بازار؛ گروه بین الملل: استرالیا اجلاس چهارگانه ۲۰۲۳ را در سیدنی در ۲۴ می برگزار خواهد کرد که سومین نشست رهبران ایالات متحده، ژاپن، هند و استرالیا است. به عنوان بخش مهمی از «استراتژی هند-اقیانوس آرام» ایالات متحده آمریکا، گسترش اتحادیه مرکز توجه بوده و ژاپن و اعضای آسه آن به طور مکرر به عنوان الحاقات احتمالی ذکر می شوند.
با این حال «کارین ژان پیر»، سخنگوی کاخ سفید در یک نشست مطبوعاتی در روز اول ماه مه گفت که کواد هنوز یک مشارکت نسبتا جوان بوده و در حال حاضر هیچ برنامه ای برای اعضای جدید وجود ندارد.
آسیای جنوب شرقی در مرکز منطقه هند و اقیانوسیه قرار دارد و این موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد، آسیای جنوب شرقی را از نظر ژئوپلیتیکی مهم می کند. آسه آن، به عنوان انجمنی از کشورها، دارای عناصر قدرت با مساحت ۴.۴۹ میلیون کیلومتر مربع، جمعیت ۶۶۰ میلیون نفر و تولید ناخالص داخلی ۳.۳۵ تریلیون دلار در سال ۲۰۲۱ است.
از زمان پایان جنگ سرد، آسه آن روابط خود را با قدرت های بزرگ تقویت کرد، به توسعه اقتصادی سریع دست یافت و نفوذ منطقه ای خود را افزایش داد، بنابراین به تدریج مرکزیت خود را در امور منطقه ای تثبیت کرد. در بحبوحه رقابت استراتژیک فزاینده ایالات متحده آمریکا با چین و استراتژی هند و اقیانوس آرام، نگرش و موضع سیاست آسه آن در قبال چین و ایالات متحده در کانون توجه قرار گرفته است.
دولت بایدن نسخه جدیدی از استراتژی هند و اقیانوس آرام ایالات متحده آمریکا را در فوریه ۲۰۲۲ منتشر کرد و بر هماهنگی و همکاری بیشتر با متحدان و شرکای ایالات متحده تاکید کرد.
طی سال گذشته، دولت بایدن همکاری‌های سیاسی و امنیتی دوجانبه را با تکیه بر چنین ائتلاف‌هایی تقویت کرده است. این کشور سازوکارهای جدیدی را در میان متحدان و شرکای خود برای انجام همکاری در زمینه های امنیتی، فناوری و تجاری ایجاد کرده است و به تدریج شبکه اتحادهای دوجانبه در منطقه آسیا-اقیانوسیه مانند کواد، آوکوس، ابتکار فناوری های نوظهور و حیاتی ایالات متحده و هند و ... را تدارک دیده است.
در استراتژی هند و اقیانوس آرام، ایالات متحده به همکاری با اعضای آسه آن اهمیت زیادی می دهد. در حوزه سیاسی، دولت بایدن به برگزاری اجلاس سران آمریکا و آسه آن ادامه می دهد و در سال ۲۰۲۲ روابط ایالات متحده و آسه آن را به یک مشارکت استراتژیک جامع ارتقا داد.
در زمینه اقتصادی، دولت بایدن از چندین عضو آسه آن دعوت کرد تا به چارچوب اقتصادی هند و اقیانوس آرام بپیوندند. در زمینه امنیتی، ایالات متحده همکاری نظامی با فیلیپین را افزایش داده است و تمرینات نظامی مشترک گسترده ای را برگزار کرده و گارد ساحلی ایالات متحده را به کشورهای جنوب شرقی آسیا در امتداد دریای چین جنوبی اعزام کرده است.
هدف از اقدامات ایالات متحده آمریکا نه تنها تقویت روابط با آسه آن، بلکه ایجاد شکاف بین چین و آسه آن است
در سال های اخیر با افزایش قدرت و نفوذ چین، روابط آن با آسه آن نزدیک تر شده است. سال ۲۰۲۱ سی امین سالگرد برقراری روابط گفت و گو بین چین و آسه آن بود و در نوامبر ۲۰۲۱، چین و آسه آن توافق کردند که روابط خود را به یک مشارکت استراتژیک جامع ارتقا دهند.
در زمینه های اقتصادی و تجاری، چین و آسه آن توافقنامه تجارت آزاد چین و آسه آن و ارتقای آن را امضا کردند و واردات و صادرات چین به آسه آن در سال ۲۰۲۲ به ۶.۵۲ تریلیون یوان (۹۷۰ میلیارد دلار) رسید. در زمینه امنیتی، چین و آسه آن اعلامیه رفتار طرفین در دریای چین جنوبی را امضا کرد و در جهت دستیابی به منشور رفتاری تلاش کردند. دو طرف همچنین در طول همه گیری کووید ۱۹ کمک های متقابل ارائه کردند.
این مهم نشان می دهد که آسه آن دیپلماسی متعادلی را در قبال چین و ایالات متحده انجام می دهد و در عین حال روابط نزدیک خود را با هر دو کشور در زمینه های مختلف حفظ می کند. این امر قبلاً منافع بزرگی را برای آسه آن از طرف هر دو قدرت بزرگ به ارمغان آورده لذا این نهاد بین المللی تمایلی به برهم زدن این تعادل و آسیب رساندن به منافع خود ندارد.
آسه آن نمی تواند به یک توازن ۱۰۰ درصدی بین چین و ایالات متحده دست یابد
اگرچه آسه آن از قدرت اقتصادی خاصی برخوردار است، اما تنها بخشی از قدرت جامع آن است. به عنوان یک سازمان بین المللی، آسه آن را نمی توان با یک کشور مقایسه کرد، چه رسد به قدرت اقتصادی و قدرت ملی جامع چین و ایالات متحده. به عبارت دیگر، اگر آسه‌آن بین چین و آمریکا طرفی بگیرد، ناگزیر رابطه‌اش با دیگری را بدتر می‌کند و قدرت چین یا آمریکا به اندازه‌ای قوی است که آسه‌آن باید بهای غیرقابل تحملی برای آن بپردازد. این امر به آ سه آن یادآوری می‌کند که نمی‌تواند طرفداری کند زیرا خطرات و هزینه‌های بالقوه دارد.
به عنوان مثال، اگرچه فیلیپین اخیراً همکاری نظامی خود را با ایالات متحده تقویت کرده است، اما همچنان روابط خود را با چین به طور فعال حفظ می کند، جدایی از مناقشه دریای چین جنوبی و روابط دوجانبه را برجسته می کند و بارها تأکید می کند که ایالات متحده نمی تواند از پایگاه های نظامی آن استفاده کند.
علاوه بر این باید توجه داشت که در واقعیت، روابط بین‌الملل نمی‌تواند به وضعیت ایده‌آلیستی کامل دست یابد. آسه آن نمی تواند به یک توازن ۱۰۰ درصدی بین چین و ایالات متحده دست یابد، همچنین چین و ایالات متحده آمریکا نباید انتظار داشته باشند که آسه آن همکاری خود را به طور کامل با دیگری قطع کند. به عنوان مثال، مشارکت آسه‌آن در سازوکارهای «چند جانبه» به رهبری آمریکا به معنای «ایستادن آسه‌آن در کنار» آمریکا نیست، بلکه بستگی به این دارد که محتوا و روش‌های همکاری آن‌ها به منافع ملی چین آسیب می رساند یا خیر.
به همین ترتیب، مانورهای نظامی مشترک چین با سنگاپور نمی تواند نشان دهد که سنگاپور، شریک امنیتی مهم ایالات متحده، همکاری نظامی با ایالات متحده آمریکا را ترک کرده یا چین را در آغوش گرفته است.
نظر شما