به گزارش بازار، علیرضا تقوی نیاکارشناس مسائل بین الملل نوشت: با امضای موافقت نامه میان ایران و روسیه، روسها سرمایه گذاری ۵۰۰ میلیون دلاری برای تکمیل خط آهن رشت-آستارا را برعهده خواهند گرفت.
بر این اساس باید گفت خط آهن بندر عباس و چابهار تا شمال و شمال غرب روسیه افتتاح خواهد شد که اثرات راهبردی بر تجارت کالا و انرژی دنیا خواهد داشت.
در این خصوص ذکر چند نکته ضروری است.
۱️- در قرن ۲۱ راهبردهای روابط بین الملل بیشتر جنبه اقتصادی دارند تا امنیتی؛ اگرچه امنیت زیربنای تحقق منافع ملی یک کشور است اما به تنهایی یک هدف محسوب نمیشود و کشورها درصدد این هستند که سهم بیشتری در تجارت بین الملل و و تاثیرگذاری بر مسیرهای انتقال کالا و انرژی داشته باشند.
در همین خصوص ایران یک موقعیت منحصر به فرد را از لحاظ ژئوپلیتیکی دارد زیرا در چهارراه دنیا واقع شده است و مسیر اصلی تجارت زمینی از مشرق به مغرب زمین است.
از سوی دیگر یکی از مسیرهای سهل الوصول تجارت بین جنوب و جنوب شرق آسیا به روسیه و اروپاست.
اما از این مزیت خدادادی و ذاتی، تاکنون استفاده بهینه نگردیده است.
۲️- تکمیل خط آهن جنوب به شمال یک فرصت ویژه برای تجارت بین المللی در حاشیه خلیج فارس، جنوب و جنوب شرق آسیاست زیرا کالاهای صادراتی خود را ۳۰ درصد ارزان تر و طی زمانی بسیار کمتر (۴۰ درصد) می توانند به کشورهایی چون باکو، گرجستان، ارمنستان، روسیه، ترکیه و در آینده شرق اروپا صادر نمایند و بالعکس آن کشورها نیز از مسیر جمهوری اسلامی به کشورهای ذکر شده تجارت خود را انجام خواهند داد.
در واقع مسیر ۱۶ هزار کیلومتری دریایی جنوب آسیا به روسیه و شمال اروپا که از تنگه باب المندب، کانال سوئز، تنگه جبل الطارق، تنگه دوور (Dover)، تنگه اسکاژراک می گذشت و به دریای بالتیک و خلیج فنلاند و سن پترزبورگ روسیه می رسید، با یک مسیر کوتاه ۷ هزار کیلومتری که قسمت عمده آن خط آهن است، جایگزین میشود.
۳️- نقش جمهوری اسلامی در این میان به عنوان مسیر اصلی ترانزیت بسیار مهم است و بر اساس نظریات کارکردگرایانه، کشورهای دنیا خواهان ثبات و امنیت و این کشور خواهند شد زیرا تجارت ارزان و پر سرعت آنها منوط به بقای یک حاکمیت با ثبات بر ایران خواهند بود.
۴️- این کریدور خود به خود موجب شکست تلاش های غرب برای انزوای جمهوری اسلامی خواهد شد، زیرا جغرافیای ایران برای تجارت بین الملل اهمیت جدی پیدا می کند؛ به عبارت دیگر مسیر تجاری عبوری از این کشور یک مزیت مهم برای تجار و کارتل های بزرگ و اقتصاد آسیاست.
۵️- در ورای مرزهای شرق ایران کریدور زمینی و خط آهن برای اتصال به روسیه و شمال اروپا وجود ندارد و در غرب آن نیز به دلیل محدودیت های جغرافیایی مانند کوهستان و دریا و ... به همین صورت. در نتیجه تهران یک فرصت طلایی برای تبدیل خود به عنوان اصلی ترین مسیر زمینی به اروپا را دارد و در همین راستا پس از تکمیل کریدور شمال-جنوب، تکمیل کریدور شرق به غرب نیز باید در دستور کار قرار گیرد.
۶️- سوال مهمی که در خصوص کریدور شمال-جنوب باید پرسید اینست که چرا در سالهای گذشته به خصوص در دوره قبل از تحریم ها و عدم محدودیت جدی در منابع مالی کشور، تکمیل این مسیر مورد توجه نبود؟
۷️- پیش بینی می شود با تکمیل کریدور شمال-جنوب، تا سالانه ۲۵ میلیون تن کالا در سال از طریق ایران جابجا شود و جمهوری اسلامی حداقل ۵ میلیارد دلار از این طریق حق ترانزیت کسب کند و به یک درآمد پایدار آنهم در شرایط تحریمی دست یابد.
در نهایت باید گفت کریدور شمال-جنوب برای ایران علاوه بر آثار پایدار اقتصادی و درآمدزایی، از لحاظ سیاسی، امنیتی و ژئوپلیتیکی نیز تاثیرات چشمگیری خواهد داشت و جغرافیای ایران را برای کشورهای دنیا ارزشمندتر از گذشته می کند و در عرصه بین الملل نیز این کشور را از انزوا خارج کرده و اثرات تحریمی غرب را دچار فرسایش می نماید.
نظر شما