بازار؛ گروه استانها: به رغم اینکه سال ها به حوزه تولید و رونق اقتصادی تاکید شده اما به باور فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان تصمیمات و سیاست گذاری های دولت به گونه ای بوده که انگیزه ای این روزها برای تولیدکنندگان باقی نگذاشته است.
مطابق آمارها میزان سرمایه گذاری در سال های اخیر در مقایسه با دهه ۹۰ کاهش قابل توجهی داشته که یکی از علل آن نبود امنیت سرمایه گذاری به شمار می رود. بر اساس اظهارات سرمایه گذاران، تصمیمات شتاب زده، بی‌اعتمادی دولت به بخش خصوصی و بی ثباتی در بازار باعث کاهش انگیزه صاحبان سرمایه برای مشارکت در حوزه تولید شده است. به اعتقاد کارشناسان، سیاست اقتصاد دولتی و قیمتگذاری دستوری، خلق پول توسط بانک مرکزی و افزایش نقدینگی از تصمصمات اشتباهی است که سالهاست دولت به تداوم اجرای آن اصرار دارد.
به باور اقتصاددانان تنها راه خروج کشور از شرایط فعلی، اقتصاد آزاد و بر پایه عرضه و تقاضاست موضوعی که «فرخ قبادی» مدرس دانشگاه و تحلیلگر حوزه اقتصاد هم آن را تائید می کند و می گوید: توسعه دیپلماسی اقتصادی راهکار دیگری است که به توسعه تولید کمک خواهد کرد. زیرا هیچ گاه نمی توان در شرایطی که تحریم های گسترده کشور را فراگرفته و با سایر کشورها ارتباط خوبی نداریم، یک اقتصاد پر رونق را متصور شویم. مشروح این گفتگو را بخوانید.
* توصیه شما به دولت برای بهبود شرایط اقتصاد کشور چیست؟
دولت باید دست از قیمت گذاری دستوری بردارد چراکه اقتصاد دستوری باعث آسیب به تولید خواهد بود. به عنوان مثال ۷۰ درصد قیمت تمام شده مرغ مربوط به هزینه نهاده ها است. بعد از برداشتن دلار ترجیحی قیمت مرغ افزایش پیدا کرد و تعزیرات خواستار فروش مرغ به قیمت پایین تر شد که در این شرایط چاره ای جز کاهش جوجه ریزی، تخلف و یا ورشکستگی برای تولید کننده نمی ماند که در شرایط فعلی شاهد همه این اتفاقات هستیم.
نمی توان قیمت همه کالا ها را کنترل کرد زیرا این عرضه و تقاضا است که باعث تعیین نرخ کالا ها می شود
نمی توان قیمت همه کالا ها را کنترل کرد زیرا این عرضه و تقاضا است که باعث تعیین نرخ کالا ها می شود. البته دولت می تواند در برخی موارد حاد، در بازارها مداخله کند اما نه به عنوان یک راهکار همیشگی. نرخ گذاری بی حساب و کتاب و دلبخواهی عوارضی در پی دارد که هم اکنون در بازار شاهد آنها هستیم.
به هیچ وجه نمی‌توان در اقتصادی که سرمایه گذاری مبتنی بر بازار است همه چیز را تحت کنترل دولت قرار داد زیرا قیمت های غیر منطقی موجب کمبود کالا و تشکیل صف و ایحاد بازار سیاه می شود. در نهایت همه، اعم از تولید کننده و مصرف کننده زیان می بینند.
* چرا در سال های اخیر سرمایه گذاری در تولید کاهش یافته است؟
از سال ۹۰ سرمایه گذاری به تدریج کاهش یافته است و دلیل آن عدم توانائی تولید کننده در پیش بینی سرنوشت سرمایه‌ای است که در کار تولیدی قرار می دهد زیرا در کشور ما نرخ تورم هیچ ثباتی ندارد و تولید کننده با عدم قطعیت های متعدد مواجه است. بنابراین سرمایه گذار ترجیح می دهد سرمایه خود را در حوزه های کم ریسک، با بازدهی نسبتا سریع، مثلا در خرید و فروش زمین و ملک هزینه کند.
در چنین وضعیتی سرمایه گذاری های تولیدی کاهش یافته و رشد تولید بسیار کم می شود از سوی دیگر ساخت کارخانه و انجام کار تولیدی زمان بر و همراه با ریسک است، و همه از حوزه تولید فراری هستند زیرا سودی که از سرمایه گذاری غیرتولیدی نصیب سرمایه گذار می شود به مراتب بی دردسر و بیشتر از کار تولیدی است.
* کاهش روابط ایران با دنیا چه تاثیری بر اقتصاد کشور دارد؟
باید بپذیریم که ما در یک جزیره زندگی نمی کنیم و باید روابط خود را با سایر کشورها حفظ کنیم. اما درحال حاضر روابط ما در دنیا در بدترین حالت ممکن قرار دارد و تحریم ها هم مزید بر علت شده است. هیچ گاه نمی توان در شرایطی که تحریم های گسترده کشور ما را فراگرفته است یک اقتصاد پر رونق را متصور شویم.
باید تلاش شود تا تحریم ها برداشته یا تخفیف داده شود
نباید این شرایط را صرفا به گردن تحریم ها انداخت زیرا ناکارآمدی مدیران و تصمیمات اشتباه آنان اوضاع را وخیم تر کرده و از آنجا که برای انتصاب مدیران بهتر و متخصص، محدودیت هایی وجود دارد پس بهترین کار در چنین وضعیتی این است که مسئولان حداقل دخالت را اعمال کنند و اجازه دهند بازار، میزان عرضه و تقاضا و تولید کننده برای اقتصاد تصمیم گیری کنند.
* راهکار خروج از این شرایط چیست؟
آشتی با دنیا نخستین اقدام است باید تلاش شود تا تحریم ها برداشته یا تخفیف داده شود و نباید صرفاً به امید کشورهای چین و روسیه باشیم. حرف ما وابستگی به کشورهای دیگر نیست بلکه باید شرایط تعامل فراهم شود همانطور که بین سایر کشورها این تعامل وجود دارد. در کشور ما تولید کننده هیچ نقشی در تعیین مزد کارگر، قیمت نهاده و قیمت فروش ندارد. با چنین وضعیتی چه انتظاری می توان از تولید کننده داشت؟
تولید کننده تصمیم به صادرات می گیرد، قرارداد می بندد اما ناگهان با ممنوعیت صادرات مواجه می شود.بنابراین نمی توان انتظار داشت در چنین شرایطی اوضاع روز به روز بهتر شود مردم ایران از حدود ۱۰ سال گذشته بالای ۳۰ درصد فقیر تر شده اند. بیکاری، تورم و نارضایتی مردم شرایط فعلی را خلق می کند و هیچ داروی معجزه آسایی وجود ندارد که به یکباره همه چیز را حل کند بلکه زمانی با رضایتمندی مواجه خواهیم شد که تصمیماتی اصولی ، و بر مبنای منطقی روشن گرفته شود.
نظر شما