فرشته بامری؛ بازار: استفاده از برگ، شاخه و تنه درختان قدیمی ترین روش برای تامین مایحتاج زندگی و همچنین درمان بیماری ها است. امروزه بسیاری از گیاهان دارویی نه تنها در خوراک روزانه ما حضور دارند بلکه در علم پزشکی و همچنین صنعت مورد بهره برداری قرار می گیرند.
یکی از این گونه ها درختچه‌ای بومی با ارزش به نام «مورینگا» است؛ این گونه کمیاب در سطحی حدود یک میلیون هکتار در مناطق کوهستانی و همچنین جنوب شرق ایران، از بشاگرد هرمزگان گرفته تا بخش هایی از سیستان و بلوچستان تا مرز پاکستان یافت می شود.
این درخت با دارا بودن ارزش‌های حفاظتی آب و خاک، زیستگاه مناسبی برای حیات وحش محسوب می شود از این درختچه برای علوفه، سوخت، آجیل و تنقلات، روغن با مصارف متعدد خوراکی و تولید انواع دارو استفاده می شود.
گز روغنی (مورینگا) را می توان به صورت رویشی تکثیر و به صورت تجاری مورد کشت قرار داد. از طرفی درختچه «گاز رخ» این قابلیت را دارد تا در فهرست جاذبه های گردشگری سیستان و بلوچستان قرار گیرد.
سیستان و بلوچستان درختان کهنسال و تنومندی دارد که در میان مردم استان مورد توجه واقع شده است. از جمله می توان به انجیر معابد چابهار، سرو زربین سنگان و گز کهنسال بی بی دوست درختانی که در میان اهالی منطقه از قداست و جایگاه خاصی برخوردار هستند، اشاره کرد.
بالاترین تراکم گز روغنی در شهرستان های نیکشهر و فنوج در تنگه فنوج به بخش بنت قرار دارد. در شهرستان فنوج بیش از یک هزار هکتار از درختان گز روغن وجود دارد. به عقیده کارشناسان این حوزه کشاورزان می توانند با کاشت بذر این درختچه به احداث باغ های مورینگا در منطقه خود بپردازند
فروش بذر گز روغنی در فروشگاهها
رامین رجحانی، فروشنده بذر گیاهان زینتی در گفت و گو با خبرنگار بازار اظهار کرد: بسیاری از مردم تصور می کنند گیاهان دارویی گیاهانی کمیاب و حفاظت شده هستند و کاشتن آنها امکانپذیر نیست.
وی گفت: یکی از آسان ترین روش های تهیه بذر گیاهان دارویی خرید بذر به صورت اینترنتی است.
وی تصریح کرد: کشاورزان می توانند با کاشت بذر این درختچه به احداث باغ های مورینگا در منطقه خود بپردازند. در فروشگاه ما بذر انواع گیاهان زینتی و کمیاب از جمله مورینگا به فروش می رسد.
رجحانی افزود: بذر مورینگا بسته بندی است و در هر بسته تعداد ۳ عدد بذر درخت گز قرار دارد.
وی با اشاره به اینکه، قیمت هر بسته ۲۲هزار تومن است، تصریح کرد: بذر این گیاه پس از دو هفته جوانه می زند و در گلدان های بزرگ نیز قابل کشت است.
در گذشته مرسوم بوده که عصاره حاصله از جوشانده برگ گز روغنی برای آماده‌سازی مشک آب مورد استفاده قرار می گرفت و این روش هنوز هم در روستاها و میان عشایر مورد استفاده قرار می گیرد
نعمت الله رئیسی شهروند نیکشهری در گفت و گو با خبرنگار بازار اظهار کرد: بومیان محلی از برگ، شاخه، میوه، پوست و تفاله میوه درخت گز به عنوان علوفه دامهایی نظیر بز و گوسفند استفاده می کنند.
وی گفت: گلهای گز روغنی برای پرورش زنبور عسل و تهیه عسل با خاصیت دارویی مناسب است.
رئیسی تصریح کرد: در گذشته مرسوم بوده که عصاره حاصله از جوشانده برگ گز روغنی برای آماده‌سازی مشک آب مورد استفاده قرار می گرفت و این روش هنوز هم در روستاها و میان عشایر مورد استفاده قرار می گیرد.
این شهروند نیکشهری گفت: مردمان این خطه از ریشه درخت ادویه ای تهیه که به هضم غذا کمک بسیاری می‌کند.
گز روغنی تکثیر می شود
مسعود اکبری، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار بازار اظهار داشت: در نظر داریم تا به توسعه گلهای زینتی و میوه های گرمسیری از طریق آزمایشگاه کشت بافت دانشگاه آزاد بپردازیم.
وی با اشاره به اینکه یکی از این گونه ها گز روغنی خواهد بود، گفت: قرار است در این آزمایشگاه گونه های کمیاب و با ارزش تکثیر و به تولید انبوه برسد و در اختیار کشاورزان و بهره برداران بخش کشاورزی قرار گیرد.
اکبری افزود: مطالعات گز روغنی در استان انجام شده است و نمونه برداری از خاک برگ و میوه درخت صورت گرفته است.
وی تصریح کرد: بر اساس مطالعات انجام شده بهترین گونه گز روغنی در شهرستان نیکشهر تا فنوج وجود دارد.
مردم محلی گز روغنی را به صورت خام به کشورهای حوزه خلیج فارس صادر می کنند و در آنجا فرآوری می شود
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی سیستان و بلوچستان، گفت: مردم محلی گز روغنی را به صورت خام به کشورهای حوزه خلیج فارس صادر می کنند و این محصول در آنجا فرآوری می شود.
اکبری افزود: با احداث مزارع کشت گز روغنی می توان اشتغالزایی و درآمدزایی بالایی را برای کشور به ارمغان آورد و در اقتصاد منطقه نقش کلیدی ایفا کرد همچنین محصولات به دست آمده از این طرح به شدت دارای کشش صادراتی بوده و سهم به سزایی از صادرات غیرنفتی کشور را می تواند به خود اختصاص دهد.
وی تصریح کرد: درخت‌گز روغنی سالی ۲ بار بذر می‌دهد و روغنی که از آن گرفته می‌شود یکی از گران‌ترین روغن‌های دنیا به شمار می‌رود.
اکبری بیان کرد: گز روغنی با درخت گز تفاوت دارد و دارای برگهایی کشیده و چرب است؛ همچنین ظاهر میوه این درخت شبیه باقلا بوده و دانه هایی شبیه پسته دارد که خوردنی است.
در حال حاضر «مورینگا» به علت خواص دارویی، بهداشتی و غذایی در جهان به یک صنعت تبدیل شده است و در آمد بالایی را عاید تولید کنندگان کرده است.
اما این گونه با ارزش در ایران، گیاهی ناشناخته باقی مانده و تنها به صورت محلی؛ در استانهای جنوبی کشور آن هم به طور بی رویه مورد بهره برداری قرار می گیرد در حقیقت گز روغنی می تواند کشورهای حوزه خلیج فارس را به ما وابسته کند.
نظر شما