به گزارش بازار به نقل از صداوسیما، محسن پاک آئین، رئیس پیشین ستاد افغانستان وزارت امور خارجه گفت: براساس سابقه تاریخی، دیپلماسی اقتصادی جایگاهی در سیاست خارجی داشته است، اما به دلیل رویکرد دولت های قبل با توجه به شرایط هر زمان نوساناتی داشته است.
وی افزود: در سال ۱۳۶۰ وزارت امورخارجه یک معاونت اقتصادی داشت، اما به دلیل جنگ تحمیلی رویکرد سیاسی وزارت امور خارجه غلبه بر اقتصاد داشت و کار معاونت اقتصادی هم بیشتر چانه زنی برای خرید اقلام ویژه و جلب نظر مشتریان نفتی برای فروش نفت در کشورهای مختلف بود.
جدی شدن دیپلماسی اقتصادی در دوران کنونی
پاک آئین با اشاره به اینکه آن طور که دیپلماسی اقتصادی امروز مطرح است در دهه ۶۰ نبود، تصریح کرد: بعد از جنگ تحمیلی، آقای هاشمی رفسنجانی از دستگاه سیاست خارجی خود خواست سفرایی انتخاب شوند که بتوانند سرمایه گذار خارجی جذب کنند. در این مقطع رویکرد اقتصادی در دستور کار این وزارتخانه قرار گرفت. در دوره های بعدی هم کماکان این رویکرد ادامه پیدا و با شروع تحریم ها هم توجه به دیپلماسی اقتصادی افزایش پیدا کرد.
سفیر سابق ایران در ازبکستان و چند کشور دیگر اظهار داشت: در حال حاضر معاونت اقتصادی در وزارت امور خارجه فعال شده است، در کنار آن شورای هماهنگی اقتصادی متشکل از نمایندگانی از تمام وزارتخانه هایی است که در خارج کشور فعالیت اقتصادی انجام می دهند نیز داریم. در مقطع کنونی حضور رایزن ها در کشورهای مختلف افزایش پیدا کرده است و به نظر می رسد توجه به دیپلماسی اقتصادی با توجه به سختی تحریم ها بیشتر از گذشته شده است.
لزوم فراهم کردن شرایط تجارت خارجی
پاک آئین در بخش دیگری تصریح کرد: اولین کاری که در دنیا باید انجام دهیم این است که با کشورهای مختلف رابطه داشته باشیم، رابطه ای که برپایه اراده سیاسی میان کشورها شکل گرفته باشد. در زمانی که در ازبکستان سفیر بودم رابطه با آنها پیش نمی رفت به این دلیل که مقام اول کشورشان این را نمی خواست. معتقدم اراده سیاسی باید وجود داشته باشد تا رابطه اقتصادی شکل بگیرد.
وی گفت: در رابطه با دیپلماسی اقتصادی هدف اصلی مقاوم سازی اقتصاد با توجه به کاهش وابستگی به درآمد نفتی است، وظیفه دیپلماسی عمومی نیز یافتن بازارهای جدید است. ساختن کالاهای غیرنفتی اولویتی اصلی محسوب می شود اگر در مقطعی به دنبال یافتن مشتری برای نفت بودیم امروز می خواهیم وابستگی به خام فروشی را کم کنیم.
داشتن استراتژی یک ضرورت است
رئیس پیشین ستاد افغانستان وزارت امور خارجه همچنین گفت: دولت ها باید استراتژی داشته باشند، در حوزه راهبرد مشکلی نداریم. در سند چشم انداز راهبردها را معلوم کردیم. به عنوان مثال اینکه می خواهیم وابستگی به درآمد نفتی کاهش پیدا کند در این سند مشخص است. اما اینکه دولت ها خوب عمل کردند یا خیر بحث دیگری است.
وی افزود: امروز به دنبال این هستیم که به جای خام فروشی در پالایشگاه ها، فراوری مواد پتروشیمی ایجاد کنیم چون می توان با تولیدات دیگر صادرات انجام دهیم همان طور که بنزین را توانستیم صادر کنیم. در دوره قبل تحریم بنزین شدیم اما به دلیل تولید این محصول آمریکایی ها تحریم بنزین را از دستور کار خارج کردند.
دیپلماسی اقتصادی ابزاری برای جهش تولید
پاک آئین ادامه داد: راهبرد دیگر رونق تولید است که در سند چشم انداز نیز مورد اشاره است و امسال هم به عنوان جهش تولید مطرح شده است. اگر تولید نداشتیم چطور می توانستیم از جهش تولید صحبت کنیم. بنابراین مشکلی در راهبردهایمان نداریم اما دولت ها سلایق مختلفی دارند همه باید در جهت جهش تولید حرکت کنند که راهبردها عملی شود و دیپلماسی اقتصادی در این راه یک ابزار است.
وی تأکید کرد: در دیپلماسی اقتصادی دستگاه سیاست خارجی خودش متصدی نیست و در سفارتخانه ها افراد مسئول خودشان کالا را جهت فروش به بازار نمی برند. آنها برای بازاریابی و فروش شرایط را برای فعالیت تجار فراهم می کنند و در جایی که بشود واردات کالایی به کشور انجام شود که مقرون به صرفه است شرایط را مهیا می کنند.
نظر شما