هیفاء پردل؛ بازار: به روزهای آخر سال نزدیک می‌شویم و اندک زمانی به آمدن بهار و نوروزی نمانده است؛ سنت‌هایی است که در فرهنگ ما باید قبل از رسیدن عید و بهار با یک برنامه‌ریزی اجرا شوند. از جمله خریدهای شب عید؛ در گذشته برای خرید شب عید خانواده‌ها به تکاپو افتاده و از هم پیشی می‌گرفتند. بازارها هم تا لحظه تحویل سال شلوغ بود.
اما تلاطم بازار کنونی و وضعیت اقتصادی و نوسانات ارزی یقه و دامن بازار شب عید را هم گرفته است و باعث شده تا مهمترین نماد سفره عید که همان آجیل و شیرینی و میوه است با قیمت‌های نجومی عرضه شود؛ از قیمت سرسام آور و نجومی پسته که کیلویی بین ۸۰۰ هزار تا یک میلیون تومان عرضه می‌شود گرفته تا قیمت دیگر آجیل‌ها و مغزیجات و هم‌چنین شیرینی و میوه که با تلاطم روبرو است.
تکاپوی خانواده ها و گرانی اقلام
این روزهای پایانی سال خانواده‌ها در تکاپو هستند تا برای مهمانی‌های عید لباس نو تهیه کنند و والدین به ویژه پدران با خرید پوشاک و کیف و کفش مناسب خنده را به خانواده خود هدیه کنند اما قیمت‌ها به قدری بالا رفته و نجومی شده که اشک دهک‌های پایین جامعه درآورده است؛ بی شک قیمت‌های بالای بازار شب عید نه تنها بر دهک‌های پایین بلکه بر قشر متوسط و حتی پول‌دار هم بی‌تأثیر نیست.
اگر نگاهی به بازارهای قم داشته باشیم هر چند با شلوغی روبرو می‌شویم اما مخاطبان خرید شب عید انگشت شمار بوده و گویی برخی خانواده‌ها امسال تماشاچی خریدهای قبل از نوروز هستند؛ انگار آشفتگی و تلاطم دلار و ارز یقه بازار شب عید را هم گرفته و از میوه مصرفی مردم گرفته تا شیرینی و پوشاک و آجیل همه با دلار مقایسه و قیمت‌گذاری شده است.
با گذر از مغازه‌های آجیل فروشی و خشکباری که زمانی در این روزهای پایانی سال جای سوزن انداختن در آن نبود پی می‌بریم که دیگر آجیل هم از سفره‌های نوروزی مردم پر کشیده است
با گذر از مغازه‌های آجیل فروشی و خشکباری که زمانی در این روزهای پایانی سال جای سوزن انداختن در آن نبود پی می‌بریم که دیگر آجیل هم از سفره‌های نوروزی مردم پر کشیده است؛ از بازار میوه و تره بار هم اگر بخواهیم حالی بپرسیم از یک ماه قبل از عید وضعیت آن گویا است از گرانی پیاز گرفته تا موز و سیب که انگار به جدول میوه‌های لاکچری پیوسته‌اند و دهک‌های پایین و قشر کارگر باید آن را تنها تماشا کنند.
گرانی اقلام مختلف
بازار لباس و کیف و کفش هم همین وضعیت را دارد. اگر بخواهیم اندکی خوش‌بینانه حساب و کتاب کرده و بازارهای عادی و جنس دم دستی را حساب کنیم باید هر خانواده برای پوشاک بیش از سه میلیون تومان هزینه کند؛ برای تهیه مانتوهایی که انتهای مغازه‌ها و شاید مدل‌های سال گذشته مانده تا چادر و روسری و کیف و کفش باید هزینه‌های سنگینی را تحمل کرد.
برخی مغازه‌داران کیف و کفش و پوشاک در روزهای پایانی سال اجناس خود را ۲۰ درصد گران کرده‌اند تا از قافله دلار عقب نمانند؛ اینجا گویی همه‌چیز با دلار مقایسه می‌شود به نظر کنترل و نظارت هم از دست اتحادیه‌ها در رفته است. اگر بخواهیم کالایی را قیمت بگیریم قدم به قدم قیمت آن بالاتر می‌رود.
با توجه به بودجه دهک‌های پایین جامعه و قشر حقوق‌بگیر و کارگر انگار امسال این قشر نصیبی از بازار شب عید ندارند در حالی هرساله دست اندرکاران سازمان صنعت، معدن و تجارت و اتاق اصناف بازارچه‌های شب عید و یا نمایشگاه‌های بهاره برگزار می‌کردند تا این لحظه از این نمایشگاه‌ها در قم خبری نیست.
رد پای دلار در بازار پوشاک قم
محسن احمدی، فروشنده پوشاک در پاساژ موسی بن جعفر(ع) است که از او درباره وضعیت بازار می‌پرسم که می‌گوید: وضعیت فروش خوبی نداریم می‌بینید مغازه شلوغ است اما مشتری نیستند فقط قیمت می‌گیرند و از مغازه بیرون می‌روند امسال ما برای عید کاسبی خوبی نداشتیم وضعیت بازار پوشاک بسیار آشفته است.
وی می‌افزاید: کارگر و یا آن پدری که ماهیانه ۵ میلیون حقوق دریافت می‌کند چگونه می‌تواند برای اعضای خانواده خود در شب عید خرید کند وقتی یک شلوار دخترانه آن هم از درجه چندم بیش از ۴۰۰ هزار تومان به فروش می‌رود این پدر چگونه می‌تواند خانواده را راضی کند؟
از او می‌پرسم چرا قیمت بازار پوشاک بیش از حد بالا رفته است که بیان می‌کند: وقتی همه چیز با دلار سنجیده می‌شود نتیجه آن همین می‌شود؛ زمانی که پوشاک را از مبدأ با این قیمت بالا می‌خریم ما هم برای سود بیشتر قیمت‌ها را بالا بردیم هرچیزی که می‌خریم با دلار و ارز حساب و کتاب می‌شود ما هم باید پول اجاره و هزینه‌های دیگر را بدهیم و ناچاریم روی قیمت پوشاک چند درصد اضافه کنیم.
احمدی در پاسخ به این سؤال که مگر ما تولید کننده پوشاک نداریم و چرا دلار باید بر این بازار اثر بگذارد؟ عنوان می‌کند: درست است ما تولیدی پوشاک مناسبی برای همه گروه‌ها داریم اما خود همین تولیدکنندگان ایرانی هم تولید خود را با دلار محاسبه می‌کنند لذا ما هم ۲۰ درصد به آن اضافه می‌کنیم وقتی این نوسانات باشد همه وسوسه می‌شوند با دلار قیمت گذاری کنند.
شرمندگی برخی خانواده‌ها در شب عید
سید محمد حسینی تبار که سرپرست یک خانواده پنج نفره و کارگر یک شرکت است در رابطه با بازار شب عید می‌گوید: با عیدی و حقوقم و مبلغی که خانم من از چند ماه پیش پس‌انداز کرده بچه‌ها را برای خرید به بازار آوردم ولی وقتی قیمت‌های بالا را می‌بینم به خدا مغزم سوت می‌کشد. آخر انصاف هم خوب است مگر یک کارگر چقدر حقوق می‌گیرد؟ از قدیم هنگام شب عید برای خوشحالی خانواده در رقابت بودیم اما خیلی‌ها باید در شب عید شرمنده خانواده خود باشند.
کارگر و یا آن پدری که ماهیانه ۵ میلیون حقوق دریافت می‌کند چگونه می‌تواند برای اعضای خانواده خود در شب عید خرید کند
این شهروند قمی که با بغض گفت‌وگو می‌کند در ادامه می‌افزاید: حداقل برای دهک‌هایی مانند من نمایشگاه و یا حراجی‌هایی گذاشته شود که بتوانیم برای خانواده خرید کنیم دست به هرچی می‌زنیم وقتی قیمت‌ها را می‌پرسیم متحیر می‌شویم از قیمت آجیل گرفته تا شیرینی کم‌ترین آن میوه است که هر قدمی برمی‌داری قیمت‌ها متغیر می‌شود.
وی خطاب به مسئولان می‌افزاید: از مسئولان می‌پرسم آیا از کف بازار خبر دارند؟ می‌دانند چی به سر دهک‌های پایین جامعه آمده است؟ اقشاری که تمکن مالی دارند قدرت خرید دارند ولی با حقوق ۵ میلیون تومانی مگر می‌شود اصلاً پا به بازار گذاشت؟ شما حتی توانایی نداشتید که عیدی کارگر و بازنشسته‌ها را عادلانه حساب کنید مگر با عیدی یک میلیون و ۸۰۰ تومان چه چیزی می‌توان خرید؟
آجیل به جدول کالاهای لاکچری پیوست
یک بانوی قمی نیز به خبرنگار بازار می‌گوید: اصلاً صحبت آجیل نکنید؛ آجیل از سال گذشته هم قیمت آن بالا رفته بود اما نه به شدت امسال. پسته که باید دور آن را خط بکشیم چون بین ۸۰۰ هزار تا یک میلیون تومان به فروش می‌رود میوه موز و سیب و حتی خیار که نگویید حتی درجه چندم آن قیمت بالایی دارد. امسال ما نمی‌توانیم پذیرای هیچ مهمانی باشیم و نه ما به مهمانی می‌رویم.
طاهره آراسته می‌افزاید: وسایل هفت سین هم سر به فلک کشیده سنت قدیمی ما همین سفره هفت سین ساده بود که خانواده را دور خود جمع می‌کرد اما ماهی و تنگ و غیره با قیمت‌های بالایی به فروش می‌رود صله ارحام از سنت‌های دیگر و قابل ستایش شب عید است اما با این وضعیت بازار مردم حتی دیگر قید صله رحم و بازدیدها را زده‌اند اگر بخواهی ساده‌ترین مهمانی را بگیری باید کلی هزینه کنی که اکثریت مردم توانایی ندارند.
کاش حداقل مسئولان ما همین شب عید را مدیریت می‌کردند و تنظیم بازار کرده تا مردم بتوانند خرید عید داشته باشند
وی عنوان می‌کند: قیمت شیرینی و میوه گرفته تا گوشت و ماهی مردم را کلافه کرده است؛ مهمانی هم نگیریم خانواده‌ای که عروس و داماد دارد مگر می‌تواند خرید نکند کاش حداقل مسئولان ما همین شب عید را مدیریت می‌کردند و تنظیم بازار کرده تا مردم بتوانند خرید عید داشته باشند. این همان مردمی هستند که در ۲۲ بهمن امسال تعهد به نظام را نشان دادند. مردم همیشه پای کار هستند اما برخی مسئولان ما بی‌مسئولیت هستند.
در حالی که برای بررسی وضعیت بازار شب عید بارها و مکرر از طریق اتاق اصناف جویای وضعیت اقدامات اتحادیه‌های مختلف بودیم با در بسته روبرو شدیم و تنها اتحادیه میوه و تره و بار و پوشاک پاسخگو بودند تردیدی نیست که با توجه به کم‌کاری آنها حرفی برای گفتن وجود ندارد.
فروش پوشاک با ۲۰ درصد سود در قم
احمد میری، رئیس اتحادیه فروشندگان پوشاک قم در گفت‌وگو با خبرنگار بازار درباره وضعیت پوشاک در قم می‌گوید: در کشور همه چیز با دلار سنجیده می‌شود تولیدی‌ها پوشاک را با قیمت بسیار بالایی به صنوف می‌فروشند این صنف هم ۲۰ درصد سود بر روی قیمت‌ها کشیده و عرضه می‌کنند با وضعیت اقتصادی کنونی بازار پوشاک در قم تعریفی ندارد.
وی عنوان می‌کند: بازار شب عید خلوت شده و همه به فکر پیگیری بازار طلا و دلار افتاده‌اند بازار رقابتی شده است با این وضع موجود خانواده‌ها قدرت خرید ندارند بازرسین ما هم بر قیمت‌ها رسیدگی می‌کنند.
از وی درباره این که امسال فروش بهاره و یا حراجی شب عید وجود دارد یا خیر می‌پرسم که می‌گوید: قرار بود از ۲۰ اسفند فروش فوق العاده شب عید داشته باشیم که اندکی با تأخیر روبرو شده و ما منتظر بنرها هستیم در این نوع فروش فروشنده‌ها فقط ۱۰ درصد سود بر روی کالای خود کشیده و فروش می‌کنند.
افزایش صادرات و یخ‌زدگی‌ها متهمان اصلی افزایش قیمت بازار میوه
خالقی رئیس اتحادیه صنف میوه و تره بار هم می‌گوید: دلیل این افزایش قیمت‌هایی که انواع میوه با آن روبرو بوده افزایش حجم صادرات و کمبود میوه در بازارها است؛ هم‌چنین با وجود یخ‌زدگی‌ها قیمت‌ها بالا رفته است دلیل گرانی پیاز هم صادرات به کشور پاکستان بود ولی قیمت بازار ۱۲ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است. طبق سال‌های گذشته ما در مناطق هشت گانه قم ۱۴ غرفه برای فروش و عرصه میوه شب عید در نظر گرفته این ولی هنوز قیمت‌ها مصوب نشده است.
پدری که به همراه خانواده خود در بازار و پاساژها قدم می‌زند هر لحظه ناامیدتر شده و نگرانی از اینکه شرمنده فرزندان شود در چشمانش نمایان می‌شود. او که تا این لحظه بنرهای سطح شهر را جست‌وجو می‌کرد نا نشانی از نمایشگاه عرضه کالا بیابد اکنون در این فکر است که هزینه کدام قسمت از زندگی را حذف کند تا بتواند برق شادی در چشمان فرزندانش در آستانه نوروز ببیند.
نظر شما