بازار؛ گروه استانها: نمایشگاه بین‌المللی سنگ با حضور تولیدکنندگان داخلی و خارجی در حالی در مشهد مقدس برپاشده است که ایران باوجود ذخایر فراوان و متنوع از سنگ‌های قیمتی و تزئینی اما جایگاه ویژه‌ای برای صادرات نداشته و کمترین مبادلات بین‌المللی را به خود اختصاص داده است.
به گزارش خبرنگار بازار؛ نوع ماده معدنی با ارزش فلزی و غیرفلزی در خراسان رضوی شناسایی‌شده است که برخی از آن‌ها مانند طلا، مس، کرومیت، سنگ‌آهن، سیلیس، زغال‌سنگ و فیروزه شهره جهانی داشته و جزو ارزشمندترین ذخایر معدنی این استان به شمار می‌روند اما بنا بر اظهار کارشناسان اگر چه اقدامات بسیاری برای اکتشاف و فرآوری آن‌ها انجام‌گرفته است اما تا زمانی که حمایت‌ها از سوی دولت و مردم برای یک سرمایه‌گذاری و محصول انجام نگیرد، تولیدکننده نمی‌تواند امنیت شغلی و مالی احساس کند.
ایران در بازارهای بین‌المللی
معاون بین‌الملل انجمن سنگ ایران می گوید: هم‌اکنون ۲ هزار معدن سنگ، تعداد۶ هزار واحد فرآوری و سه هزار واحد تولید تجهیزات در کشور فعالیت می‌کند که ایران به لحاظ این ظرفیت‌ها هم‌رده کشورهای ترکیه و چین قرار دارد.
معاون بین‌الملل انجمن سنگ ایران: کشور ما دارنده رتبه چهارم ذخایر معدن سنگ جهان است اما کمتر از یک درصد از حجم مبادلات بازار بین‌المللی این حوزه را در اختیار دارد.
محمد حلاجیان در حاشیه برپایی دومین نمایشگاه تخصصی و بین‌المللی سنگ در مشهد اظهار کرد: علاوه بر ذخایر غنی، ایران رتبه نخست جهان در تنوع سنگ را در اختیار دارد اما متأسفانه از کمتر از یک درصد از بازار ۳۵ میلیارد دلاری سنگ جهان بهره می‌برد.
وی با اشاره به زیرساخت‌های حوزه سنگ در کشور عنوان کرد: با وجود اینکه کشور ما دارنده رتبه چهارم ذخایر معدن سنگ جهان است اما کمتر از یک درصد از حجم مبادلات بازار بین‌المللی این حوزه را در اختیار دارد.
معاون بین‌الملل انجمن سنگ ایران گفت: با توجه به تمرکز کشور بر صادرات غیرنفتی، ذخایر معدنی به‌عنوان رأس هرم این نوع صادرات قرار دارند که باید توجه ویژه‌ای از سوی مسئولان شود.
حلاجیان افزود: سال گذشته ۲۰۰ میلیون دلار صادرات سنگ از کشور انجام‌گرفته است که ۱۳ میلیون دلار آن مربوط به سه استان خراسان رضوی، شمال و جنوبی بوده است.
وی اضافه کرد: کیفیت تولیدات سنگ کشور بسیار مناسب است و مشتریان زیادی در دنیا دارد همچنین کشور ایران بیشترین سرانه مصرف سنگ جهان و مشهد هم بالاترین سرانه مصرف سنگ کشور را در اختیار دارد.
گلایه مستأجران دولت
حسین ابتکار یکی از شرکت‌کنندگان در نمایشگاه سنگ مشهد در این رابطه به بازار می‌گوید: معدنکار، مستأجر دولت است و همیشه نگران آن است که سرمایه‌گذاری‌اش به خطر نیفتد.
وی بابیان اینکه معدن کاران به دلیل قوانین متعدد و متزلزل همواره با مشکل تعطیلی و رکود روبرو هستند به ما می‌گوید: به‌طور مثال یک معدنکار باید جواب ده‌ها اداره را برای ادامه فعالیت بدهد.
این فعال حوزه معدن اظهار می‌کند: باوجود حجم سرمایه‌گذاری سنگین اما علاوه بر سازمان صمت به‌عنوان مسئول مستقیم اما سایر ادارات مانند منابع طبیعی و یا محیط‌زیست به طرق مختلف جلوی فعالیت و کار معدن را می‌گیرند.
وی اظهار می‌کند: درحالی‌که معدنکاران بخش خصوصی در کنار استخراج مواد معدنی نسبت به فرآوری آن نیز اقدام می‌کند اما دولت نه تنها هیچ حمایتی از آن‌ها انجام نداده بلکه حتی حقوق خود را بر اساس میزان محصول از او می‌گیرد.
ابتکار با بیان اینکه متأسفانه به دلیل استهلاک ماشین‌آلات، تجهیزات و شیوع کرونا، فعالیت بسیاری از معادن در این استان متوقف شد اظهار می کند: با وجود تعطیلی کار ولی دولت هم چنان برای دریافت حقوق حتی در زمان شیوع بیماری کرونا اصرار داشت و هیچ مساعدتی در این رابطه قائل نشد.
وی بابیان اینکه دولت نیز تعرفه‌های خود را برای صادرات به‌شدت افزایش داده است اظهار می‌کند: با این‌وجود چگونه می‌توان انتظار داشت که بازار سنگ روی خوشی نشان بدهد؟
این تولید کننده سنگ های ساختمانی به ما می‌گوید: عدم سرمایه‌گذاری در این صنعت موجب شده تا ترکیه سنگ را از ایران خریداری و به اسم خود به عراق و افغانستان و دیگر کشورها صادر کند درحالی‌که سنگ‌های مرمریت اعلمی خراسان در بازار جایگاه جهانی داشته و مشتریان بسیاری دارد.
بیل مشکلات
سید علی رضوی عمرانی یکی از فعالان حوزه معدن و تولیدکننده ماسه ریخته‌گری و سیلیس دانه‌بندی پیرامون موانع تولید در داخل کشور به بازار می‌گوید: برای فعالیت در بخش صادرات نیاز است، میزان تولید افزایش یابد و با توجه به شرایط اقتصادی جامعه من به‌عنوان تولیدکننده نمی‌توانم ،میزان تولید را افزایش دهم.
وی در خصوص موانع توسعه کار به ما می گوید: برای تولید بیشتر نیاز به خریداری دستگاه‌های بیشتر داریم اما مشاهده می‌کنید که قیمت یک عدد بیل مکانیکی در داخل کشور به بیش لز ۲۰ میلیارد تومان رسیده است و لذا این امکان وجود ندارد.
این فعال حوزه معدن می افزاید: از طرف دیگر باید نیروی بیشتری برای توسعه کار به استخدام درآورد که متأسفانه با هزینه‌های بسیار بالا نمی‌توان ریسک کرد و گام در این مسیر گذاشت.
وی خرید ماشین‌آلات معدنی مانند بیل مکانیکی را یکی از مشکلات جدی و موانع پیش پای معدن کاران عنوان کرده و می‌گوید: قیمت یک بیل مکانیکی به بیش از ۲۰ میلیارد تومان رسیده است لذا بسیاری از معدن کاران برای رفع نیاز خود به واردات ماشین‌آلات دست دوم روی آوردند.
وی ادامه داد: البته قانونی در این رابطه وجود داشت که مدت‌زمان استاندارد برای استفاده از هر بیل مکانیکی را ده سال اعلام کرده بود اما به‌طور ناگهانی در بهمن ١۴٠٠ این قانون به پنج سال تغییر پیدا کرد و تبصره‌ای برای بیل مکانیکی‌های واردشده اعلام شد که سال ساخت این بیل مکانیکی‌ها باید پس از سال ٢٠١۵ میلادی باشد و دستگاه‌های قبل از سال ٢٠١۵ ترخیص دائم نمی‌شوند.
وی اذعان می‌کند: این قانون در حالی تصویب شد که واحد ماقبل از این قانون دو عدد بیل مکانیکی دست‌دوم را به قیمت سه میلیارد تومان وارد کرده بود که در ابتدا قرار بود، مجوز دائم برای استفاده از آن را داشته باشیم اما به علت وضع قانون جدید مجبور شدیم هر شش ماه مجوز آن را تمدید کرده و همچنین پس از هر تمدید، وثیقه‌ای به قیمت روز دستگاه در بانک بگذاریم تا دستگاه‌ها بیش از شش ماه در ایران نگهداشتِ نشوند!
وی در این راستا به ما می‌گوید: با این اوصاف که هرلحظه امکان دارد تا مجوز صادر نشود چگونه می‌توان انتظار داشت معادن را توسعه داد؟
وی بابیان اینکه حتی کمبود سوخت و گازوئیل در حوزه تولید معدن و صنایع تأثیرگذار بوده است بیان کرد: رانندگانی که در روز برای واحد ما دو دفعه بار حمل می‌کردند حالا به دلیل کمبود سوخت ۱۵ نهایت ۲۰ روز آن‌هم با سوخت آزاد حاضر به حمل بار برای ما می‌شوند.
تحریم داخلی
رئیس خانه معدن خراسان رضوی بابیان اینکه موانع دولتی در واردات و صادرات ذخایر معدنی تأثیرگذار است اظهار می‌کند: برخی خود تحریمی‌ها چالش بزرگ این حوزه است.
رئیس خانه معدن خراسان رضوی: رشد بخش معدن باوجود قوانین موجود، امکان‌پذیر نیست لذا دولت برای رشد تولید در بخش معدن باید مجوز ورود ماشین‌آلات موردنیاز معدن کاران را صادر کند
غلامرضا ناز پرور اذعان می‌کند: رشد بخش معدن باوجود قوانین موجود، امکان‌پذیر نیست لذا دولت برای رشد تولید در بخش معدن باید مجوز ورود ماشین‌آلات موردنیاز معدن کاران را صادر کند.
رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی خراسان رضوی بابیان اینکه معنای خام فروشی باید در سنگ ساختمانی و مواد معدنی دیگر تعریف شود، عنوان می‌کند: باید هزینه‌های بهره‌بردار تأمین شود زیرا در حال حاضر استخراج مواد معدنی باقیمت دلار انجام‌شده و محصول به ریال فروخته می‌شود. صادرات و انتقال ارز به‌سختی انجام می‌شود و بانک‌ها با ما کارنکرده و کار با صرافی‌ها نیز بعضاً مشکلاتی دارد.
وی اظهار می‌کند: شرکت هپکو که تولیدکننده ماشین‌آلات معدنی کشور است در یک سال گذشته، نتوانسته به‌اندازه نیاز این بخش ماشین‌آلات تولید کند، یک معدن کار چگونه می‌تواند بدون ماشین‌آلات موردنیاز، فعالیت کند؟ این تجهیزات، کالای تجملاتی نیست که از واردات آن جلوگیری شود یا با شرایط بسیار خاص و سختی وارد شود؛ بلکه نیاز معادن کشور برای ادامه فعالیت است.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی خراسان رضوی بابیان اینکه برای رشد بخش معدن باید درزمینهٔ اکتشاف سرمایه‌گذاری شود، گفت: امسال دولت بودجه‌ای به‌منظور رصد و شناسایی اراضی با پهپاد ژئوفیزیک هوایی به سازمان زمین‌شناسی اختصاص داده که این بودجه باید هرسال تأمین شود؛ اما این اعتبار پس از ۱۰ سال به سازمان زمین‌شناسی در خصوص استفاده از پهپاد ژئوفیزیک اختصاص‌یافته است و این در حالی است که بر اساس ماده پنج قانون معادن، شناسایی اولیه و ایجاد زیرساخت‌ها در حوزه اکتشاف بر عهده دولت است و باید در حوزه اکتشاف سرمایه‌گذاری شود.
حقوقی که نادیده گرفته می‌شود
نازپروز با اشاره به قوانین سد را توسعه صادرات اظهار می‌کند: به عنوان نمونه اکنون سنگ ساختمانی مانند مرمر از کشور افغانستان اجازه ورود ندارد این در حالی است که قانونی برای ممنوعیت آن وجود ندارد.
وی ادامه می‌دهد: از سوی دیگر حضور افراد غیرمتخصص با عمر مدیریت کوتاه از دیگر مشکلات این حوزه است که صنعت معدن را با چالش روبه‌رو کرده است و از طرفی ترخیص ماشین‌آلات معادن گاه تا ۶ ماه طول می‌کشد که این موضوع وقفه جدی در کار ایجاد می‌کند.
رئیس خانه معدن خراسان رضوی اذعان می‌کند: معادن این استان سال گذشته ۶ هزار میلیارد تومان حقوق دولتی پرداخت و در مقابل آن خدمات خاصی را دریافت نکرده‌اند.
ناز پرور با اشاره به ظرفیت معادن خراسان رضوی می‌افزاید: این استان با در اختیار داشتن رتبه نخست در تنوع و رتبه دوم در ذخایر معدنی کشور به‌عنوان یک منطقه معدن خیز کشور شناخته می‌شود.
وی اذعان می‌کند: ۱۴۵ معدن سنگ ساختمانی در خراسان رضوی فعالیت می‌کند که یک دهم آن‌ها جنبه صادراتی دارد از سویی دیگر ۲۰۰ شرکت فرآوری سنگ در این استان دایر است که فقط ۲ یا ۳ مورد آن بر اساس استانداردهای جهانی توان فعالیت دارد.
نظر شما