روغن زیتون کشور برای اولین بار روانه بازارهای جهانی می شود؛ روسیه و ازبکستان اصلی ترین بازارهای هدف

بازار؛ گروه کشاورزی: روغن زیتون یکی از محبوب ترین انواع روغن های موجود در بازار است و برای برخی از کشورها، روغن زیتون بیش از یک چاشنی، غذای اصلی یا گزینه سالم، منبع درآمد است. به عبارت دیگر برای کشورهایی مانند اسپانیا، ایتالیا و مراکش به عنوان سه کشور برتر تولید کننده، روغن زیتون یک صادرات و منبع درآمد اصلی است. ایران نیز از جمله تولید کننده های میوه زیتون و روغن زیتون است که به گفته «جواد میرعرب رضی، مجری طرح زیتون وزارت جهاد و مشاور معاون وزیر جهاد کشاورزی» بعد از ۲سال کاهش تولید امسال میزان تولیدات زیتون کشور افزایش قابل توجهی داشته است و پیش بینی می شود امسال میزان تولید از ۲۰۰ هزار تن عبور کند.

میرعرب می گوید: در حالی پیش بینی می شود که تولید میوه زیتون امسال به بیش از ۲۰۰هزار تن برسد که تولید در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۰۹هزار تن بوده است و این به معنای دو برابر شدن تولید است. آنچه در ادامه می خوانید حاصل گفتگو بازار با جواد میرعرب رضی است.

*تحلیل و ارزیابی شما از آمارهای تولید طی امسال و سال های اخیر چگونه است؟

امسال پیش بینی ما تولید قطعی ۲۰۰هزار تن میوه زیتون در کشور است. البته هنوز در حال جمع آوری است و ممکن است تا ۲۲۰هزار تن هم برسد، با این وجود چون در برخی مناطق روند جمع آوری زودتر شروع شد وزن کمتری گرفته و اینها می تواند روی اعداد و ارقام کمی تاثیر بگذارد با این وجد تولید ۲۰۰ هزار تن قطعی است. در سالهای گذشته نیز نوسان تولید داشتیم به طوری که در سال ۹۹ میزان تولید ۱۲۰ هزار تن بود و در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۰۹ هزار تن بودیم. امسال نیز با توجه به کاهش عملکردی که در دو سال قبل داشتیم درخت عملا استراحت داشته و کود و موارد دیگر دریافت کرده همچنین شرایط اقلیم بهتر بوده و لذا امسال توانسته ایم به ۲۰۰هزار تن برسیم. از سوی دیگر با توجه به اینکه ارقام جدید روغنی در شرایط تولید می آیند این امر مزید بر علت شده است و آمار را بالا برده است. در واقع باغاتی که جدیدا احداث شده ارقامی هستند که به اصطلاح پرمحصول هستند و باغات هم متراکم است لذا عملکرد ها نسبت به باغات معمولی بیشتر است.

*سطح زیرکشت باغات این ارقام روغنی چقدر است و چقدر تولید روغن زیتون را افزایش می دهد؟

در ابتدا باید بدانید که از ابتدای دهه نود این باغات جدید کشت می شود اما روند توسعه به نحوی بوده که در سالهای اخیر تاکید ما بیشتر بر این ارقام روغنی بوده که در راستای تولید روغن زیتون بوده است. در بحث تولید روغن زیتون نیز همانطور که می دانید شرایط کشور به نحوی است که در ابتدای سال برای کنسرو جمع آوری می شود و بعد از آن وارد فاز روغن کشی می شود اما این ارقام جدید که ارقام روغنی و پرمحصول هستند معمولا دیگر برای کنسروی استفاده نمی شود.

در واقع از ابتدای دهه ۹۰ تا الان میزان سطح باغات جدید که مبتنی بر ارقام روغنی است هزار هکتار در استان قزوین بوده و به این ترتیب حداقل یک سوم از تولید ۴۰هزار تنی میوه روغنی امسال متعلق به این باغات است. به عبارت دیگر پیش بینی ما این است که ۱۵۰۰ تا ۲هزار تن فقط روغن حاصل از این ارقام در قزوین است.

*با این تفاسیر امسال چقدر از روغن های بازار داخلی و چقدر وارداتی است؟

با توجه به اینکه دو سال بود چندان میوه نداشتیم و غالبا تبدیل به کنسرو می شد لذا روغن تولیدی کم شد و واردات افزایش یافت اما امسال قاطعانه اعلام می کنم کمتر از ۱۰درصد روغن بازار وارداتی است. به عبارت ساده تر امسال وضعیت روغن به نحوی است که پیش بینی تولید حداقل ۱۵هزار تن روغن را داریم و میزان مصرف هم همین مقدار است.

*با توجه به افزایش تولید برنامه شما برای بازارهای خارجی چیست؟

امسال شرایط تولید در دیگر کشورها دچار نقصان شده است. به طوری که اسپانیا حدود ۲۰درصد کاهش عملکرد داشته اند و این باعث شده در بازار جهانی قیمت روغن کمی بالا بیاید. از سوی دیگر برای محصول ما در خارج از کشور بازار صادراتی خوبی وجود دارد چون ما بعضا روغن هایی با کیفیت بالا داریم که به دلیل خاص بودن اقلیم کشور است. لذا با توجه به اینکه امسال شورای قیمت گذاری مجوز صادرات هم به ما داده است امیدواریم بتوانیم بخشی از این روغن را صادر کنیم تا بتوانیم توسعه تولید را انجام دهیم و ضمن تامین مصرف خود بازارهای دیگر را نیز پوشش بدهیم.

*برای صادرات روغن زیتون کدام کشورها را به عنوان بازارهای هدف در نظر گرفته اید؟

غالب تولید کننده های ما به دنبال راه یابی به بازار روسیه و ازبکستان هستند در واقع برای صادرات روعن زیتون بر حوزه CIS تمرکز داریم. همانطور که می دانید تا پیش از این صادرات روغن هم ممنوع بوده و هم میزان تولید کفاف صادرات را نمی داده و غالبا وارد کننده روغن بوده ایم و هیچ سالی نبود که واردات نداشته باشیم. در واقع شورای قیمت گذاری مصوب کرده به افرادی که بتوانند در خرید حمایتی میوه زیتون به دولت کمک کنند مجوز صادرات روغن داده می شود.

*آیا می توان پیش بینی کرد چه مقدار صادرات روغن در اولین سال رقم خواهد خورد؟

الان قابل پیش بینی نیست اما مطمئنا میزان درخواست بالا خواهد بود. البته ابتدا باید روغن زیتون تولیدی امسال به بازارهای خارجی برود و بستری برای خود ایجاد کند چون در سال نخست هستیم قطعا استراتژی های ورود به بازارهای خارجی متفاوت است. بنابراین باید ببینیم بازخورد سال نخست ما در بحث صادرات چگونه است تا پس از آن بتوانیم تحلیل درستی در مورد آن داشته باشیم.