بازار، گروه استان ها؛ صنعت سفالگری، قدیمی ترین کار هنری بشر است که اغلب کاربرد آن به عنوان ظروف بود، امروزه به منبعی برای کسب درآمد تبدیل شده است. به اعتقاد کارشناسان این هنر که با سرمایه بسیار اندک می تواند به کسب و کاری درآمدزا تبدیل شود به دلیل عدم معرفی مناسب تاکنون مهجور مانده است.
به باور متخصصان، نبود درک درست و لازم از هنر و اقتصاد هنر یکی از دلایل کم فروغی بازار صنعت سفالگری در بین کسب و کارهای خُرد است. «جبار شکاری» مدیر و موسس خانه سفال جرجان در گفتگو با خبرنگار بازار برایمان از چالش ها و نقاط قوت صنعت سفال و سرامیک می گوید. مشروح گفتگو را در زیر بخوانید.
* درباره فعالیت خود توضیح دهید
مجموعه خانه سفال گرگان در دو بخش آموزش و تولید فعالیت دارد. در این مرکز هر آنچه در مورد سفال و سرامیک قابلیت ساخت داشته باشند، تولید می شود. کاشی های دست ساز، مجسمه، ظروف و احیا سفال های نقوش برجسته مورد استفاده در صنایع ساختمانی از جمله این محصولات است.
به باور متخصصان، نبود درک درست و لازم از هنر و اقتصاد هنر یکی از دلایل کم فروغی بازار صنعت سفالگری در بین کسب و کارهای خُرد است
هرچند که تمرکز بیشتر این مجموعه در حوزه تولیدات محصولات هنری است اما در بخش آموزش هم تاکنون ۳۰۰ نفر در این مجموعه آموزش دیدند ضمن اینکه در حال حاضر چهار نفر به طور مستقیم در مجموعه فعالیت دارند که دو نفر از آنها همزمان به تدریس هم می پردازند.
گذشته از مقوله آموزش، در این مجموعه کار طراحی، تولید و آموزش در حوزه تخصصی سفال و سرامیک انجام و خدماتی نظیر فروش مواد اولیه، فروش ابزار آلات، ساخت کوره و آموزش به صورت آکادمیک ارائه می شود که منبع اصلی درآمد ما، طراحی و تولید محصول است اما تقاضا برای تولید ظروف، همیشگی است و طالب بیشتری نسبت به محصولات صنعت ساختمان دارد که البته ۹۰ درصد محصولات تولید هم در خارج گلستان به فروش می رسد.
* چرا تقاضا برای ساختمان کمتر است؟
علت کاهش فروش در بخش کاشی دست ساز برای ساختمان هم به دلیل قیمت بالای آن است با اینحال اغلب انبوه سازان برای دکوراسیون داخلی ساختمان های لوکس از این هنر بهره می برند. به هرحال اگر بنا به اعلام رقم تولید در سال باشد باید گفت در این مجموعه سالیانه حدود هفت تن خاک برای تولید چندین میلیون قطعه ظرف استفاده می شود.
* وجه تمایز مجموعه شما با دیگر فعالان حوزه سفال و سرامیک گلستان چیست؟
وجه تمایز این مرکز با سایر مراکز موجود در استان، فعالیت دانشگاهی و همچنین احیا سفال زرین فام است. در استان گلستان فقط پنج دانش آموخته هنر سرامیک وجود دارد که خدمات خاص و یا کاملی را ارائه نمی دهند و به همین دلیل خانه سفال جرجان تنها مرکز تخصصی سفال، سرامیک و لعاب در گلستان نامیده شده است.
اغلب انبوه سازان برای دکوراسیون داخلی ساختمان های لوکس از این هنربهره می برند
سفال زرین فام در شهرهای کاشان، جرجان قدیم و ساوه تولید میشد که نقوش آن دارای جلای فلزی اما از جنس سرامیک است و ما در خانه سفال جرجان این نوع سفال را احیا کرده ایم و تمرکز را روی طراحی و تولید محصولات سفالی گذاشتیم که با شیوه تزیین زرین فام به وجود می آیند.
* با توجه به نرخ تورم و کاهش توان اقتصادی مردم، فروش شما در سال های اخیر کاهش داشته است؟
بله از زمانی که با اعمال تغییرات در فضای مجازی و فیلترینگ روبرو شدیم. همچنین با توجه به کاهش توان اقتصادی مردم، فروش ما هم تحت تاثیر قرار گرفت. اما علی رغم شرایط موجود، به دلیل اینکه مواد اولیه سفال و سرامیک وارداتی نیست هنوز قیمت قابل قبولی دارد.
* از مشکلات این حوزه بگوئید؟
اطلاع رسانی در این حوزه به درستی انجام نشده؛ بخشی از این وظیفه به عهده هنرمند است و بخشی به مسئولان، مرتبط می شود.گلستان هنرمندان قدرتمند زیادی دارد اما متاسفانه شناخته شده نیستند.
در استان گلستان فقط پنج دانش آموخته هنر سرامیک وجود دارد که به جز مجموعه خانه سفال جرجان، خدمات خاص یا کاملی را ارائه نمی دهند
برخی هنرمندان مشکل هزینه جانبی مثل اجاره ملک دارند و از عهده این هزینه برنمی آیند که در این راستا قانونی تحت عنوان حمایت از هنرمندان، فعالان و استاد کاران هنری تصویب شده و ذیل آن آمده است که اداره کل میراث فرهنگی موظف است با هنرمندان متقاضی برای واگذاری فضای تاریخی همکاری کند اما میراث فرهنگی از اجرای این قانون امتناع می‌کند.
* سخن پایانی؟
افرادی که به هنر علاقمند هستند مشروط به اینکه اصولی و با شناخت وارد این حوزه شوند، با سرمایه ای حدود ۳۰ میلیون تومان می توانند کارگاه خانگی و خودکفا در این بخش راه اندازی کنند. سرامیک مورد نظر را خریداری، رنگ و نقش و نگار آن را طراحی و سرانجام پخت کنند.در واقع برای کسی که می خواهد از صفر این هنر را آغاز کند، مسیر هموار است. بااینحال عدم کسب درآمد از هنر در ذهن ما نهادینه شده که با شناخت کافی از بازار می توان بر این مشکل هم غلبه کرد.
نظر شما