بازار، گروه استانها: کم آبی مدت‌ها است که استان سمنان را آزار می‌دهد و سبب شده تا تولیدکنندگان این استان سال‌های اخیر با خساراتی روبرو شوند. برای رفع این مشکل مدت‌ها است که مباحثی از جمله الگوی کشت و آبیاری نوین مطرح می‌شود موضوعی که اولی بسیار دیر در دستور کار مسئولان استان قرار گرفت و دومی نیز متاسفانه آنطور که باید و شاید جواب نداده است.
۹۰ درصد آب استان سمنان صرف کشاورزی می‌شود و این موضوعی است که بسیاری بر آن به دیده انتقادی می‌نگرند چرا که آمارها نشان می‌دهد که کشاورزی استان در یک دهه اخیر، با کاهش محصول روبرو شده است به عبارت دیگر کارشناسان معتقد هستند که کشاورزی استان کم بهره اما پرمصرف شده است.
در این زمینه الگوی کشت طی دولت سیزدهم الگوی کشت کمی جدی تر در دستور کار قرار گرفته و در نهایت سند الگوی کشت در استان تدوین شد اما کارشناسان اعتقاد دارند که این کار باید در اواخر دهه ۸۰ صورت می گیرد نه ابتدای دهه ۱۴۰۰ اما به هر صورت مسئولان خوش بین هستند که بتوانند کمی در کاهش سهم کشاورزی از استان و افزودن به سهم صنعت و شرب، موفق تر عمل کنند.
توسعه الگوی کشت
استاندار سمنان در گفتگو با خبرنگار بازار، ضمن بیان اینکه اصلاح الگوی ضرورت‌هایی دارد که در زمره آنها می توان به آبیاری نوین اشاره کرد، گفت: توسعه مجتمع های گلخانه‌ای در سراسر استان از جمله دیگر اولویت ها و ضرورت های توسعه الگوی کشت محسوب می شود.
سید محمدرضا هاشمی با بیان اینکه محصولات کم آب به مثابه سومین ضرورت الگوی کشت در استان سمنان بر در دستور کار قرار دارد، ابراز کرد: از جمله دیگر موضوعاتی که در سال‌جاری به خصوص بیش از گذشته به آن تاکید داریم افزایش بهره وری با استفاده از دانش بنیان ها است.
۹۰ درصد آب استان سمنان صرف کشاورزی می شود این موضوعی است که بسیاری بر آن به دیده انتقادی می نگرند
وی با بیان اینکه دو اولویت در زمینه کم آبی در استان سمنان لازم الاجرا است که نخستین آنها دوری از استقرار صنایع آب بر و دومین موضوع دوری از کشت محصولات پر آب بر محسوب می‌شود، بیان کرد: به واسطه داشته های اقلیمی استان تنوع گیاهان دارویی دیگر موضوعی است که می بایست مورد توجه قرار گیرد که در این زمینه البته اقدامات خوبی نیز در بحث ترویج و حمایت صورت گرفته است.
کشت نباتات علوفه ای
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان نیز در گفتگو با بازار با بیان اینکه توسعه کشت پائیزه برای پایداری تولید کشاورزی از جمله مسائلی است که در استان پیگیری می‌شود، گفت: ورود به کشت نباتات علوفه‌ای با رویکرد علوفه کم آب بر و جدید و توسعه کشت دانه های روغنی و همچنین تغییر کشت‌های کم بازده از دیگر نکاتی است که در الگوی کشت استان دیده شده است.
محمدرضا قاسمی با بیان اینکه از جمله دیگر موضوعاتی که در الگوی استان کشت دیده شده، افزایش راندمان آبیاری و توسعه کشت در فضاهای بسته است، گفت: در این زمینه توسعه کشت های جدید به خصوص علوفه هایی که تولیدشان نیازمند آب کمتری است مد نظر قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه تامین غذا و انواع تولیدات کشاورزی از جمله اساسی‌ترین سیاست های دولت در زمینه تولید پایدار کشاورزی است که در الگوی کشت نیز دیده شده است، افزود: الگوی کشت همچنین به ما این امکان را می دهد تا بتوانیم بهره وروی کشت را افزایش دهیم.
شعار تا عمل
کارشناسان اما آنقدری که مسئولان دولتی ما امیدوار به اجرای طرح الگوی کشت هستند، خوش بین نبوده و اعلام می کنند که اگر برنامه ریزی قرار بود برای الگوی کشت شود باید دو دهه قبل این فکر صورت می گرفت زمانی که تازه خشکسالی روی کریه خود را به مردم استان سمنان نشان می داد. علی اصغر رجبی که خود کشاورزی نیز دارد به بازار می گوید: الگوی کشتی که مسئولان از آن سخن می گویند نیازمند برنامه ریزی دارد وگرنه شعار باقی می ماند.
رویکرد علوفه کم آب بر و جدید و توسعه کشت دانه های روغنی مد نظر است
رجبی با بیان اینکه الگوی کشت اولاً اراده‌ای می خواهند که تنها متوجه جهاد کشاورزی نیست بلکه تمام ارگان ها در آن دخیل هستند، تاکید داشت: در ثانی آن کسی که باید الگوی کشت را رعایت کند، کشاورز است اما برای ترویج الگوی کشت در بین کشاورزان هیچ اقدامی نشده است. اینکه ما بعد از دو دهه خشکسالی هنوز یک چهارم اراضی کشاورزی و باغی ما تحت آبیاری نوین نیست نشان می دهد که همه چیز در این استان لاکپشتی پیش می رود.
وی با بیان اینکه با انتقال آب خزر به استان سمنان هم اتفاقی رخ نخواهد داد چرا که از اصل ما مشکل مصرف داریم نه تامین؛ بیان داشت: اگر تمام خزر هم به سمنان بیاید با این نوع کشاورزی پرمصرف و کم بازدهی که شاهد هستیم، نمی توانیم امیدوار باشیم که سمنان آباد شود هرچند شاید خزر نابود گردد.
ترویج بهتر از جلسات پشت میز
به سراغ محمد علی رضوانی می رویم کسی هم خود و هم برادرش در زمره صاحب نظران کشاورزی و تولیدگران اراضی کشاورزی استان سمنان محسوب می شود فردی که خودش آبیاری نوین را اجرا کرده اما از ضعف مفرط جهاد در اجرا و به خصوص ترویج می گوید و بیان می کند: اگر ده درصد توانی که مسئولان برای جلسات پشت میزی دارند را بر روی ترویج عملی و عملیاتی می گذاشت، امروز ۷۰ درصد اراضی استان سمنان تحت کشت منطبق با الگو بود.
الگوی کشت اولاً اراده‌ای می خواهند که تنها متوجه جهاد کشاورزی نیست بلکه تمام ارگان ها در آن دخیل هستند
رضوانی با بیان اینکه حرکت به سمت کم آب بر ها چیزی نیست که یک شبه با یک جلسه و یک سند حل شود، بیان کرد: برای حرکت به سمت الگوی کشت باید گام به گام ترویج کرد و کشاورزان را که مجری الگوی کشت هستند، قانع کرد اما شاهد هستیم که در دولت نهم ترویج عملاً جمع شد دولت یازدهم و دوازدهم هرچند آن را احیا کرد اما بازهم نتوانست موفقیتی کسب کند و امروز در دولت سیزدهم هم ترویج کمترین توجه را به الگوی کشت در استان سمنان دارد.
به گفته مسئولان سند الگوی کشت استان سمنان تدوین شده و حالا نقشه راهی جامع برای حرکت به سمت رفع کاستی ها وجود دارد اما مشکل اینجا است که کارشناسان می گویند این نقشه راه بالاخره باید توسط کشاورزان عملیاتی و اجرایی شود نه مسئولان که در این زمینه ترویج جهاد کشاورزی دچار ضعف های بسیاری است جایی که باید پیشانی و دست راست جهاد کشاورزی باشد، یک واحد معمولی با وظایف معمولی است.
باید دید در این زمینه چه اقداماتی رقم می خورد و نقش نهاد های صنفی مانند خانه کشاورز در اقناع کشاورزان و کمک کردن به جهاد در راستای ترویج، چه خواهد بود آیا می توانیم به کاهش مصرف آب کشاورزی در استان سمنان امیدوار باشیم؟
نظر شما