بازار؛ گروه بین الملل: حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران در سفر اخیر خود به عمان از دریافت ایده‌هایی درباره احیای برجام خبر داد و از نقش سازنده و نیات صادقانه سلطان عمان در این خصوص تشکر کرد. جزئیاتی از این پیشنهادات منتشر نشده است. از سوی دیگر سلطان عمان قرار است سفری به ایران داشته باشد.
همچنین رسانه های غربی از پیشنهاد امریکا در خصوص توافق موقت خبر داده بودند که ایران هر گونه توافق موقت درباره مذاکرات احیای برجام را رد کرد.
همچنین در جدیدترین تحول، آژانس بین المللی انرژی اتمی دوربینهای جدید که در سفر رافائل گروسی مدیر کل آژانس مورد تفاهم ایران و آژانس قرار گرفته بود را در برخی سایتهای هسته ای مورد توافق با ایران نصب کرده است.
در خصوص این موضوع خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «پل پیلار» استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا انجام داده که در ادامه می آید.
«پل پیلار» یکی از سردبیران نشریه نشنال اینترست، و عضو ارشد مرکز تحقیقات امنیتی دانشگاه جورج تاون و نیز مرکز سیاست‌های امنیتی ژنو است. وی در سال ۲۰۰۵ پس از ۲۸ سال فعالیت در جامعه اطلاعاتی ایالات متحده از سازمان اطلاعات مرکزی (DCI) بازنشسته شد و پس از آن به عنوان استاد مهمان در برنامه مطالعات امنیتی در دانشگاه جورج تاون حضور یافت.
مناصب ارشد دولتی پیلار، شامل افسر اطلاعات ملی خاورنزدیک و آسیای جنوبی، رئیس واحدهای تحلیلی در CIA در حوزه‌های خاورنزدیک، خلیج فارس و آسیای جنوبی، معاون رئیس مرکز ضد تروریستی DCI و دستیار اجرایی مدیر اطلاعات مرکزی بوده است. پروفسور پیلار همچنین در شورای اطلاعات ملی به عنوان یکی از اعضای اصلی گروه تحلیلی آن فعالیت می‌کرد. وی کهنه‌سرباز جنگ ویتنام و افسر بازنشسته ارتش ایالات متحده نیز هست.
پل پلار دارای مدرک افتخاری از کالج دارتموث، لیسانس فلسفه از دانشگاه آکسفورد، و کارشناسی ارشد و دکتری از دانشگاه پرینستون است. کتاب های پل پیلار عبارتند از: «مذاکره برای صلح: خاتمه جنگ بعنوان یک روند چانه‌زنی (۱۹۸۳)»؛ «تروریسم و سیاست خارجی ایالات متحده (۲۰۰۱)»؛ «اطلاعات و سیاست خارجی ایالات متحده: عراق، ۱۱ سپتامبر و اصلاح اشتباهات (۲۰۱۱)» و «چرا آمریکا جهان را اشتباه می‌فهمد: تجربه ملی و ریشه‌های سوءبرداشت (۲۰۱۶)».
*حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در سفر اخیر خود به عمان از دریافت برنامه هایی برای احیای برجام خبر داد. از سوی دیگر قرار است سلطان عمان به ایران سفر کند. به نظر می رسد سفر سلطان عمان به ایران می تواند زمینه را برای آغاز مذاکرات هسته ای فراهم کند. ارزیابی شما چیست؟
عمان یکی از بهترین و بر اساس تجربه، یکی از واجد شرایط ترین و بالقوه ترین میانجی ها بین ایران و ایالات متحده است. مشارکت عمانی ها خوب است، اما نمی توان گفت که آیا نشست های اخیر حاوی مواردی است که می تواند در مذاکرات آتی مبنا قرار گیرد.
*جزئیات طرحی که عمان به امیرعبداللهیان اطلاع داده منتشر نمی شود. اما پیش از آن اعلام شده بود که آمریکا خواهان توافق موقت است که ایران آن را رد کرد. به نظر می رسد طرح مسقط مربوط به این پیشنهاد باشد. ارزیابی شما چیست؟
نوعی توافق کم بها، صرف نظر از اینکه به عنوان گامی موقت به سوی چیزی بزرگتر توصیف شود یا نه، در حال حاضر محتمل تر از احیای کامل برجام - در صورت امکان چنین توافقی - است. با این حال، هنوز دلیلی برای شک وجود دارد که دولت ایالات متحده تا چه اندازه می‌خواهد برای دستیابی به چنین توافقی اولویت قائل شود. یکی از پیچیدگی‌های احتمالی دولت بایدن این است که هر توافق جدیدی که یک بازگرداندن ساده برجام نباشد، در معرض بررسی جدید کنگره قرار می‌گیرد، جایی که جمهوری‌خواهان به شدت با آن مخالفت می‌کنند. ساختار بازنگری، ممکن است یک توافق جدید همچنان پابرجا بماند، اما این آن نوع دعوای سیاسی نیست که بایدن - که اخیراً قصد خود را برای نامزدی مجدد در انتخابات اعلام کرد - بخواهد انجام دهد.
*اخیراً اعلام شد که کشورهای اروپایی با برخی از اعضای غیردائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به منظور بررسی فعال شدن سازوکار اسنپبک علیه ایران جلسه داشته اند. به نظر شما این موضوع بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد یا خیر؟
اگرچه مکانیسم ماشه به طور خاص مربوط به پایبندی ایران به برجام بود، نقش ایران در حمایت از روسیه در جنگش در اوکراین، اکنون به شدت بر تفکر اروپایی تأثیر گذاشته است. این امکان وجود دارد که اروپایی‌ها از کاهش تعهدات ایران به محدودیت‌های غنی‌سازی برجام - حتی با وجود اینکه آمریکا قبلاً این توافق را نقض کرده بود - به عنوان مبنایی برای استناد به مکانیسم ماشه استفاده کنند، در حالی که انگیزه اصلی اروپایی‌ها معطوف به جنگ روسیه و اوکراین است تا مساله هسته ای ایران.
*برخی از تحریم های مربوط به برنامه موشکی و پهپادی ایران (بر اساس بندهای غروب آفتاب) در اکتبر امسال برداشته می شود. این موضوع تا چه اندازه می تواند طرف مقابل برجام را به آغاز گفت و گو ترغیب کند؟
فکر نمی کنم گذر از این نقطه عطف کمکی کند. فعالیت بیشتر ایران در مورد موشک ها و پهپادها فقط به شاهین ها در ایالات متحده و اروپا انرژی می دهد. و نمی‌دانم رهایی از برخی محدودیت‌های برجام چگونه انگیزه ایران را برای مذاکره افزایش می‌دهد.
* با توجه به تحولات اخیر، آغاز مذاکرات را تا چه حد محتمل می دانید؟
احتمالاً آزمایش‌های غیررسمی و اعلام‌نشده راه ها از طریق عمانی‌ها یا هر وسیله دیگری انجام خواهد شد. اما من انتظار از سرگیری مذاکرات رسمی در وین به این زودی ها را ندارم.
نظر شما