بازار؛ گروه کشاورزی: خرما از جمله محصولات صادرات محور است و بازار جهانی تقاضای بالایی برای انواع محصولات و فرآورده های تولیدی از خرما دارد و این تقاضا موجب شده است ارزش جهانی بالایی هر ساله در این حوزه رقم بخورد.
سایت آماری تحلیلی Statista: در حالی که ارزش بازار جهانی خرما در سال ۲۰۲۰ حدود ۱۳.۰۶ میلیارد دلار بوده پیش بینی می شود تا سال ۲۰۲۶ به ۱۹.۷۶ میلیارد دلار برسد
در واقع بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی سازمان فائو و سایت آماری تحلیلی Statista در سال ۲۰۲۰ ارزش بازار جهانی خرما حدود ۱۳.۰۶ میلیارد دلار بوده و پیش بینی می شود تا سال ۲۰۲۶ به ۱۹.۷۶ میلیارد دلار برسد. به عبارت دیگر در این گزارش آمده است ارزش بازار جهانی خرما در سال ۲۰۲۳ به بیش از ۱۵.۳۴ میلیارد دلار خواهد بود و پیش بینی می شود با توجه به روند رشدی که در پیش گرفته است در سال ۲۰۲۶ به ۱۹.۷۶ میلیارد دلار برسد.
با این وجود در بازار جهانی تقاضا برای دیگر فرآورده ها و محصولات تولیدی در حوزه خرما نیز تقاضای بالایی وجود دارد و به این ترتیب تولید کننده ها نیز برای داشتن سهم از این بازار اقدام به تولید انواع محصولات با پایه خرما کرده اند و به این ترتیب توانسته اند در دیگر کشورها علاوه بر عرضه خرما با عرضه این فرآورده ها نیز حضور داشته باشند.
«محمد مهدی شجاع فرد»، مدیر عامل شرکت خرمایی که در حوزه فراوری و بسته بندی خرما و فرآورده های آن فعالیت دارد در خصوص بازارهای مستعد برای ارائه این محصولات در گفتگو با بازار می گوید: بازارهای هدف ما داخلی و خارجی است و در حال حاضر تقریبا به ۵ قاره دنیا و به بیش از ۲۶ کشور صادرات داریم و عمده بازار ما متمرکز بر هندوستان، روسیه، کانادا و کشورهای اروپای شرقی است.
سهم ۵ درصدی ایران در بازار جهانی خرما
شجاع فرد افزود: در واقع با توجه به مسائلی که پیرامون صادرات فله ای خرما وجود دارد، هدف شرکت ما از روز تاسیس این بوده که از فله فروشی جلوگیری بشود و قدمی برای ایجاد ارزش افزوده، ایجاد برند و شناسنامه سازی برای خرما در بحث کیفیت و عرضه خرما در بسته بندی مصرف کننده برداریم.
وی ادامه داد: در راستای تحقق این اهداف ما الان حتی خرما را به صورت تک دانه ای نیز بسته بندی و عرضه می کنیم و در این مسیر سعی ما بر این بوده که در این زمینه حرکت کنیم و تلاش را در حد امکانات و توان مالی توسعه دهیم و لذا از بهترین ماشین آلات دنیا استفاده کنیم.
فعال بخش فرآوری و بسته بندی خرما: در حالی که حدود ۲۰ درصد تولید خرمای جهان به ایران اختصاص دارد کمتر از ۵ درصد بازار جهانی در اختیار ما است
شجاع فرد در پاسخ به این سوال که خرمای ایران چند درصد بازار جهانی را پوشش می دهد نیز اظهار داشت: ایران حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن تولید دارد که حداکثر ۳۰ درصد صادر می شود و بخش زیادی در مصرفی که در شان این محصول باشد در داخل صورت نمی گیرد؛ یعنی یا مصرف صنعتی می شود یا ضایعات و یا خوراک دام می شود در حالی که ظرفیت در این زمینه بسیار بالا است.
وی ادامه داد: با این وجود در مجموع در دنیا کمتر از ۱۰ میلیون تن خرما داریم که حدود ۲۰ درصد مربوط به ایران است. با این وجود در بازارهای جهانی به نظر بنده کمتر از ۵ درصد بازار جهانی در اختیار ایران است بنابراین پتانسیل و زمینه برای گرفتن سهم بیشتر وجود دارد و امکان رشد هست.
عوامل دخیل در ایجاد ضایعات در حوزه خرما
بر اساس این گزارش یکی از مسائل موجود در حوزه خرما وجود ضایعات است که معمولا خوراک دام می شود و این خود از دلایل مختلفی نشات می گیرد. شجاع فرد در این خصوص می گوید: نبود واحدهای فراوری و بسته بندی و عدم جمع آوری درست اصلی ترین عوامل هستند که این هم شاید به بودن بازار برمی گردد.
این تولید کننده خاطر نشان کرد: متاسفانه در چند سال اخیر به دلیل جذابیت داشتن شغل های کاذب و سفته بازی ها، در این قسمت نیز مثل بقیه بخش های تولیدی کمتر جذب سرمایه رخ داده و اتفاق نیفتاده است. لذا وظیفه ما این است که در این جهت حرکت کنیم و در زمینه فراوری و بسته بندی سرمایه گذاری اتفاق بیفتد و این سرمایه گذاری به تولید منجر شود. به تبع در ادامه تولید هم باعث می شود که خرما از بازار جذب شود و مصرف فله ای نشود بلکه به صورت بسته بندی های کوچک در بازارهایی در شان خرمای ایران به فروش برود.
دبیر انجمن ملی ایران: خرمای ایران ارزش پایین تری از بسیاری از کشورهای دیگر دارد و آن هم به دلیل ضعف در حوزه بسته بندی و عدم ثبات کیفیت محصول است در حالی که در توسعه بازار و بازارسازی کردن هم چندان خوب عمل نشد
گفتنی است در حالی که در حوزه تولید و صادرات خرما، ایران جایگاه قابل توجهی دارد اما در بحث ارزش صادراتی جایگاه متناسبی با حجم صادراتی قرار ندارد. در این زمینه پیش از این «مقداد تکلوزاده» در گفتگو با بازار گفت: سالانه تقریبا ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار تن صادرات خرما داریم و بیش از ۴۰۰ میلیون دلار هم ارز آوری این میزان برای ما دارد. از نظر حجم صادرات بین کشورهای مطرح ما کشور اول هستیم. اما نکته ای که وجود دارد این است که از نظر ارزش صادراتی در جایگاه هفتم تا نهم دنیا قرار داریم؛ به این معنا که خرمای ایران ارزش پایین تری از بسیاری از کشورهای دیگر دارد و آن هم به حوزه «بسته بندی، عدم ثبات کیفیت محصول و در نهایت اینکه به معنای واقعی توسعه بازار و بازارسازی کردن و بازاریابی کردن را انجام نداده ایم دارد که بخش عظیمی از این امر منوط به حمایت های دولتی خواهد بود.
تکلوزاده افزود: از سوی دیگر جالب است بدانید کشور تونس با تولید۲۶۰ هزار تن خرما، در حال حاضر بیشترین ارزش صادراتی را به خود اختصاص داده است چون بر اساس تحقیقاتی که انجام داده ایم می دانیم که تمرکز کشور تونس در درجه بندی و بسته بندی محصول خرما است. ضمن اینکه این کشور روی فراوری و تولید فراورده های مختلف خرما تمرکز زیادی دارند و از این طریق توانسته اند کشورهای زیادی را پوشش دهند.
نظر شما