بازار؛ گروه استانها: به هر نقطه‌ای از شهرهای خراسان شمالی که پا می‌گذاریم با انواع مغازه‌های کوچک و بزرگ و فروشگاه‌های زنجیره‌ای و... روبه‌رو می‌شویم؛ رشد و گسترش سریع واحدهای صنفی مختلف در جای‌جای نقاط شهری و حتی روستایی کشور پدیده‌ای اقتصادی- اجتماعی است و نبود سقف و محدودیت در صدور پروانه موجب شده برخی بدون تجربه وارد بازار شوند.بدنه هر اقتصاد از دو بخش خرد و کلان تشکیل‌شده و همیشه جهت حرکت در این مسیر از خرد به کلان است، به عبارتی ساده‌تر، اقتصاد کلان از خرد نشایت می‌گیرد که در این وادی می‌توانیم اصناف را در قالب اقتصاد خرد جای دهیم.
اصناف نقش بسزایی در ایجاد اشتغال، توسعه و ترویج فرهنگ استفاده از کالای ایرانی دارند و نقش این قشر در اقتصاد کشور، که همواره موردبحث بوده است را به‌هیچ‌عنوان نمی‌توان انکار کرد از سوی دیگر در استان خراسان شمالی ۳۰ هزار کسبه فعالیت می‌کنند که بیش از ۸۰ درصد آن‌ها مستأجر هستند.
حال اگر این روزها در بازار شهر بجنورد چرخی زده باشید شاهد کسادی بازار خواهید بود، مشکلات اقتصاد کشور که گریبان‌گیر اصناف این شهر هم شده است، نامناسب بودن فضای کسب‌وکار از یک‌سو و کاهش قدرت خرید مردم از سوی دیگر و همچنین چمبره زدن رکود بر اقتصاد، همگی دست در دست هم داده تا واحدهای صنفی روزگار خوشی را سپری نکنند.
برای بررسی شرایط اصناف در دوران کرونا و پس از آن با مهدی امیدوار رئیس اتاق اصناف بجنورد گفتگو کردیم.
* فعالیت کسبه‌ها و وضعیت بازار بجنورد در شرایط فعلی چگونه است؟
اکنون ۱۶ هزار کسبه در شهر بجنورد مرکز استان خراسان شمالی فعالیت می‌کنند، وضعیت بازار در دو سال اخیر ازلحاظ فروش در شرایط و وضعیت مناسبی نبود و در سال ۹۷ افزایش قیمت و عدم ثبات بازار را داشتیم که قدرت خرید مردم را تغییر داد و از ابتدای سال ۹۸ کسبه استان با مشکلاتی روبه‌رو شدند زیرا شاهد رکود شدید بازار بودیم و در پایان سال هم با مشکل شیوع ویروس کرونا که خیلی از واحدهای صنفی با خرید اجناس، تسهیلاتی دریافت و یا چک داده بودند که به دلیل نداشتن فروش کالا بسیاری از این واحدها تعطیل و یا مجبور به تعدیل نیرو شدند.
با توجه به اینکه مالیات نسبت درآمد اشخاص حقیقی و شرکت‌ها به استناد قانون اخذ می‌شود متأسفانه با تعطیلی واحدهای صنفی در اواخر سال ۹۸ و اوایل سال ۹۹، بسیاری از کسبه استان درآمدی نداشتند و از اداره کل امور مالیاتی درخواست داریم که مالیات سه‌ماهه آخر سال ۹۸ و سه‌ماهه اول سال ۹۹ را از کسبه و واحدهای صنفی دریافت نکنند.
اکثراً واحدهای صنفی ما از این بابت آسیب‌های جدی دیده‌اند ولی مبلغ ریالی آن مشخص نیست و در طرح‌های بازرسی شیوع کرونا ۳۵ واحد صنفی متخلف در بجنورد پلمپ شدند.
* آیا تصمیمی در خصوص بازگشایی تالارها نیز دارید؟
ازآنجایی‌که وضعیت خراسان شمالی با شیوع کرونا وضعیتی خوبی نبود تصمیم بر این گرفته شد از زمان شیوع کرونا تا طی هفته جاری تالارها همچنان تعطیل باقی بمانند.
اکنون صرفاً ما به دنبال تنها باز شدن تالارها نیستیم زیرا مشاغلی مانند آرایشگاه‌ها، آشپزخانه، مزون‌ها و... همه به بازشدن تالارها بستگی دارند و با توجه به گزارشات رئیس دانشگاه علوم پزشکی از آمار کرونا در استان این هفته با استاندار خراسان شمالی جلسه‌ای برای بازگشایی تالارها طی این روزها خواهیم داشت که، احتمال اینکه تالارها از هفته آینده با ۵۰ درصد ظرفیت بازگشایی شوند، وجود دارد.
* در خصوص انتقادتان از دستگاه‌های اجرایی در عمل نکردن به وعده‌های خود در بحث بیمه بگویید
در زمان شیوع کرونا اکثر واحدهای صنفی تعطیل شدند و کارفرماها برای این ماه‌ها برای پرداخت حقوق کارگران خود به مشکل خوردند و بیمه تأمین اجتماعی باید به قول‌هایی که برای حمایت از اصناف داده است، پایبند باشد و حداقل سه درصد حق بیمه بیکاری که خود کارگران پرداخت کرده‌اند را بپردازند.
* دلیل نبود سقف و محدودیت برای صدور پروانه در شهر بجنورد چیست؟
نبود سقف و محدودیت برای صدور پروانه فعالیت کسبه، فعالان و بازاریان این شهر را با مشکل روبه‌رو کرده است و باعث شده برخی برای ایجاد اشتغال بدون تجربه وارد بازار شوند.
قانون‌گذار محدودیتی برای صدور پروانه کسب در اصناف مختلف مشخص کرده و در سال‌های گذشته این محدودیت وجود داشت، اما متأسفانه چند سالی است که این محدودیت برداشته‌شده و اتحادیه‌ها به هر میزان که متقاضی وجود داشته باشد، برای فعالیت در بازار پروانه صادر می‌کنند که این امر به ضرر بازاریان و فعالان اقتصادی است.
با توجه به اینکه استان خراسان شمالی استان صنعتی نیست اکنون بازار، بار مشکل بیکاری جوانان و دانش‌آموختگان دانشگاهی را بر دوش می‌کشد و نخستین جایی که افراد پس از دانش‌آموخته شدن از دانشگاه، برای رهایی از بیکاری به آن مراجعه می‌کنند، اتحادیه‌ها هستند و افراد بدون تجربه و حتی انگیزه و علاقه واقعی وارد بازار می‌شوند.
* به ازای هرچند نفر در بجنورد واحد صنفی وجود دارد؟
اکنون به ازای هر ۱۵ نفر، یک واحد صنفی در شهر بجنورد ایجادشده که این رقم بسیار بالا است؛ شاید یکی از رویکردهای نبود محدودیت در صدور پروانه کسب، ایجاد شغل برای جوانان بوده است اما درنهایت به ضرر افرادی است که بدون هیچ تجربه وارد بازار می‌شوند و سرمایه خود و خانواده‌ها را از دست می‌دهند و این نبود محدودیت باعث رقابت ناسالم بین کسبه نیز خواهد شد.
اتاق اصناف برای کسبه کلاس‌های آموزشی برگزار می‌کند ولی به دلیل مدت‌زمان کم این زمان کافی نیست و پیشنهاد بنده این است که باید در حوزه دانشگاه یک واحد کسب‌وکار ایجاد شود.
* دلیل نبود ثبات قیمت در بازار چیست؟
یکی از مشکلات همیشگی در بازار، فروش یک جنس باقیمت بیشتر است و زمانی که جنسی گران می‌شود همه کاسبان را مقصر می‌دادند، وقتی تولیدکننده به فکر افزایش قیمت یک محصول است، خریدار نیز جنس را باقیمت کارخانه خریداری می‌کند و این دردسر را متحمل می‌شود شاید تعداد انگشت‌شماری در اصناف گران‌فروشی کنند؛ اما کاسبان همیشه مقصر گرانی‌ها نیستند.
نرخ‌گذاری در استان خراسان شمالی در طول سال‌ها عقب‌افتادگی زیادی دارد مثلاً واحد صنفی هستند که سه سال از آخرین نرخ‌گذاری برای آنان گذشته است و با توجه به افزایش تورم نمی‌تواند به‌یک‌باره به قیمت اجناس بیافزاید و لذا از اتاق اصناف و اتحادیه‌ها تقاضای آنالیز قیمت‌ها را داریم تا هرسال نرخ را به نسبت تورم تغییر دهیم.
* نظرتان در خصوص فعالیت کسب‌وکار برخی افراد در فضای مجازی چیست؟
یکی دو سال اخیر با راه‌اندازی فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ می‌گفتیم این کار باعث نابودی واحدهای صنفی ما خواهد شد و اکنون همین فضای مجازی فروشگاه‌های زنجیره‌ای را نابود خواهد کرد و اکنون اعتقاد داریم به‌زودی خیلی از کسب‌وکارهای ما از بین خواهد رفت زیرا فضای مجازی وسعت زیادی دارد و با حداقل نیرو و هزینه فعالیت می‌کنند.
یکی از بزرگ‌ترین مشکلات در فضای مجازی تخلفات است که باعث می‌شود تخلف در بازار به وجود آید مانند قاچاق موبایل، قطعات کامپیوتر، کیف و کفش و... و پیشنهاد ما این است برای تمام کسانی که در فضای مجازی فعالیت می‌کنند مجوز داده شود تا همه‌چیز کنترل‌شده باشد و به‌راحتی نتوانند کانال تلگرامی یا اینستاگرامی ایجاد کنند و پیشنهاد بنده به اصناف این است که حتماً به فضای مجازی ورود پیدا کنند.
* اتاق اصناف در ایام کرونا و تعطیلی‌ها چه اقداماتی برای کسبه انجام داد؟
اتاق اصناف بجنورد و اتحادیه‌های صنفی در رابطه با شیوع کرونا اقداماتی مانند خرید ماسک و اهدا به بیمارستان امام حسن(ع)، تهیه شیر روزانه بیمارستان امام حسن(ع)، خرید برنج برای انجمن حمایت از زندانیان، خرید پارچه و تولید ماسک و توزیع در حاشیه شهر،خرید مواد خواربار در راستای طرح مؤمنانه و بخش غذای گرم طی ماه رمضان، کمک به ستاد دیه و تهیه کیف برای بهزیستی و دختران بی‌سرپرست، توزیع دستکش بین واحدهای صنفی و... انجام داده است.
نظر شما