بازار؛ گروه بین الملل: سیاستگذاران انرژی عربستان مکرراً - از سوی کشورهای اوپک پلاس و کشورهای خارج از اوپک پلاس- تحت فشار قرار گرفتهاند تا سیاستهایی را برای تعدیل آشفتگیهای اقتصادی جهانی و رفع خواستههای با انگیزه سیاسی توسعه دهند. این در حالی است که در داخل جهت پاسخگویی به جاهطلبیهای اقتصادی محلی تحت فشار قرار میگیرند و باید با نیازها، محدودیت ها و انتقالات توسعه صنعت همگام باشند.
در مقابل این پسزمینه، از سال ۲۰۱۵ و تحت سیاست جدید «اول عربستان سعودی»، سیاستگذاران سعودی از سیاست چند دهه ایفای نقش متعادلکننده بازار و قیمتگذار به نقش فعالتر در قیمتگذاری انرژی و مداخله جهت تاثیرگذاری بر بازارهای جهای انرژی روی آوردهاند. این امر منجر به جدا شدن سیاست انرژی عربستان از نقش آن به عنوان تثبیت کننده منابع انرژی جهانی و در نتیجه جدا شدن از نظم جهانی به رهبری ایالات متحده می شود.
انتخاب های سیاست انرژی ریاض پس از سال ۲۰۱۵، به دلیل شرایط سیاسی و بازار از جمله رقابت ژئوپلیتیکی و منطقه ای، تولید نفت و تعادل عرضه و تقاضا، قیمت گذاری و رقابت سهم بازار، افزایش ظرفیت تولیدی و مازاد و ملاحظات اقتصادی محلی اتخاذ شده است
انتخاب های سیاست انرژی ریاض پس از سال ۲۰۱۵، به دلیل شرایط سیاسی و بازار از جمله رقابت ژئوپلیتیکی و منطقه ای، تولید نفت و تعادل عرضه و تقاضا، قیمت گذاری و رقابت سهم بازار، افزایش ظرفیت تولیدی و مازاد و ملاحظات اقتصادی محلی اتخاذ شده است. این انتخاب های سیاستی مظهر اهداف بلندمدت عربستان است که شامل حفظ قیمت های بالای نفت برای تامین مالی تنوع اقتصادی چشم انداز ۲۰۳۰ و در عین حال طولانی کردن سلطه نفت و گاز در ترکیب انرژی جهانی است.
ویژگیهای بارز سیاستهای انرژی پس از ۲۰۱۵ شامل ارتقای اوپک به اوپک پلاس در سال ۲۰۱۶ است که راه را برای تغییر سیستم نفتی مبتنی بر دلار و مشارکت فعال عربستان سعودی در بازارهای انرژی غیرنفتی و انتقال انرژی گستردهتر هموار کرد.
در سال ۲۰۱۹، عربستان سعودی تجارت نفت را با ارزهای دیگر به غیر از دلار آمریکا آغاز کرد و در سال ۲۰۲۲، این پادشاهی به طور جدی گزینه های معامله نفت به یوان با چین را بررسی کرد
علاوه بر این در سال ۲۰۱۹، عربستان سعودی تجارت نفت را با ارزهای دیگر به غیر از دلار آمریکا آغاز کرد و در سال ۲۰۲۲، این پادشاهی به طور جدی گزینه های معامله نفت به یوان با چین را بررسی کرد.
در کنار هم، عربستان سعودی برای افزایش سرمایهگذاری محلی و جهانی در انرژیهای تجدیدپذیر و در عین حال سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه در سطح جهانی تلاش میکند. پادشاهی تا سال ۲۰۳۰ متعهد شده است حدود ۱۰۰ میلیارد دلار در زمینه انرژی های تجدیدپذیر سرمایه گذاری کند.
در حالی که این انتخابهای سیاست انرژی پس از سال ۲۰۱۵ قدرت عربستان را در صحنه سیاسی جهانی ممکن میسازد، پویایی سیاسی حاصل میتواند در سطح داخلی و جهانی نتیجه معکوس داشته باشد؛ از جمله جدا کردن سیاست انرژی از سیاست امنیتی
در حالی که این انتخابهای سیاست انرژی پس از سال ۲۰۱۵ قدرت عربستان را در صحنه سیاسی جهانی ممکن میسازد، پویایی سیاسی حاصل میتواند در سطح داخلی و جهانی نتیجه معکوس داشته باشد؛ از جمله جدا کردن سیاست انرژی از سیاست امنیتی. بخش انرژی عربستان سعودی از زمان تأسیس این بخش در دهه ۱۹۳۰ در ساختار امنیت جهانی مهم بوده است.
استراتژی های ایجاد شده توسط سیاستهای جدید انرژی عربستان سعودی، قبلاً در توافقهای سیاسی طولانی مدتی که امنیت عربستان سعودی را تشکیل میدادند، شور و شعف ایجاد کرده است.
این تحولات به جای کمک به معکوس کردن روند عقبنشینی ایالات متحده آمریکا در منطقه، اولویتزدایی خلیجفارس و امنیت عربستان سعودی را تقویت کرده است. شاید تعجب آور نباشد که این امر با تصور آمریکایی ها مبنی بر اینکه عربستان سعودی به طور فزاینده ای از نفت به عنوان یک ابزار سیاسی استفاده می کند، مطابقت دارد.
علاوه بر این، از آنجایی که انقلاب شیل باعث حذف اولویت آمریکا از نفت عربستان شده است، سیاستگذاران سعودی در بازگرداندن وضعیت نفت در برابر امنیت پادشاهی قبل از سال ۲۰۱۵ شکست خوردهاند و به وضعیتی منجر شده که در آن جنبش حوثیها میتوانند حملاتی را به عربستان سعودی انجام دهند از جمله حمله حوثی ها به تأسیسات نفتی عربستان در سالهای ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲.
گشایش بخش انرژی عربستان سعودی برای سرمایهگذاریهای چینی فقط تصویر سیاسی و امنیتی را پیچیده میکند، حتی اگر این سرمایهگذاریها توسط سهام خصوصی ایالات متحده آمریکا انجام شود. برای مثال خصوصی سازی خطوط لوله ۱۵.۵ میلیارد دلاری گاز است که در اصل برای محافظت از زیرساخت های عربستان در برابر حملات آینده در نظر گرفته شده است.
از آنجایی که دولت عربستان سعودی به سمت بازنگری در سیاست ها و فرآیند سیاست گذاری در بخش انرژی حرکت می کند، باید بداند که سیاست ها انرژی آن پیامدهای سیاسی دارند. در چارچوب تغییر نظم بینالمللی و قدرت بینالمللی، این پیامدهای سیاسی میتواند جایگاه سیاسی و امنیت جهانی عربستان سعودی را به خطر بیندازد.
نظر شما