بازار؛ گروه راه و مسکن: مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی امروز در حالی بسته تشویقی کالبدی برای نوسازی بافت‌های فرسوده مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری با حمایت‌های لازم از ساکنان، سازندگان و انبوه‌سازان را در ۱۹ بند به استانداران ابلاغ کرد که همچنان بانک ها موافقت خود را با پرداخت تسهیلات به بخش مسکن و احیای بافت های فرسوده اعلام نکرده اند.
اواخر ماه گذشته بود که محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور در حضور مدیران عامل ۱۹ بانک دولتی و خصوصی کشور با اشاره به اینکه بانکها در تخصیص تسهیلات بخش مسکن از تعهدات و برنامه پیش‌بینی شده عقب هستند، بر ضرورت اجرای برنامه‌ای جهشی برای تسریع در پرداخت تسهیلات این بخش تأکید کرده و گفته بود: بانک‌های عامل باید با خلاقیت در روش‌های بانکداری و نوآوری در تأمین منابع مسکن و جذب نقدینگی، مشارکت و نقش جدی‌تری در تولید مسکن ایفا کنند.
اگر چه از اظهارات معاون اول رئیس جمهور هنوز یک ماه نمی گذرد و احتمال اینکه ۱۹ مدیر عامل بانک دولتی و خصوصی به این اظهارات توجه کرده و بخواهند با روش های بانکداری نوین و نوآوری در تامین منابع به بخش مسکن توجه کنند اما به نظر می رسد هنوز بانک های دولتی و خصوصی موضوع بخش مسکن و احیای نوسازی بافت های فرسوده را جدی نگرفته اند.
مصوبات ابلاغی دارای ویژگی‌های رویکرد نوسازی محله‌ای، فرصت ویژه برای سازندگان و مالکان، توانمندسازی اقتصادی ساکنان بافت فرسوده از طریق انعطاف‌پذیری در ضوابط استقرار کاربری‌ها و با رویکرد درهم تنیدگی مسکن و اشتغال و ایجاد ارزش افزوده روی دارایی‌های ساکنان و افزایش کیفیت فضای سکونت است
این ابلاغیه ۱۹ بندی وزیر راه و شهرسازی با هدف افزایش کیفیت زندگی شهروندان ساکن در این بافت‌ها و همچنین پیشبرد اهداف قانون جهش تولید مسکن صورت گرفته است و نشان می دهد که مصوبات ابلاغی دارای ویژگی‌های انعطاف پذیری مصوبه نسبت به شرایط ویژه هر شهر، رویکرد نوسازی محله‌ای، فرصت ویژه برای سازندگان و مالکان، توانمندسازی اقتصادی ساکنان بافت فرسوده از طریق انعطاف‌پذیری در ضوابط استقرار کاربری‌ها و با رویکرد درهم تنیدگی مسکن و اشتغال و ایجاد ارزش افزوده روی دارایی‌های ساکنان و افزایش کیفیت فضای سکونت است.
جزئیات ۱۹ بندی بسته تشویقی کالبدی برای نوسازی بافت‌های فرسوده در چهار گروه انواع مشوقهای پیش بینی شده در مصوبه شورایعالی شهرسازی و معماری شامل بازآفرینی یکپارچه در مقیاس بلوک شهری، نوسازی در مقیاس محورهای اصلی محله ای، نوسازی در عمق بافت فرسوده شهری و ضوابط تشویقی نوسازی قطعات غیرقابل تجمیع است.
اعطای حداکثر دو طبقه تشویقی نسبت به تراکم مجاز طرح مصوب، عدم احتساب مساحت بالکن و تراس در محاسبه تراکم ساختمانی، امکان پیشروی طولی تا ۲ متر پس از اصلاحی مشروط به رعایت همجواری و حقوق همسایگی و امکان احداث حداکثر یک درب اضافه مشروط به تأمین ضریب تأمین یک پارکینگ برای هر واحد مسکونی از جمله مشوقهای پیش‌بینی شده است
اعطای حداکثر دو طبقه تشویقی نسبت به تراکم مجاز طرح مصوب، اعطای حداکثر یک طبقه تشویقی نسبت به تراکم مجاز طرح مصوب، عدم احتساب مساحت بالکن و تراس در محاسبه تراکم ساختمانی، امکان پیشروی طولی تا ۲ متر پس از اصلاحی مشروط به رعایت همجواری و حقوق همسایگی و امکان احداث حداکثر یک درب اضافه مشروط به تأمین ضریب تأمین یک پارکینگ برای هر واحد مسکونی از جمله مشوقهای پیش‌بینی شده در مصوبه شورایعالی شهرسازی و معماری است.
محمد آئینی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیر عامل شرکت بازآفرینی شهری ایران در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری بازار با اشاره به اینکه یکی از موضوعاتی که برای نوسازی بافت فرسوده مانع است و دغدغه ای که مردم دارند موضوع اسکان موقت است و در بسته های تشویقی این موضوع به خوبی دیده شده است گفت: در دوران نوسازی کسانی که علاقمند هستند اگر خودشان یا سازنده ای که با آنها قرارداد می بندند و شریک می شود در همان منطقه و حوالی امکانی برای آنها فراهم کند که بتوانند سرکشی روزانه نسبت به پروژه خود داشته باشند. این اقدام کمک بزرگی به مردم است که بتوانند با رهن و اجاره اسکان موقت پیدا کنند و سازنده اگر ممکن باشد امکان آن را نداشته باشد در واقع دولت می تواند با تسهیلاتی که شاید عدد آن بالا نباشد این امکان را فراهم کند.
در تهران عدد تسهیلات اسکان موقت که سال گذشته رشد ۵۰ درصدی خوبی داشت و هنوز نسبت به این روزها عدد قابل توجهی نیست ۶۰ میلیون تومان و در سایر شهرها ۴۵ میلیون تومان است
وی افزود: در تهران عدد تسهیلات اسکان موقت که سال گذشته رشد ۵۰ درصدی خوبی داشت و هنوز نسبت به این روزها عدد قابل توجهی نیست ۶۰ میلیون تومان و در سایر شهرها ۴۵ میلیون تومان است. به هر حال باید یک برنامه برای متناسب سازی این عدد و حمایت از آنها انجام داد تا دردسرهای آن برای دریافت تسهیلات اسکان موقت را بپوشاند.
اما موضوعی که این روزها اکثر دینفعان به خصوص سازندگان مسکن را نگران کرده و عملا احیا و بازسازی بافت های فرسوده را با کُندی مواجه کرده است این است که بانک های خصوصی و دولتی چندان علاقه ای به پرداخت تسهیلات مسکن به خصوص تسهیلات ارزان قیمت ندارند.
دولت و وزارت راه و شهرسازی به دنبال این است که بانک ها را راضی کند تا آنها وام با نرخ سود ۹ درصدی اعطا کنند. یعنی اینکه متقاضیان و ساکنان بافت فرسوده از تسهیلات مسکن ملی استفاده کرده و فرم «ج» آنها قرمز شود. این اقدام به نظر می رسد که با مخالفت سخت بانکها مواجه شده است
دولت و وزارت راه و شهرسازی به دنبال این است که بانک ها را راضی کند تا آنها وام با نرخ سود ۹ درصدی اعطا کنند. یعنی اینکه متقاضیان و ساکنان بافت فرسوده از تسهیلات مسکن ملی استفاده کرده و فرم «ج» آنها قرمز شود. این اقدام به نظر می رسد که با مخالفت سخت بانکها مواجه شده است.
معاون وزیر راه و شهرسازی در این خصوص می گوید: مشکل منابع است و یارانه عظیمی می طلبد. باید در صندوق ملی زمین اعتباری باشد که بتوانیم از آنجا تسهیلات یارانه ای بگیریم. مثلا ما ۲۰ هزار متقاضی نهضت ملی مسکن را می پذیریم که از بافت فرسوده مسکن خریداری کنند به شرط اینکه یارانه آن تعلق یگیرد.
صدیف بدری نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس با تایید اینکه احیای بافت های فرسوده بهتر از ساخت مسکن در مناطقی که زیرساخت ندارد خواهد بود در این خصوص می گوید: وزارت راه و شهرسازی برای ساخت خانه باید اولویت را به احیای بافت های فرسوده داخل شهرها بدهد چرا که در این مناطق زیرساخت‌ها و تاسیسات زیر بنایی وجود دارد. هر چقدر وسعت خدمات افزایش پیدا کند، کیفیت خدمات نیز در این شرایط سیر نزولی به خود می‌گیرد. بنابر این بهتر است در همان مناطق بافت های فرسوده که خدمات شهری مناسبی وجود داشته، ساخت مسکن اتفاق بیافتد.
اگر دولت با دادن یارانه به بافت های فرسوده موافقت کند و بتواند نظر مثبت بانک ها را جلب کند یک بار برای همیشه می تواند سرعت نوسازی در بافت های فرسوده را بالا ببرد
این اظهارات نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس نشان می دهد که اگر دولت با دادن یارانه به بافت های فرسوده موافقت کند و بتواند نظر مثبت بانک ها را جلب کند یک بار برای همیشه می تواند سرعت نوسازی در بافت های فرسوده را بالا ببرد.
نماینده مردم اردبیل در مجلس شورای اسلامی تاکید دارد: وزارت راه و شهرسازی در اولویت‌های بعدی ساخت مسکن باید به اراضی و مناطق نردیک به محدوده شهری توجه کرده و از این مناطق برای ساخت خانه‌های طرح نهضت ملی مسکن استفاده کند سپس شهرهای اطراف کلانشهرها فضای بسیار مناسبی برای مهار سرریز جمعیت کلانشهرها به شمار می رود که باید مورد توجه قرار بگیرند و موضوع الحاق اراضی به شهرها و ایجاد شهرک‌های جدید به دلیل هزینه‌های زیادی که برای تامین تاسیسات زیربنایی و روبنایی نیاز دارند، باید در اولویت آخر دولت قرار بگیرند.
اگر چه نمایندگان مجلس شورای اسلامی، دولت و وزارت راه و شهرسازی موافق توجه بانک ها در پرداخت تسهیلات مسکن هستند اما خود بانک ها در دادن وام علاقه ای ندارند به طوریکه شنیده می شود پرداخت تسهیلات مسکن در بافت فرسوده متوقف شده است.
سید مهدی هدایت مدیر عامل سازمان نوسازی شهر تهران با انتقاد از بانکها درخصوص توقف پرداخت تسهیلات مسکن در بافت فرسوده گفت: اگر قصد داریم تا نقدینگی از بازار کاذب ارز و سکه به بخش مسکن که یک بخش مولد و موتور محرک اقتصادی است هدایت شود بهتر است تا بانک ها به بخش مسکن و به خصوص بافت فرسوده توجه ویژه ای کنند. قطعا این اقدام می تواند به مرور موجب افزایش عرضه و آسانتر شدن مسیر خانه دار شدن شود.
وی می افزاید: به هر حال می دانیم که دولت و بانک ها نیز در بخش تسهیلات در مضیقه هستند بنابراین بسته های تشویقی و جذب سرمایه های خُرد مردم می تواند بازسازی و احیای بافت فرسوده را سرعت ببخشد.
اقبال شاکری یکی دیگر از اعضای کمیسیون عمران مجلس با تاکید بر اینکه نوسازی بافت فرسوده بهترین پتانسیل طرح نهضت ملی مسکن دانست می گوید: اگر دولت قصد دارد به هدف خود که ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی است برسد باید به دادن تسهیلات یارانه ای به واحدهای مسکونی در بافت فرسوده همانند دادن یارانه به طرح مسکن ملی توجه کند.
او حتی احیای بافت فرسوده را بالاتر و در درجه اولویت بالاتری نسبت به ساخت مسکن در شهرهای جدید می داند چرا که معتقد است این اقدام از افزایش و رشد مهاجرت به شهرها نیز خودداری خواهد کرد.
اگر می خواهیم از مهاجرت به شهرها جلوگیری کنیم بهتر است دولت احیای بافت فرسوده را جدی تر بگیرد و حتی برای تسهیلات داده شده به این بخش نیز یارانه اعطا کند
شاکری اضافه کرد: اگر می خواهیم از مهاجرت به شهرها جلوگیری کنیم بهتر است دولت احیای بافت فرسوده را جدی تر بگیرد و حتی برای تسهیلات داده شده به این بخش نیز یارانه اعطا کند. قطعا در این بافت ها که دارای تاسیسات زیربنایی و روبنایی هستند دولت یک قدم جلوتر است و دیگر نیازی به تامین منابع نیست.
وی با اشاره به اینکه ذینفعان باید در احیای بافت فرسوده مورد توجه قرار بگیرند ادامه داد: استفاده از بافت فرسوده شهری، الحاق زمین به شهرها و روستاها را کاهش می‌دهد و همانطور که گفتم افزایش تعداد شهرهای جدید موجب رشد مهاجرت به شهرها می‌شود در حالی که نوسازی بافت‌های فرسوده و استفاده از این مناطق برای ساخت واحدهای طرح نهضت ملی مسکن مانع از مهاجرت می‌شود.
به نظر می رسد این بسته تشویقی ۱۹ بندی که به استانداران ابلاغ شده است و اتفاقا دارای مزیت های نسبی برای تمام ذینفعان خواهد بود برای سرعت بهتر و بیشتر نیازمند یک توجه ویژه در دادن تسهیلات یارانه ای است. اگر چه مدیران بازآفرینی شهری ایران برای مصوب شدن بسته تشویقی احیای بافت فرسوده اشک ریخته و گریه کرده اند اما برای اینکه نوسازی بافت فرسوده سرعت بگیرد باید تسهیلات یارانه ای با همراهی بهتر بانک ها را به همراه داشته باشد.
باید منتظر ماند و دید از ۱۹ مدیر عامل بانک خصوصی و دولتی کدام یک با دولت همراهی خواهند کرد و تسهیلات بانکی را برای احیای بافت فرسوده تسهیل خواهند کرد.
نظر شما