روند حاکم بر برجام باید عوض شود؛ شرایط، مطلوب هیچ یک از طرفین نیست

بازار؛ گروه بین الملل: «رافائل گروسی» مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شامگاه شنبه پس از بازگشت از تهران در فرودگاه وین گفت که با ایران توافق کردیم که اجازه دسترسی به اطلاعات و مکان‌ها به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داده شود.

وی در این خصوص اعلام کرد: «سایت فردو به بازرسی بیشتر نیاز دارد و ما شدت بازرسی در آنجا را افزایش خواهیم داد. بازرسی‌ها از سایت فردو ۵۰ درصد افزایش خواهد داشت که پیشرفت بسیار مهمی از نظر شفافیت به شمار می‌آید و تجهیزات نظارتی فعالیت‌های هسته‌ای در تعدادی از اماکن دوباره نصب می‌شود».

گروسی همچنین گفت: «تلاش خواهیم کرد که در سریع ترین زمان ممکن تحقیقات درباره ذرات هسته‌ای پیدا شده در سایت‌های اعلام نشده انجام شود».

مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اضافه کرد: «چیزی که مهم بوده این است که ما بر روی بازرسی‌ها، دسترسی به افراد و دسترسی به مواد به خصوص توافق کردیم که این یک تغییر است».

گروسی درباره پیدا شدن ذرات اورانیوم ۸۴ درصد غنی شده گفت: «توجه به این نکته مهم است که هیچ تولید یا انباشتن اورانیوم غنی شده در این سطح وجود نداشته است. این بسیار مهم است و مردم نباید گمراه شوند».

متعاقب این اظهارات بهروز کمالوندی در مورد نصب دوربین‌های جدید در تأسیسات هسته‌ای نیز تاکید کرد که در مورد نصب دوربین‌ها صحبت یا توافقی صورت نگرفته است.

وی در مورد ادعای افزایش ۵۰ درصدی بازرسی‌های آژانس از مکان‌های هسته‌ای ایران گفت: از آنجایی که برای اولین بار در مجتمع فردو غنی سازی ۶۰ درصد آغاز شده بود و بر اساس رویکرد پادمانی بازرسی‌ها باید افزایش پیدا می‌کرد زیرا اصولاً با افزایش سطح غنی سازی و یا ورود مواد حساس‌تر به مؤسسه میزان بازرسی‌ها با توافق طرفین افزایش پیدا می‌کند.

کمالوندی همچنین خاطرنشان کرد: بر همین مبنا تعداد بازرسی‌های فردو پیشتر هشت مورد بوده که با توجه به سطح غنی سازی بالاتر به ۱۱ مورد افزایش پیدا کرده است.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی همچنین در واکنش به برخی اخبار مبنی بر توافق با آژانس برای دسترسی به سه مکان ادعایی بر اساس میزان درخواست آژانس گفت: هیچ بحثی در مورد میزان دسترسی به سه مکان ادعایی مطرح نشده و با توجه به دسترسی قبلی به این مکان‌ها اصولاً لزومی به دسترسی بیشتر دیده نمی‌شود و آژانس نیز تا کنون چنین درخواستی نداشته است.

خبرنگار بازار در گفتگو با پروفسور «فرانک فن هیپل» معاون اسبق کاخ سفید و استاد دانشگاه پرینستون به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می آید.

حوزه تحقیقاتی «فن هیپل» در زمینه علوم و فناوری شامل مواردی چون کنترل تسلیحات اتمی و منع اشاعه هسته‌ای، انرژی و توازن سیاست گذاری در عرصه‌های تکنولوژی است.

پروفسور «فرانک فن هیپل» معاون اسبق کاخ سفید در خصوص سفر «رافائل گروسی» مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به ایران به خبرنگار بازار گفت: من گزارش 28 فوریه 2023 مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شورای آژانس درباره اجرای برجام توسط ایران را خوانده‌ام. آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارش می دهد که ایران نرخ غنی سازی و انباشت محصول غنی شده خود را به 60 درصد افزایش داده است.

وی در ادامه یادآور شد: غنی سازی 60 درصدی درجه غنی سازی مربوط به سلاح نیست اما قابل استفاده در تسلیحات است.

معاون اسبق کاخ سفید در ادامه گفت: ایران این کار را انجام می دهد تا بر کشورهای 1+5 فشار بیاورد که شرکت هایشان از تحریم های آمریکا تبعیت می کنند که ایران از آن رنج می برد.

وی در ادامه چند سوال را مطرح کرد و گفت: نمی‌دانم این وضعیت به کجا می‌رود: آیا اسرائیل و یا آمریکا تأسیسات هسته‌ای ایران را بمباران خواهند کرد؟ آیا ایران دهمین کشور مجهز به سلاح هسته ای می شود؟ آیا هر دو اتفاق می افتد؟

استاد دانشگاه پرینستون در ادامه افزود: بدیهی است، علیرغم پیشرفت‌هایمان در فناوری، ما از نظر اخلاقی فراتر از دستورات عهد عتیق برای تلافی پیشرفت نکرده‌ایم: «چشم در برابر چشم؛ دندان در برابر دندان».

وی در پایان تأکید کرد: این چرخه باید عوض شود و برای تغییر آن باید تلاش کرد. این روند مطلوب نیست و نتیجه ای برای هیچ طرفی ندارد.