بازار؛ گروه بانک و بیمه: دهها میلیون دلار ایران به دلیل تحریم های بین المللی و قطع سوئیفت بانکی در حالی سالهاست در فرا سوی مرزها قفل شده است که اکنون با مذاکرات غیر مستقیم از طریق میانجریگری های دیپلماتیک و رایزنی ها سیاسی پس از مدتها بخشی از آن آزاد و به کشور برگشته است. منابع فراوان ارزی که می تواند تحول خاصی را در اقتصاد کشور ایجاد و معیشت مردم را بهبود بخشد. طبق گفته کارشناسان این منابع عظیم ارزی با ورود به ایران بازار ارز را تحت تاثیر قرار داده و باعث شکست قیمت ها خواهد شد، زیرا بنیه ارزی کشور برای تامین نیازهای ارزی تجار، فعالان اقتصادی بخصوص واردکنندگان تقویت و از طرفی مانع از رشد قیمت ارز به دلیل کاهش میزان تقاضا به این کالا در بازار می شود.
انتشار اخبار امیدوار کننده ای بازگشت ارزهای بلوکه شده، بازار ارز را هفته گذشته تحت تاثیر قرار داد به طوری که قیمتها در مسیر سراشیبی قرار گرفتند کاهش قیمتی که دلار ۵۲ هزار تومانی را اواسط هفته گذشته به کانال ۴۶ هزار تومان رساند و سکه را به کانال ۲۸ میلیون تومان آورد
تاثیر مستقیم و غیر مستقیم آزادسازی منابع ارزی بر اقتصاد کشور و خانوارها
فرایندی که خیلی سریع می تواند قیمت کالاهای ارزبر را کاهشی کند و به صورت غیر مستقیم زمینه کاهش نرخ همه کالاها و خدمات را نیز در بازار فراهم نماید. البته یک ماهی است اخبار متعددی از آزاد سازی منابع بلوکه شده ارزی ایران منتشر و بعضا تکذیب می شود، اما معاون اول رئیس جمهور در حاشیه جلسه اخیر هیئت دولت به صراحت اعلام کرد؛ پولهای بلوکه شده ایران در برخی کشورها، آزاد شده و تعداد دیگری از کشورها نیز مقدمات آزاد سازی ارزهای بلوکه ای کشورمان را فراهم کرده اند. این درحالی است که بانک تجارت عراق در پی اعلام آمریکا مبنی بر توافق با عراق و ایران برای دسترسی تهران به ۳ میلیارد دلار از منابع بلوکه شده، نیز پیش تر اعلام کرده بود؛ اموال ایرانی که اخیرا و از ماه فوریه تا ژوئن ۲۰۲۳ پرداخت شده، مطابق ساز و کار مورد توافق ایران، عراق و آمریکا بوده است.
بدنبال این اخبار چند روز پیش نیز مشاور نخست وزیر عراق اعلام کرد؛ مجموع دارایی‌های آزاد شده ایران حدود ۱.۵ میلیارد یورو آزاد شده است و یک میلیارد یورو دیگر نیز به زودی آزاد می شود. انتشار چنین اخبار امیدوار کننده ای بازار ارز را هفته گذشته تحت تاثیر قرار داد به طوری که قیمتها در مسیر سراشیبی قرار گرفتند. کاهش قیمتی که دلار ۵۲ هزار تومانی را با سقوط آزاد تا اواسط هفته گذشته به کانال ۴۶ هزار تومان رساند. افت قیمتها در بازار ارز خیلی سریع تاثیر خود را بر روی قیمت طلا و سکه نیز برجای گذشته و قیمت سکه که حدود ۳۳ میلیون تومانی رقم خورده بود با کاهش شدید همراه کرد و به کانال ۲۸ میلیون تومان آورد.
برخی کارشناسان و مسئولان علت بازگشت تدریجی قیمت ها در بازار ارز و سکه را احتمال عدم برگشت ارزهای بلوکه شده بصورت نقد عنوان کرده و اذعان دارند؛ درست است؛ منابع ارزی ایران آزاد شده اما گویا این آزادسازی در قالب تهاتر کالا صورت می گیرد
چرا قیمت ها در بازار ارز پس از سقوط، دوباره با شیب ملایم افزایشی شد؟
البته این کاهش قیمت خیلی دوام نیاورد و قیمت ها در بازار ارز طلا اواخر هفته گذشته به دلایلی دوباره بر مدار رشد تدریجی قرار گرفتند. دلاری که در کانال ۴۶ هزار تمان قرار داشت به کانال ۴۸ و در برخی روزها حتی به ۴۹ هزار تومان بازگشت و سکه نیز حدود یک میلیون پس از افت قیمت، دوباره ارزش گرفت. برخی کارشناسان و مسئولان علت بازگشت تدریجی قیمت ها در بازار ارز و سکه را احتمال عدم برگشت ارزهای بلوکه شده بصورت نقد عنوان کرده و اذعان دارند؛ درست است؛ منابع ارزی ایران آزاد شده اما گویا این آزادسازی در قالب تهاتر کالا صورت می گیرد.
محمد باقری بنابی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز در رابطه با اثرات آزادسازی دلارهای بلوکه‌شده ایران بیان داشت: «آزادسازی دلارهای بلوکه شده عملا اتفاق نخواهد افتاد؛ احتمالا کشورهای طرف مقابل به ازای چنین منابعی، کالاهای اساسی مثل دارو و ...را به ایران ارسال کنند. البته مردم نیز انتظار داشتند که با آزادسازی بخشی از منابع بلوکه شده ایران در برخی کشورها قیمت کالاهای ارز بر کاهشی شود و از طرفی نیز قیمت ها در بازار ارز دوباره بر مدار صعود قرار نگیرد اما آنگونه که مشاهده می شود آزادسازی بخشی از منابع ارزی ایران فقط چند روزی باعث کاهش قیمت ها در بازار ارز و برخی کالاهای دیگر شد در حالی که پس از آن نرخ ها در این بازار دوباره بصورتی خزنده در حال افزایش است.
شوکی که اوایل هفته گذشته با آزادسازی منابع ارزی کشور به بازار وارد کرد ناشی از هیجان و جو روانی بود که قیمت ها را کاهشی کرد حال چنانچه این منابع بصورت نقدی به ایران برسد بی تردید کارایی مثبت خود را بیشتر در کاهش قیمت ها و رونق اقتصاد کشور بر جای می گذارد
تهاتر کالا به جای پرداخت ارزهای بلوکه شده ایران؟
اسفندیار شاه منصوری، کارشناس بازار نیز در گفتگو با خبرگزاری «بازار» درباره اینکه چرا آزادسازی ارزهای بلوکه شده ایران قیمت کالاها را در بازار کاهشی نکرد، افزود: به دنبال فعال شدن روابط دیپلماسی ایران با دنیا همچنین انتشار اخباری امید بخش مبنی بر توافق آمریکا با آزادسازی تدریجی برخی کشورهایی که منابع ایران درآن بلوکه شده است، گشایش هایی برای ورود چنین منابعی به کشور انجام شده است که این روند می تواند اقتصاد کشور را در مسیر رونق قرار دهد اما آنگونه که مشخص است گویا قرار نیست منابع ارزی بلوکه شده بصورت نقدی به ایران بازگردد و اغلب آزاد سازی منابع ارزی ایران بصورت تهاتر کالا با کشورهای طرف مقابل انجام می شود.
وی با بیان اینکه این موضوع باعث شد تا قیمت ها در بازار ارز به جای کاهشی که اتفاق افتاد پس از چند روز دوباره روندی صعودی با شیب ملایم را پیش بگیرد، افزود: شوکی که اوایل هفته گذشته با آزادسازی منابع ارزی کشور به بازار وارد کرد ناشی از هیجان و جو روانی بود که قیمت ها را کاهشی کرد و نشان داد که همچنان اخبار برگرفته از رفع تدریجی تحریم ها یا بازگشت دارایی های قفل شده ایران در برخی کشورها تاثیر خود را بر روی قیمت ها در بازار به جای گذارد. حال چنانچه این منابع بصورت نقدی به ایران برسد بی تردید کارایی مثبت خود را بیشتر در کاهش قیمت ها و رونق اقتصاد کشور بر جای می گذارد.
کاهش قیمت دلار و رسیدن آن به کانال ۴۶ هزار تومان در پی خبر انتقال پولهای بلوکه شده به کشور هر چند همه را امیدوار کرده بود که قیمت ها نیز در بازار متاثر از کاهش نرخ ارز کاهشی شود اما این کاهش قیمت فقط توانست حباب قیمت سکه و خودرو را نزولی کند
کاهش حباب قیمت ۲ کالا سکه و خودرو در پی بازگشت ارزهای بلوکه شده
این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: کاهش قیمت دلار و رسیدن آن به کانال ۴۶ هزار تومان در پی خبر انتقال پولهای بلوکه شده به کشور هر چند همه را امیدوار کرده بود که قیمت ها نیز در بازار متاثر از کاهش نرخ ارز کاهشی شود اما این کاهش قیمت فقط توانست حباب قیمت سکه را در بازار تا حدودی کاهش کند و بهای خودرو را نیز به دلیل واردات این کالا که با نرخ ارز محاسبه می شود را در بازار نزولی نماید. بنابراین به جز این دو کالا مردم همچنان افت قیمتی را در سایر کالاها در بازار در پی کاهش نرخ ارز احساس نکرده اند.
شاه منصوری در ادامه افزود: البته چنانچه منابع بلوکه شده ایران در قالب کالاهایی چون مواد اولیه مراکز تولید در کارخانه ها، کنجاله و خوراک دام، کالاهای اساسی و ... به کشور وارد شود بی تردید تاثیر خود را بر اقتصاد خانوارها، بهبود معیشت مردم و رونق تولید بر جای می گذارد. حال باید دید که این منابع به چه شکلی به ایران خواهد رسید و چه اندازه می تواند بر رشد اقتصاد کشور، کاهش قیمت ها در بازار موثر واقع شود. این در حالی است که اگر منابع ارزی ایران به صورت تهاتر کالا انجام شود خیلی سریع اثر مثبت خود را بر بازار بر جای نمی گذارد و نیازمند زمان است تا بازار به ثبات برسد.
بنا به این گزارش، از آنجایی که ایران منابع ارزی فراوانی را در برخی کشورها دارد و به دلیل تحریم ها سالهاست نتوانسته به آن دست یابد اما مدتی است با انجام مذاکرات غیر مستقیم با میانجریگری برخی کشورها همچنین ایجاد روابط دیپلماتیک و رایزنی ها قرار است این منابع به تدریج به کشور بازگردد، منابعی که طبق اظهارات مسئولان بخشی از آن وارد کشور شده است. کارشناسان می گویند؛ منابع ارزی بلوکه شده ایران در صورت آزاد سازی تحول خاصی را در کشور ایجاد می کند حال باید دید که با ورود چنین منابعی چه به صورت نقد یا چه در قالب تهاتر کالا چه اندازه می تواند منجر به کاهش قیمتها در بازار، بهبود معیشت مردم و رشد اقتصاد کشور شود.
