بازار؛ گروه بین الملل: ایالات متحده آمریکا با حکمرانی پولی، سیاست‌های خود را به کشورهای جهان تحمیل می‌کند و به دلیل وابستگی اقتصاد کشورهای جهان به دلار، هر کشوری که از این سیاست‌ها پیروی نکند را با تحریم‌های اقتصادی آمریکا که مشکلات زیادی را برای اقتصاد آن کشور به وجود می‌آورد، تسلیم می‌کند. از طرفی کشور آمریکا با چاپ دلار ثروت خود را افزایش می‌دهد و تورم ناشی از آن را با دادن وام و بدهکار کردن کشورهای دیگر به کشورهای جهان منتقل می‌کند.
پس از سوءاستفاده آمریکا از حکمرانی پولی و اعمال تحریم اقتصادی بر دیگر کشورها برای اعمال سیاست‌های خود در کشورهای دیگر با اینکه کشورها چاره‌ای جز فرمانبری از آمریکا را نداشتند، اما برخی کشورها نیز به دنبال فرصتی هستند تا دلار را از چرخه اقتصادی و تجارت خود پاک کنند و در عین حال کمترین ضربه را بخورند.
«شی جین‌پینگ»، رئیس‌جمهور چین در سفر اخیر به عربستان، به سران این کشورها گفته پکن این طرح را در دستور کار خواهد داد که در خرید و تبادلات تجاری انرژی، به جای دلار از یوان (واحد پول چین) استفاده کند.
این اظهارات رئیس‌جمهور چین گامی دیگر از تلاش‌های پکن برای کنارگذاشتن دلار در معاملات بین‌المللی است. صدور قراردادهای آتی نفت توسط چین در پترویان واضح‌ترین نشانه‌ای است که نشان می‌دهد چین مایل است حضور خود را به عنوان بزرگترین مصرف کننده انرژی در جهان نشان و ترجیح می‌دهد در آینده نفت از کشورهایی مانند عربستان سعودی را به ارز خود خریداری کند.
به نظر می‌رسد ولیعهد عربستان سعودی این مسیر را در بازارهای جهانی انرژی درک و متوجه می شود که برای اینکه بتواند از فشار عظیم ایالات متحده که بر ریاض وارد می‌شود از پترویوان استفاده کند. بنابراین، ریاض باید از دیگر شرکای بالقوه از جمله چین استقبال کند. اما در مقابل، چین خواسته‌های سیاسی شرکای خود را مطرح نمی‌کند، چه رسد به ژئوپلیتیک. با این وجود، چین مایل است تنش زدایی را در میان همه شرکای خود بر اساس اصول برد-برد از طریق ایجاد رفاه تقویت کند.
بنابراین، می‌توان دید که سیاست‌های عدم مداخله سیاسی چین بر شریک احتمالی آینده سعودی تأثیر می‌گذارد، به گونه‌ای که سیاست‌های فوق مداخله‌گرایانه ایالات متحده اغلب بر شرکای آن تحمیل می‌شود. بنابراین، محمد بن سلمان با هر دیدگاهی، این را دریافته که باید به سمت چین حرکت کند.
همچنین، نحوه دور زدن دلار آمریکا و همچنین پترودلار سال‌هاست که در اجلاس گروه بریکس مورد بحث قرار گرفته است. روسیه اکنون بزرگترین تامین کننده نفت خام چین است. با افزایش تحریم های اخیر علیه روسیه، اکنون مسکو و پکن به شدت در پی دور زدن دلار آمریکا در تجارت دوجانبه هستند. از همین روی، چین یک سیستم پرداخت را برای هر دو ارز یوان و روبل راه اندازی کرد که در مورد نفت روسیه خریداری شده توسط چین نیز صدق می‌کند.
در این راستا خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «رابرت شاپیرو» استاد دانشگاه کلمبیا امریکا تنظیم نموده که در ادامه می آید.
*یکی از محورهای نظم تجاری بعد از جنگ جهانی دوم، سلطه دلار در سطح بین المللی بود. دلار تا چه اندازه در نهادینه ساختن نظم آمریکایی موثر بود؟
دلار و نظام مبتنی بر آن، اساس و بنیاد نظم بعد از جنگ جهانی دوم بود. قطعا بدون دلار امریکا نمی توانست بر اقتصاد بین الملل که مهمترین عنصر نظام هژمونی آن محسوب می شود، مسلط شود.
*در سالهای احیر دلارزدایی از سوی کشورهای مختلف از جمله چین و روسیه دنبال می شود. حتی کشورهای سازمان همکاری شانگهای به دنبال مبادلات با ارز بومی هستند. دلیل این موضوع چیست و تا چه اندازه دلارزدایی موفق خواهد بود؟
دلیل اصلی دلار زدایی در پیش گرفتن سیاست تحریم ها از سوی ایالات متحده آمریکا علیه کشورهای مخالف آن است و کشورهایی مانند چین و روسیه با این اقدام خواهان دور زدن تحریم های امریکا و کاهش تاثیر سیاست های آن بر اقتصادشان هستند. باید گفت دلار هنوز نقش مسلط را در مسایل بین المللی ایفا می کند و هیچ ارزی تاکنون نتوانسته جایگزین آن شود. بنابراین سیاست دلار زدایی برای موفقیت نیاز به زمان دارد.
*رئیس جمهور چین در سفر اخیر خود به عربستان، موضوع تبادل انرژی با پول چین یعنی یوآن را مطرح کرد. آیا این موضوع عملی می شود؟
عملی شدن این موضوع بسیار سخت است زیرا همانطور که گفتم اکثر مبادلات بیین المللی به دلار انجام می شود و کشورهای صادرکننده نفت ترجیح می دهند از ارز ثابت دلار استفاده کنند تا ارز کشوری که نفت را به آن می فروشند.
*برخی معتقد هستند تجارت انرژی چین با اعضای شورای همکاری خلیج فارس با یوآن ضربه سختی به آمریکا و سلطه دلار وارد خواهد آورد. بر این اساس ریسک این اقدام برای این کشورها بالاست و ممکن است حمایتهای نظامی آمریکا را از دست بدهند. نظر شما چیست؟
درست است که تجارت انرژی چین با اعضای شورای همکاری خلیج فارس با یوان به سلطه دلار و منافع آمریکا ضربه خواهد زد و نظم اقتصادی مبتنی بر آن را به چالش خواهد کشید، اما این کشورها در ابتدای مسیر ارتباط با چین بوده و هنوز تعهدات مهم و جدی با ایالات متحده آمریکا دارند که ملزم به رعایت این توافقات و تعهدات هستند.
* با توجه به طرح ایجاد منطقه تجارت آزاد میان اعضای شورای همکاری خلیج فارس و چین، اهمیت این موضوع در رقابت آمریکا و چین در این منطقه چیست؟
در طی سالهای اخیر و بعد از خروج ایالات متحده آمریکا از منطقه خلیج فارس، چین خواهان افزایش نفوذ و قدرت خود در این منطقه سرشار از انرژی نفت و گاز است و طرح ایجاد منطقه تجارت آزاد نیز بر این اساس مطرح شده است. قطعا این طرح در تضاد با منافع امریکا در منطقه بوده و باعث افزایش رقابت جدی چین و امریکا در منطقه خلیج فارس خواهد شد.
نظر شما