بازار؛ گروه راه و مسکن - مهلت چهار ساله صندوق پس انداز مسکن یکم در حالی به روزهای پایانی خود نزدیک می شود که هنوز وزارت راه و شهرسازی و بانک مسکن پیشنهادات خود را به بانک مرکزی در خصوص اینکه این صندوق می تواند ادامه حیات دهد یا خیر به بانک مرکزی ارائه نکرده اند. صندوق پس انداز مسکن یکم که در ۱۸ خرداد ۹۴ راه اندازی شد بانک مرکزی برای آن یک مهلت چهار ساله تعیین کرد تا پس از به پایان رسیدن مهلت این صندوق مجددا در خصوص ادامه حیات آن تصمیم گیری شود.
این تصمیم گیری و ادامه حیات منوط به این شد که اگر عملکرد این صندوق مثبت ارزیابی شد مجددا بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار برای ادامه حیات آن یک مهلت جدید تمدید صادر کنند.
صندوق پس انداز مسکن یکم در زمان راه اندازی خود در دوره عباس آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی بر این پایه استوار شد که متقاضیان خانه اولی با سپرده گذاری ۴۰ میلیون تومانی و دوره انتظار یک ساله بتوانند ۸۰ میلیون تومان به علاوه سپرده خود با نرخ سود ۱۴ درصد دریافت کنند. انتقادهای فراوان نسبت به بالا بودن نرخ سود و حتی ورود رئیس جمهوری، نرخ سود این تسهیلات را سه بار تغییر داد. به طوریکه با گذشت یک سال از آغاز به کار صندوق پس انداز مسکن یکم و آغاز فرایند پرداخت تسهیلات با نرخ سود ۱۴ درصد استارت تغییر نرخ سود وام مسکن یکم زده شد. ابتدا نرخ سود به ۱۳ درصد، سپس به ۱۱ درصد و در نهایت به ۶ درصد برای بافتهای فرسوده و برای سایر بافتها به ۸ درصد رسید اما این نرخ سود زمانی تک رقمی شده بود که قیمت مسکن افزایش قابل ملاحظه ای یافته بود و دیگر پوشش ۵۰ درصدی قیمت مسکن را از دست داده بود. طبق سیاست های اعلامی مقامات ارشد بانک مسکن پرداخت تسهیلات همواره باید ۵۰ درصد قیمت مسکن را پوشش دهد.
نکته ای که در این چهار سال همواره شاهد آن بودیم این بود که به رغم کاهش نرخ سود هیچ گاه سقف تسهیلات بنا به دلایلی که مقامات ارشد بانک مسکن آن را منوط به تامین منابع و افزایش سرمایه بانک دانستند، محقق نشد. البته برای افزایش سقف تسهیلات مسکن یکم نیز بارها از سوی مدیران بانک مسکن عنوان شده که درخواستهایی برای این منظور برای اختصاص منابع از صندوق توسعه ملی داده شده است که مورد موافقت قرار نگرفته است.
فعالان بازار مسکن و در پی آن کارشناسان مسکن کارایی صندوق پس انداز مسکن یکم را به دلیل رشد قیمت مسکن در سال های ۹۶ و ۹۷ تا حدودی از دست رفته می دانند و می گویند اگر قرار است صندوق پس انداز مسکن یکم ادامه حیات بدهد باید ایده جدیدی و شرایط جدیدی به این صندوق تزریق شود
فعالان بازار مسکن و در پی آن کارشناسان مسکن کارایی صندوق پس انداز مسکن یکم را به دلیل رشد قیمت مسکن در سال های ۹۶ و ۹۷ تا حدودی از دست رفته می دانند و می گویند اگر قرار است صندوق پس انداز مسکن یکم ادامه حیات بدهد باید ایده\ جدیدی و شرایط جدیدی به این صندوق تزریق شود. چرا که وقتی بانک مرکزی گزارش می دهد و اعلام می کند متوسط قیمت هر متر مربع مسکن در تهران بالغ بر ۱۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است کارایی این صندوق برای پوشش دادن قیمت مسکن در شهرهای بزرگ نسبت به دوره ای که متوسط قیمت مسکن نزدیک پنج میلیون تومان بود به شدت کاهش یافته است.
قدرت تسهیلات مسکن یکم برای خرید خانه بسیار کم شده و تنها نزدیک به یک چهارم مبلغ یک واحد مسکونی حدود ۵۰ متری را پوشش می‌دهد، یعنی عملا فاقد کارایی است
با توجه به میانگین قیمت مسکن در تهران در پایان سال ۹۷، قیمت مسکن ۱۰ میلیون و ۶۶ هزار تومان و در سال ۹۸ بیش از ۱۵ میلیون تومان است، زوج وام گیرنده {۱۶۰ میلیون تومان}می‌توانستند در سال ۹۷ حدود ۱۶ مترمربع و در سال ۹۸ حدود ۱۰ تا ۱۲ متر مربع مسکن در تهران خریداری کنند. در واقع قدرت تسهیلات مسکن یکم برای خرید خانه بسیار کم شده و تنها نزدیک به یک چهارم مبلغ یک واحد مسکونی حدود ۵۰ متری را پوشش می‌دهد، یعنی عملا فاقد کارایی است. پس با این تورم مسکن و عدم افزایش سقف وام عملا صندوق پس انداز مسکن یکم نمی تواند به عنوان بازو و محرکی برای خانه دار شدن اقدام کند.
به نظر می رسد مسئولان ارشد وزارت راه و شهرسازی و بانک مسکن برای ترغیب بانک مرکزی به تمدید مهلت صندوق پس انداز مسکن یکم یا باید پیشنهاد افزایش سقف تسهیلات را ارائه کنند و یا اینکه باید سن واحدهای مسکونی که بتوانند از تسهیلات صندوق پس انداز مسکن استفاده کنند را از ۱۵ سال به ۲۰ سال افزایش دهند.
معاون وزیر راه و شهرسازی : ارزیابی عملکرد صندوق پس انداز مسکن یکم توسط وزارت راه و بانک مسکن آغاز شد
محمود محمودزاده معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری بازار در پاسخ به این سئوال که آیا برای ادامه حیات صندوق پس انداز مسکن یکم پیشنهاد جدیدی به بانک مرکزی ارائه شده است یا خیر؟ گفت : وزارت راه و شهرسازی و بانک مسکن در حال ارزیابی عملکرد صندوق پس انداز مسکن یکم هستند و گزینه های مختلفی برای ادامه حیات این صندوق در روزهای آینده به بانک مرکزی ارائه خواهد شد.
در حال جمع بندی نهایی فعالیت چهار ساله صندوق پس انداز مسکن یکم هستیم تا ببینیم که آیا می توان پیشنهادی محکم برای تمدید مهلت صندوق مزبور به بانک مرکزی ارائه کنیم یا خیر؟
وی در پاسخ به این پرسش که نظر وزارت راه و شهرسازی و بانک مسکن برای ادامه حیات صندوق پس انداز مسکن چیست؟ گفت: فعلا باید ارزیابی کلی در خصوص صندوق پس انداز مسکن یکم صورت بگیرد که هنوز این ارزیابی نهایی نشده است اما به هر حال در حال جمع بندی نهایی فعالیت چهار ساله صندوق پس انداز مسکن یکم هستیم تا ببینیم که آیا می توان پیشنهادی محکم برای تمدید مهلت صندوق مزبور به بانک مرکزی ارائه کنیم یا خیر؟
معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به این پرسش که تصور وزارت راه و شهرسازی و یا بانک مسکن مبنی بر حمایت بانک مرکزی از این صندوق چیست؟ آیا بانک مرکزی موافق ادامه حیات صندوق پس انداز مسکن یکم هست یا خیر؟ گفت: ابتدا باید بررسی ها از عملکرد صندوق پس انداز مسکن یکم نهایی و به بانک مرکزی ارائه شود و سپس بانک مرکزی بر اساس پیشنهادات ارائه شده تصمیم نهایی را بگیرد.
نظر شما