هیفاء پردل؛ بازار: تابستان سال گذشته خبر حذف یارانه از خوراک دام در رسانه‌ها منتشر شد و در پی آن قیمت خوراک دام چندین برابر افزایش یافت.
به دنبال این امر موج ورشکستگی دامداران به راه افتاده و صف دام‌ها مقابل کشتارگاه‌ها شکل گرفت و یا برخی افراد سودجو دام‌های کشور را شبانه به آن طرف مرزها قاچاق کردند که در نهایت دود این اقدام هم در چشم تولید کننده و در نهایت مصرف کننده رفت که می‌بایست برای تولید دام کلی هزینه کند و مصرف کننده نگون بخت برای خرید یک کیلو گوشت هزینه‌های سرسام آوری را پرداخت کند.
طبق گفته دامداران که می‌گویند با افزایش قیمت تمام شده تولید دام حاصل از افزایش چندین برابری خوراک برای این امر باید دو میلیارد تومان نقدینگی داشته باشیم تا خوراک مورد نیاز دام خود را خریداری کنیم حال با این مشکل دامداران ورشکسته شدند و دامداران قم که آن را قطب تولید دام در کشور می‌نامند از این قاعده مستثنی نبودند؛ بسیاری از دامداران در دامشهر دام‌های خود را فروختند و یا ورشکست شدند. افرادی سودجو هم وارد میدان شده و دام‌های ضعیف و نحیف را با قیمت‌های بسیار کم خریداری کردند ولی با قیمت‌های بسیار نجومی به کشورهای عربی فروختند.
در حالی که بارها مقام معظم رهبری بر تولید ملی و تکیه بر توان و ظرفیت داخلی تأکید دارند و کشوری که توانسته در همه حوزه‌ها پیشرفت کند چرا باید در تولید خوراک دام با چالش روبرو باشد؟
چند سالی است که در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی قم در زمینه تولید خوراک دام از پسماند پوست پسته تحقیقات و پژوهش‌های مهمی صورت گرفته که اکنون به مرحله ترویجی و اجرایی رسیده است؛ طرحی که به موجب آن خوراک دام از پسماند پوست پسته تهیه می‌شود.
یکی از اصلی‌ترین موارد مورد غفلت شده در کشاورزی در کشور بهره‌گیری از پسماند محصولات کشاورزی برای تهیه خوراک دام است
وقتی برای نخستین بار این طرح در یک واحد پرواری گاوداری در دامشهر اجرا شد دام‌ها با رغبت از این خوراک استفاده کردند و موجبات رضایت دامدار را به همراه داشته است.
سالانه حجم بسیاری پسماند و مواد دورریز در باغات کشاورزی و کارخانه‌های تولید کننده آبمیوه و چیپس تولید می‌شود و حال اگر هم میادین میوه و تره‌بار را جزو این آمار اضافه کنیم بسیار بیشتر می‌شود در حالی که این مواد اگر دور ریخته شوند می‌توانند مشکلات زیست محیطی به همراه داشته باشند در حالی که منابع بسیار مهمی برای تولید خوراک دام به شمار می‌روند.
در استان قم که در آن کمبود منابع آبی بسیار محسوس است و از سویی اقلیم خشک و شکننده‌ای دارد راهی جز اصلاح اقلام زیر کشت و حرکت به سمت محصولات کم آب‌بر مانند پسته نیست؛ در ۲۰ هزار هکتار از مزارع قم پسته کشت می‌شود که چیزی حدود ۸ هزار هکتار آن بارور است اگر در این استان سالانه ۱۰ هزار تن پسته تولید شود ۷۰ درصد آن پوست پسته است که دورریز می‌شود که می‌تواند خاک را آلوده کند ولی می‌توان از آن برای تولید خوراک دام استفاده کرد.
مسعود ترابی، رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی قم در گفت‌وگو با خبرنگار بازار ضمن اشاره به وضعیت کشاورزی در این استان، از تلاش‌های انجام شده در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی قم برای استفاده از پسماندهای محصولات کشاورزی برای تهیه خوراک دام خبر می‌دهد که این گفت‌وگو بدین شرح است:
* با کمک تحقیقات و دانش چگونه می‌توان مشکل امروز دامداران در تهیه خوراک را برطرف کرد؟
یکی از اصلی‌ترین موارد مورد غفلت شده در کشاورزی در کشور بهره‌گیری از پسماند محصولات کشاورزی برای تهیه خوراک دام است اگر ما سالانه ۲۳ میلیون تن خوراک دام نیاز داشته باشیم و در مقابل حدود ۲ و نیم تا ۳ و نیم تن پسماند کشاورزی تولید می‌شود که برای تولید هر کیلوگرم آن چقدر آب هزینه می‌شود ولی متأسفانه دورریز می‌شود که اگر وارد چرخه دام شود مانند طرح‌هایی که در بهره‌وری آب مورد استفاده قرار می‌گیرد می‌تواند در خوراک دام هم صرفه‌جویی و به کاهش تورم که شعار سال است ختم شود.
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی زیرمجموعه مرکز تحقیقات و ترویج کشاورزی است و به عبارتی اصلی‌ترین معاونت وزارت کشاورزی محسوب می‌شود که وظیفه آن تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی است؛ در قم مأموریت ما در چند شاخه تقسیم‌بندی شده و وظیفه اصلی ما پژوهش در حوزه‌های منابع طبیعی، کشاورزی و علوم دامی است. در ابتدا ما مشکلات در سطح استان را رصد می‌کنیم تا مشکلات کشاورزی را برطرف کنیم.
قم از گذشته‌های دور قطب مهم تولید دام بوده و دامی که از منطقه غرب وارد کشور می‌شود در این استان کشتار و در اختیار تهران و شهرهای اطراف قرار می‌گیرد
سالانه بین ۳۰ تا ۴۰ طرح تحقیقاتی در استان قم اجرا می‌کنیم و نتایج آن در جهاد کشاورزی اجرا می‌شود؛ برای حفظ منابع پایین در آب و خاک ما فعالیت‌های تحقیقاتی مطلوبی داریم؛ قم یک استان خشک و کویری است و با اقلیم شکننده‌ای که دارد باعث بحران گرد و غبار است که ما باید گیاهانی که با این اقلیم سازگاری دارند را ترویج کنیم تا از این تهدیدها جلوگیری شود.
* وضعیت کشاورزی و دامداری در قم چگونه است؟
به کشاورزی قم دقت کنید؛ قم کوچک‌ترین استان کشور است و هفت دهم مساحت ایران را شامل می‌شود که در سطح کشاورزی نیز استانی کوچک است اما بهره‌برداران و کشاورزان آن در کشور مطرح هستند؛ ما کشاورزان نمونه‌ای در حوزه تولید پسته و حتی تولید ماهیان خاویاری داریم. عرصه کشاورزی در قم ۱۰۰ هزار هکتار است و با توجه به کمبود منابع آبی سالانه ۶۰ هزار هکتار آن کشت می‌شود.
۱۰ درصد تولید تخم مرغ کشور در قم تولید می‌شود که افتخاری برای این استان است و قم از گذشته‌های دور قطب مهم تولید دام بوده است
اما در حوزه دام قم از استان‌های مطرح کشور است و در حوزه تولید تخم مرغ ما ۱۰ درصد تولید تخم مرغ کشور را به خود اختصاص داده‌ایم که افتخاری برای قم است و این استان از گذشته‌های دور قطب مهم تولید دام بوده، دامی که از منطقه غرب وارد کشور می‌شود در قم کشتار و در اختیار تهران و شهرهای اطراف قرار می‌گیرد، این دام‌ها با توجه به زمان اندکی که در استان قم قرار دارند باید تغذیه مناسبی داشته باشند و اگر قم کشاورزی مطلوبی نداشته و توان تولید علوفه کافی برای این حجم از دام را نداشته باشد مشکلات غیر جبرانی ایجاد خواهد شد.
بر اساس سخنان ترابی و با توجه به تحقیقات و پژوهشی که در مرکز تحقیقات کشاورزی قم صورت گرفته است می‌تواند انقلابی عظیم در صنعت دامداری کشور که این روزها حال خوشی هم ندارد ایجاد و از سویی در سالی که به عنوان «مهار تورم و رشد تولید» از سوی مقام معظم رهبری نام‌گذاری شده باعث خودکفایی کشور در زمینه خوراک دام باشد و قم را به استان پایلوت و قطب در تولید خوراک دام از پسماند پسته و حتی دیگر محصولات کشاورزی دورریز تبدیل کند.
نظر شما