولان چیست؟
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان رضوی در پاسخ به این سؤال که دولتمردان برای پذیرایی از ۴۰ میلیون مسافر در افق ۱۴۰۴ چه برنامه‌هایی دارد و چگونه می‌توان از این صنعت حمایت کرد اذعان می‌کند: یکی از برنامه‌های خراسان رضوی آن است که از ناوگان کشورهای خارجی برای جبران ضعف زیرساخت حمل‌ونقلی استان بهره بگیرد که بخشی از آن به تصمیمات ملی که توسط وزارت راه و شهرسازی گرفته می‌شود، بستگی دارد.
ابوالفضل چمندی اذعان می‌کند: هدف‌گذاری این استان در حوزه زیارت پذیرش سالانه ۴۰ میلیون زائر تا پایان سال ۱۴۰۴ است که در این راستا باید زیرساخت‌های حمل‌ونقل ریلی، هوایی و زمینی استان توسعه یابد.
وی می‌افزاید: تا پایان سال گذشته حوزه اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان در حوزه مسئولیت معاونت زیارت استانداری بود، اما به دلیل اهمیت حوزه گردشگری به‌ویژه گردشگری زیارت، مباحث اقتصادی مربوط به زیرساخت‌ها و مسائل ماهوی زیارت، حوزه اقتصادی و سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری آن زیرپوشش معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری قرار گرفت.
وی اظهار داشت: استان خراسان رضوی نزدیک به هشت میلیون نفر جمعیت دارد، استانها و کشورهای هم‌جوار آن به‌ویژه ترکمنستان از جمعیت قابل‌توجهی برخوردارند، در این راستا یکی از صنایعی که به‌شدت بر حوزه اقتصادی استان تأثیر می‌گذارد، صنعت گردشگری است، از سوی دیگر یکی از کسب‌وکارهایی که تا سال ۲۰۵۰ کل دنیا را زیر تأثیر قرار می‌دهد و رتبه اول درآمدزایی را از آن خود خواهد کرد، صنعت بازی و سرگرمی است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان رضوی گفت: یکی از مسئولیت‌هایی که به اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان واگذارشده و توافقات اولیه آن انجام‌گرفته است، کاهش محدوده میراث فرهنگی شهری مانند نیشابور است، زیرا این شهر پنج یا ۶ برابر خود حریم میراثی دارد که تلاش شده است با توجه به برخی بافت‌های هویتی، میراثی و تاریخی در این شهر، مانند مسیر بین آرامگاه عطار تا خیام نیشابور، مسیر تا معدن فیروزه و ارزش تاریخی که این منطقه دارد، اقدامات و برنامه‌ریزی لازم برای جذب سرمایه‌گذار برای آن انجام گیرد.
چمندی، صرف ایجاد بازارچه محلی برای فروش صنایع‌دستی در حوزه گردشگری را ناکافی دانست و گفت: باوجود ظرفیت گردشگری که در خراسان رضوی وجود دارد، بسیاری از مردم مشهد، محلی برای تفریح ندارند، حوزه تاریخی و میراثی شهرهایی مانند نیشابور یک فرصت بی‌نظیر برای حوزه اقتصادی است که برای جلوگیری از فرار سرمایه از منطقه، باید بر اساس هویت هر شهر و منطقه سرگرمی در استان ایجاد کرد.
وعده‌های دولتمردان
صنعت گردشگری این روزها درگرو اماواگرها و بایدونبایدهایی است که به قول کارشناسان اگر به آن‌ها پرداخته شود و دولتمردان درصدد حل آن‌ها برآیند این صنعت می‌تواند به دلیل ارزآوری بالا بخش عمده‌ای از مشکلات اقتصادی را حل کند.
در همین راستا سخنان معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی در تیرماه امسال را باید به فال نیک گرفت.
معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی: طرح حمایت از توسعه و تشویق سرمایه‌گذاران صنعت گردشگری توسط نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی به‌زودی در مجلس ارائه خواهد شد
علی‌اصغر شال‌بافیان چندی پیش در جلسه با فعالان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در مشهد اذعان کرد: طرح حمایت از توسعه و تشویق سرمایه‌گذاران صنعت گردشگری توسط نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی به‌زودی در مجلس ارائه خواهد شد.
وی توجه به صنعت حمل‌ونقل را به‌عنوان یکی از چالش‌های حوزه گردشگری و با محدودیت فراوان دانست و گفت: درصورتی‌که واردات تجهیزات و وسایل نقلیه گردشگری از معافیت ورودی برخوردار شود، این محدودیت‌ها برداشته و حمل‌ونقل گردشگری سامان خواهد یافت.
معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی در خصوص ضعف در برخی زیرساخت‌ها اظهار کرد: مشکلاتی که اکنون در حوزه گردشگری با آن مواجه هستیم، به این دلیل است که یک قانون مستقل برای این حوزه نداریم.
وی ادامه داد: قانونی در سال ۱۳۶۸ با توجه به اقتضاء آن زمان تصویب شد که اکنون پاسخگوی صنعت گردشگری نیست.
شال‌بافیان با اشاره به قانون مانع زدایی از صنعت برق نیز یادآور شد: این قانون برای مصرف‌کننده‌ها ضرایبی تعیین کرده که درآمد بالایی دارند اما درآمد هتل‌ها و اقامتگاه‌های بومگردی با صنایعی مانند فولاد و پتروشیمی قابل‌مقایسه نیست.
وی افزود: باید تعرفه‌ای خاص برای حامل‌های انرژی تأسیسات گردشگری در نظر گرفته شود و مشخص باشد که تا چند سال این تعرفه‌ها به چه میزان خواهد بود که در محاسبات سرمایه‌گذاری لحاظ شود.
معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با اشاره به قانون برنامه ششم توسعه اظهار کرد: تأسیسات گردشگری پنج سال معافیت مالیاتی داشتند که ۲ سال به دلیل کرونا و یک سال نیز به دلیل نبود آیین‌نامه و دستورالعمل از دست رفت.
وی ادامه داد: این معافیت و قوانین رفع موانع تولید به همت نمایندگان در راستای حمایت از صنعت گردشگری باید استمرار پیدا کند زیرا بندی که مربوط به بیمه راهنمایان گردشگری در قانون بودجه سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ تصویب‌شده بود، در قانون بودجه سال ۱۴۰۲ نیامده و این قشر تأثیرگذار در رشد و توسعه گردشگری را دچار چالش کرده است.
نظر شما