بازار؛ گروه بین الملل: اولین گمانه زنی دقیق در مورد احیای مذاکرات هسته ای به سفر حسین امیرعبداللهیان به عمان برمی گردد که در آن وی عنوان کرد ایده های جدیدی در خصوص مذاکرات هسته ای دریافت کرده است.
پس از آن برخی رسانه های غربی مدعی شدند که مذاکرات غیر مستقیمی میان «برت مک کورگ» مشاور ارشد بایدن و باقری کنی دیپلمات ارشد ایران در عمان صورت گرفته است که موضوع هسته ای نیز یکی از موارد مطرح شده بوده است.
این توافق شامل این موارد است: ۱.اجازه فروش ۱ میلیون بشکه نفت به ایران؛ ۲.آزادی ۳ زندانی ایرانی-آمریکایی؛ ۳.آزادسازی منابع بلوکه شده ایران و ۴. محدودیت غنی‌سازی ۶۰ درصد و همکاری با آژانس.
این منابع اعلام کردند که این توافق توسط مذاکرات مستقیم رابرت مالی و ایروانی ایجاد شده است؛ مذاکراتی که بین رابرت مالی نماینده ویژه بایدن در امور ایران و سعید ایروانی سفیر ایران در سازمان ملل صورت گرفته است.
خبرنگار بازار در گفتگو با «طارق رئوف» رئیس سابق بخش امنیت سیاسی و شفاف سازی آژانس بین المللی انرژی اتمی به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می آید.
«رئوف» مشاور پیشین هسته ای هیات کانادا و در حال حاضر رئیس برنامه خلع سلاح، کنترل سلاح و عدم اشاعه موسسه صلح استکهلم (سیپری) است.
*متعاقب سفر سلطان عمان به ایران، تهران اعلام کرد که یکی از موضوعات مورد بحث، موضوع هسته ای بوده است. روزنامه دولتی عمان نیز مذاکرات در این زمینه را مثبت ارزیابی کرده است. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در گزارش‌های ۳۱ مه خود از همکاری ایران گزارش مثبتی ارائه کرده است. به ویژه شفاف سازی موضوع مریوان (آباده) که اکنون بسته شده است. همچنین این گزارش مثبت نتیجه نصب مجدد دوربین ها در تولید سانتریفیوژ در اصفهان و دستگاه نظارت بر غنی سازی (EMD) در نطنز و فردو بود.
* پیش از سفر سلطان عمان به ایران، حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران سفری به عمان داشت و از دریافت طرحهای جدید درباره مذاکرات هسته ای سخن گفت. بعدا رسانه ها فاش کردند که «برت مک گورک» مشاور ارشد بایدن در امور خاورمیانه سفری پنهانی به عمان (حدود دو هفته قبل از سفر امیرعبداللهان ) داشته است. تصور می کنید طرح دریافتی وزیر خارجه ایران همان طرح توافق موقتی است که آمریکا مطرح کرده است؟
من هیچ ایده جدیدی در مورد پرونده هسته ای ایران از طرف واشنگتن نمی بینم. ایالات متحده به طور کامل درگیر موضوعاتی همچون جنگ در اوکراین، چین، همچنین اسرائیل و عربستان سعودی است. به نظر می رسد که ایالات متحده از میانجیگری چین که ایران و عربستان سعودی را در کنار هم قرار می دهد چندان خوشحال نیست.
*اگر فرض کنیم طرح دریافتی وزیر خارجه ایران، طرح توافق موقت آمریکا باشد، آیا این طرح، گامی میانی برای احیای برجام خواهد بود؟ اگر چنین است تصور می کنید احیای برجام چه زمانی رقم بخورد؟ بعد از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا؟
برجامِ منعقد شده در جولای ۲۰۱۵ مرده است! هیچ راهی وجود ندارد که ایران به محدودیت های برجام ۲۰۱۵ بازگردد، در بهترین حالت ممکن است موافقت کند غنی سازی خود را در سطح فعلی متوقف کند و در ازای لغو تحریم های بزرگ و آزادسازی وجوه توقیف شده ایران در بانک‌های غربی و کره جنوبی، غنی‌سازی را متوقف کند. اما این یک راه دور است.
*آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارشی مثبت از حل دو مورد اختلافی پادمانی با ایران خبر داده است. این دو موضوع عبارتند از: موضوع غنی سازی ۸۴ درصدی و کشف اورانیوم غنی شده در مریوان. پرونده مورد اول توسط آژانس بسته شده و دومی در حال راستی آزمایی است. به نظر شما این گزارش مثبت چه تاثیری بر روند احیای برجام خواهد داشت؟
افزایش ۸۳.۷ درصدی غنی‌سازی قبلاً در گزارش فوریه ۲۰۲۳ بررسی شده بود. به این ترتیب که سیلندر محصول حاوی UF۶ نه بیشتر از ۶۰٪ است. گزارش ماه مه صرفاً این را بر اساس ارزیابی بیشتر تأیید می کند.
*اسرائیل با اظهار ناخرسندی از توافق ایران و آژانس، این سازمان را متهم کرده که در قبال این دو موضوع کوتاهی کرده است. ارزیابی شما از مواضع صهیونیست ها چیست؟ اگر توافقی صورت گیرد، اسرائیل ممکن است چه اقدامی انجام دهد؟ آیا می تواند توافقی را بر هم زند که مورد حمایت آمریکاست؟
اسرائیل ناراضی است؛ زیرا معتقد است ایران به کندی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری می‌کند تا مسائل باز را ببندد و در واقع ایران به غنی‌سازی ۲۰ و ۶۰ درصد ادامه می‌دهد. علاوه بر این، واشنگتن طرفدار هیچ اقدام نظامی علیه ایران چه از سوی اسرائیل و چه از سوی خود ایالات متحده نیست. از آنجایی که نتانیاهو در موقعیت سخت حقوقی و سیاسی داخلی قرار دارد، درباره ایران فریاد می زند.
نظر شما