علی جواهری؛ بازار: واژه محال برایش معنا ندارد؛ فضایی که اندیشه و خلاقیت حرف نخست را می زند؛ گاهی سمت و سوی غیرقانونی به خود می گیرد. صحبت از فضای مجازی و هزاران کسب و کاری است که در آن شکل می گیرد. تجارتی که تنها چند کلیک برای شکل گیری آن لازم است. هیچ وقت یکنواخت نیست و هربار ورود محصولات جدید ابعاد متفاوتی را روشن و تعریف می کند. موضوعاتی که می توان به عنوان رویدادهای تجارت الکترونیک نامید برای عده ای درآمدزایی دارد و برای گروهی دیگر ایده ای برای شروع یک شغل است و شاید شکل گیری یک بازار سیاه. در لایه هایی از این فضای مجازی محیط هایی را می توانید پیدا کنید که بیشتر شبیه بازار مکاره جادوگران در دنیای هری پاتر است. محصولاتی با قیمت های باورنکردنی و حتی چیزهایی که حتی خرید و فروششان فراتر از تصور است. این بار به فروش انواع حیوانات مثل مار، عقرب و جغد در فضای مجازی پرداخته و با کارشناسان و فروشندگان این محصولات گفت وگو کرده ایم.
کرم خاکی کیلویی یک میلیون تومان
ظاهرشان چندش آور است. اما این روزها همین کرمهای خاکی کسب و کار به خصوصی را در فضای مجازی به راه انداخته اند. همان هایی که مدتی با روش بازاریابی شبکه ای دامنه پروششان حتی به تهران کشیده شد و برایش پرونده قضایی درست شد. البته داستان پروش دهندگان در این روزها مشکلی ندارد و قیمت هر کیلوگرم آن ۵۰۰هزار تومان است و یک سبد از آن ۳۵۰هزار تومان فروخته می شود. تجارتی پرسود که فضای چندانی نمی خواهد. «مرتضی جعفری» تولیدکننده انواع کرم خاکی در این باره می گوید: «قیمت کرم خاکی حتی به کیلویی یک میلیون تومان هم می رسد. فضای ۶مترمربعی برای پرورش آن کافی است. بیشتر فروش ما در فضای مجازی انجام می گیرد که دست دلالان این عرصه را کوتاه کرده است. کشاورزان و پرورش دهندگان ماهی و.... خریداران این محصول هستند. کرم های خاکی بسته به نوع مصرف به صورت خشک، فریز شده و پودر قابل ارائه میشود. البته این محصولات در حال حاضر در ایران شناخته شده نیستند و طرفداران چندانی ندارند. اکنون کرم خاکی به صورت زنده به فروش می رسد.»
قیمت میلیونی پرنده شوم
خیلی ها معتقدند که شوم است. اما در فضای مجازی به عنوان یک پرنده لاکچری به فروش می رسد. جغدهایی که مشخص نیست از کجا تهیه می شوند بالغ بر ۶۰۰ هزار تا ۲میلیون تومان فروخته می شوند. یکی از فروشندگان جغد در فضای مجازی که حاضر به بیان نامش نیست می گوید: «هزینه نگهداری این پرنده ماهانه ۷۰هزار تومان است.»
او درباره پرورش یا نحوه تهیه جغد برای فروش چیزی نمیگوید ولی بازار تقاضا را برای این پرنده خوب بیان می کند. جغدهایی که به طور غیرقانونی در ایران خرید و فروش می‌شوند، جغدهای مینیاتوری، شاخدار و جغد سفید هستند. این پرنده وحشی نیاز به فضای زیادی دارد و با همه خطراتی که ممکن است برای انسان داشته باشد طرفداران خاص خود را در فضای مجازی دارد. قیمت های جغدهای سفید مینیاتوری قریب به ۷میلیون تومان است.
بازار داغ مار و زهر مار
نمی دانم چند ثانیه می توانید یک مار را در دستتان نگهدارید یا اصلاً حاضر باشید در اتاق در بسته با یک مار تنها باشید. همه موضوعات تقریباً غیرقابل تصور به کنار، وقتی بگوییم مارهای سایز کوچک ۶۰-۵۰ سانتیمتری از ۳ تا ۷ میلیون قیمت دارند و قیمت مارهای بوآ سایزهای بزرگ چند متری تا ۱۵ میلیون تومان هم می رسد. در بازار درهم مجازی حتی زهر مار هم یافت می شود. قیمت یک شیشه ۲گرمی آن ۷میلیون تومان است. این زهر مار طبی است و تاریخ انقضا آن ۲۰۲۲ درج شده. فروشنده این حیوان و زهر مار حاضر به گفت وگو نمی شود. ولی فروش مار در فضای مجازی تبدیل به یک تجارت شده است.
دکتر «علی رضایی» تحلیلگر مسائل اقتصادی و تولید می گوید که فضای مجازی بازار عجیب و غیرقانونی را در تولید و آموزش خزندگانی مثل مار ایجاد کرده است: «گاهی درآمد پرورش مار به چند صد میلیون دلار هم می رسد. اما در کشور ما غیرقانونی محسوب می شود. در کشورهای دیگر هم ضوابط سختی برای پرورش آن وجود دارد. مصارف مار در صنعت پزشکی و علاقه مندی بعضی برای نگهداری این نوع حیوانات در خانه، بازار تقاضای پرورش این خزنده خطرناک را ایجاد می کند. آموزشگاه هایی هستند که مبانی پرورش مار را آموزش می دهند و مبالغ مختلفی تا ۲میلیون تومان و حتی بیشتر را دریافت می کنند که غیرقانونی است. این نوع تجارت بسیار پرسود است و همین موضوع نظر خیلی ها را جلب می کند.» البته بعضی فروشندگان تصویر صفحه از تاییدیه بدون مهر و اعتبار را مبنی بر مجوز پرورش خزنده نمایش می دهند که نمی تواند مورد تایید باشد.
مافیایی با درآمد میلیون دلاری
مارمولک ۵۰۰هزار تومان و ایگونای سبز بزرگ قیمتش به ۴میلیون تومان هم می رسد. اما از این عجیب تر پروش عقرب و خرید وفروش آن در فضای مجازی است . قیمت هر یک گرم سم خشک این موجود برابر با ۱۲۰ میلیون تومان است. دکتر رضایی با بیان اینکه هرگونه فعالیت اقتصادی در رابطه با پرورش و فروش عقرب در کشورمان غیرقانونی است و بازار آزاد و بدون کنترل مجازی به گسترش این نوع تجارت دامن می زند می گوید: «پرورش عقرب بالای صد درصد سودآور است. در ایران ۶۰ گونه عقرب وجود دارد که زهر ۴ نوع آن‌ها بسیار ارزشمند است. این عوامل طی چند سال اخیر موجب شده تا دانشجویان بسیاری برای کسب درآمد به کلاس‌های آموزشی پرورش عقرب بروند و سپس به صید غیرمجاز عقرب‌ها بپردازند. این آموزشگاه های غیرمجاز که اینگونه میلیاردها تومان به جیب می زنند بدون اغراق اعضای مافیایی هستند که از فعالیت های غیرقانونی اینچنینی ده ها میلیون دلار درآمد دارند.»
نظر شما