بازار؛ گروه اصناف و بازرگانی: محمدرضا انصاری عضو هیات رییسه اتاق ایران در گفتگو با بازار می گوید: پتانسیل صادرات غیر نفتی ما چندین برابر مقداری است که امروز در حال انجام است. این در حالی است که هم اکنون از حدود ۴۰ میلیارد دلاری که صادر می کنیم، بخش زیادی از آن را محصولات پتروشیمی و فولاد تشکیل می دهند. می توان گفت که از این مقدار حدود ۱۲ میلیارد دلار آن در اختیار تولیدکنندگان و فعالین بخش خصوصی واقعی است. این در حالی است که با اصلاح سیاست گذاری ها و تغییر رفتار دولت می تواند این مقدار تا ۱۰ برابر افزایش داد.
این فعال بخش خصوصی در بخش دیگری از گفته های خود درباره افزایش بهای دلار گفت: رشد قیمت ارز یک پتانسیل و شانس برای رشد صادرات است. چرا که وقتی قیمت تمام شده تولید و هزینه های داخل کشور کاهش می یابد صرفه و توجیه اقتصادی صادرات هم بالا می رود. بنابر این در حالت عادی باید وقتی قیمت ارز ییشتر می شود، صادرات غیر نفتی هم توسعه پیدا کند.
تکرار یک اشتباه از سال ۹۷
انصاری درباره چرایی توسعه نیافتن صادرات غیر نفتی گفت: دولت با کنترل قیمت ارز و گذاشتن سامانه نیما و قوانین غیر ضرور، دانسته و یا نادانسته جلو رشد صادرات و به تبع آن ورود ارز بیشتر به چرخه اقتصاد را گرفته؛ این همان اشتباهی است که از سال ۹۷ تا حالا در کشور ما در حال تکرار شدن است.
او با بیان اینکه من به عنوان فعال اقتصادی دلیل این سیاست اشتباه و رفتار نادرست دولت را نمی دانم، افزود: لازم است که به سمت ارز تک نرخی در اقتصاد کشور برویم. اگر این اتفاق رخ دهد می توانیم بخش بیشتری از بازارهای جهانی را به تصاحب خود در بیاوریم.
تجربه کشورها در توسعه صادرات غیر نفتی
عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران در بخش دیگری از سخنان خود به تجربه موفق سایر کشورها در توسعه صادرات غیر نفتی اشاره کرد و افزود: کافی است که به همسایه شمال غربی خود یعنی ترکیه نگاه کنیم. این کشور که اتفاقا ذخایر نفتی هم ندارد توانسته صادرات خود را به حدود ۲۰۰ میلیارد دلار در سال برساند. با توجه به ذخایر و ظرفیت های فوق العاده ای که داریم، این فرصت و شرایط برای ما وجود دارد که صادرات خود را به این مقدار برسانیم.
او ادامه داد: جالب است که بدانید کشوری همچون مالزی که در سال ۱۹۸۰ حدود ۳ میلیارد دلار صادرات داشت امروز حدود ۲۹۰ میلیارد دلار صادرات غیر نفتی دارد. این وضعیت در کشورهای سنگاپور، لهستان، کره جنوبی و اندونزی هم مشاهده می شود. این کشورها توانسته اند با تکیه بر نیروی انسانی خود از ظرفیت هایشان به خوبی استفاده کنند.
سامانه نیما جلوی قاچاق ارز را نگرفت
این عضو اتاق بازرگانی تهران در ادامه با بیان اینکه بهانه دولت برای ایجاد سامانه نیما کنترل مقدار ورودی ارز به کشور و جلوگیری از قاچاق آن است، افزود: اما با ایجاد سامانه ارزی نه تنها جلو قاچاق را نگرفته ایم بلکه به آن دامن زده ایم به طوری که برآوردهای صورت گرفته حاکی از آن است که سالانه چیزی حدود ۱۰ الی ۱۲ میلیارد دلار قاچاق ارز انجام می شود. در مقابل صادر کننده موفق شناسنامه دار خود را تحت فشار قرار داده و از او می خواهیم که ارز خود را در سامانه نیما و چند هزار تومان پایین تر از قیمت بازار عرضه کند.
او با بیان اینکه چرا باید صادر کننده موظف به عرضه ارز صادراتی خود در سامانه نیما باشد، افزود: از حدود ۳۰ هزار نفر صادر کننده ای که در کشور وجود دارد حدود ۵۰۰ الی ۶۰۰ نفرشان را می توان صادرکنندگان اصلی دانست. این افراد علاقه مند به توسعه کشور بوده و ارز صادرات خود را نیز وارد کشور می کنند. اما ما با سیاست های اشتباه بخش خصوصی و شفاف اقتصاد را تحت فشار قرار می دهیم و بخش غیر شفاف اقتصاد را تشویق می کنیم.
ایجاد حاشیه امن برای صادرکنندگان متخلف
این فعال اقتصادی که معتقد است در سال های گذشته به نوعی صادرکنندکان متخلف را در حاشیه امن قرار داده ایم، اظهار داشت: اختلاف نرخ ارز در سامانه نیما و بازار آزاد منجر به عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات می شود. چرا که صادرکننده وقتی مشاهده می‌کند که ارز در سامانه نیما نرخی پایین‌تر از بازار آزاد دارد، حاضر به عرضه ارز حاصل از صادرات خود در این سامانه نیست.
انصاری با بیان اینکه باید به صادرکننده واقعی اعتماد کرده، آنها را تشویق کنیم و برای آنها جوایز صادراتی در نظر بگیریم، ادامه داد: به هر حال صادرکننده ایرانی در شرایط تحریمی مشکلات زیادی را برای جابه جایی پول و کالای خود دارد. در چنین شرایطی سخت گیری را باید رها کنیم، ارز را تک نرخی کنید و سامانه نیما را جمع کنیم. اگر سیاست های اشتباه خود را اصلاح کنیم می توانیم صادرات غیر نفتی خود را به ۱۰۰ الی ۱۵۰ میلیارد دلار در سال افزایش دهیم.
عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران در بخش دیگری از سخنان خود رشد اندک صادرات غیر نفتی در ماه های گذشته را حاصل رشد قیمت ارز دانست و گفت: ما در بخش خدمات فنی و مهندسی ظرفیت ۳۵ میلیارد دلار در سال را داریم. اما متاسفانه از این ظرفیت استفاده نکردیم و هر سال تصمیمات محدود کننده صادرات را بیشتر کردیم. این در حالی است که اگر رونق تولید و توسعه اقتصادی می خواهیم باید از صادرات حمایت کنیم و اجازه سرکوب آن را ندهیم.
استفاده از فرصت های صادراتی با استفاده از مکانیزم بازار آزاد
عضو هییت رییسه اتاق ایران با اشاره به این نکته که در سال های گذشته صادرات را سرکوب کردیم، افزود: تغییر نگرش نسبت به صادرات و صادر کننده، قدم اول برای توسعه این حوزه است و با استفاده از مکانیسم بازار آزاد می‌توان از فرصت‌های صادراتی منطقه بهره برد.
به گفته او، باید اجازه دهیم که قیمت ارز بر اساس نظام عرضه و تقاضا تعیین شود و دولت دست از دخالت در این بازار بردارد. البته بانک مرکزی حق دارد که نگران مقدار ورود ارز به بانک مرکزی باشد اما این راه و چاره آن نیست. بانک مرکزی و دولت اگر دست از سخت گیری بردارند خیلی بیشتر از آنچه اعلام شده ارز به کشور بازخواهد گشت.
نظر شما